door In Shy maken we kennis met Shy. Hij is op pad. Met zijn rugzak vol stenen, met zijn walkman en zijn hoofd vol stemmen en herinneringen. Zijn vergoeilijkende moeder, zijn boze stiefvader, zijn wat meegaande maar ook stijfachtige hulpverleners. ‘Ik dacht dat we dit gedrag wel achter ons gelaten hadden, Shy.’ Nou, nee dus. Maar Shy probeert het wel, om het gedrag achter zich te laten. Het lukt alleen niet altijd; hij heeft zo vaak van die dingen die het laatste half uur opeens gebeuren, die hij niet wilde, maar ergens ook wel weer trots op is. In de nacht op pad, zonder dat zijn stenen rinkelen. Want als dat gebeurt, wordt hij gesnapt. En dat is niet de bedoeling. In de nacht op pad, zonder dat hij zijn zware tas met stenen af mag doen. Dat mag niet, dan is hij zwak.
En dat is eigenlijk een beetje het punt bij Shy. Sterk doen, zwak voelen, zwak doen, sterk voelen. Hoge pieken, diepe dalen. Zijn therapeuten proberen zijn gemoed wat regelmatiger te krijgen. Maar in een ‘tehuis voor lastige kinderen’ lokt het een of de een ook nog weleens het/de ander uit. En hoewel de jongens elkaar soms een hoek van rechts verkopen, leert Shy ook dat ze er zijn. Dat ze er écht zijn, ook in zijn nacht met stenen. Of: Vanwege de haha.
Shy las ik omdat Porter met die boek de shortlist voor het Beste Boek voor Jongeren bereikt heeft. Hoewel ik het een heel goed boek vond, goed passend in de leeftijd van de doelgroep van de BBJ, en ook goed passend in de strubbelingen waar jongeren in die leeftijd tegenaan kunnen lopen, had ik af en toe toch twijfels bij de passendheid van de schrijfstijl van het boek bij de doelgroep. Het is een boek voor een specifieke club lezers vermoed ik. Ik vond het zelf een indrukwekkend verhaal en de schrijfstijl ligt me ontzettend, maar gezien het wisselende leesniveau en -begrip vraag ik me af of dit boek de titel Beste Boek voor Jongeren zal winnen. Maar desalniettemin; indrukwekkend geschreven met een misschien nog wel indrukwekkendere boodschap.
Als laatste; hulde voor Saskia van der Lingen die het boek vertaald heeft. Omdat we in het hoofd van Shy meeleven, zijn het echt zijn gedachten die op papier staan. De gedachten zijn niet altijd af, er zit wat therapietaal in, maar toch voelt het als een heel natuurlijke vertaling. Complimenten.
Misschien spoiler! Een laatste mooi detail; op de originele kaft is gekozen voor het moment van Shy in de vijver, bij de Nederlandse versie is gekozen voor de stenen in Shy’s rugzak in ietwat psychedelische kleuren. Weer een andere kaft weergeeft een cassettebandje, de walkman is belangrijk voor Shy. Ik vind alle kaften echt mooi passend, iets dat je niet altijd ziet bij bij meerdere uitgaven.
Max Porter, Shy, vertaling Saskia van der Lingen, De Bezige Bij, 2023, 128 blz., 9789403110325
Eén gedachte over “Shy – Max Porter”