door “No one leaves home unless home is the mouth of a shark.” – Warsan Shire
In Thuis draag ik bij me lezen we de vluchtverhalen van Wassim, Romeo en Laila. Wassim, wiens vader werd opgepakt en vermoord en daardoor met zijn moeder en zusjes moest vluchten. In het vluchtelingenkamp in Libanon waar ze verbleven, bleek voor een gezin zonder vader geen veilig verblijf mogelijk. Wassim vlucht, om te proberen een veilige plek te zoeken en te vinden. Of Romeo, voor wie de gevaren in Syrië simpelweg te groot zijn, omdat hij heeft gediend in Assads leger. En Laila, die samen met haar broertje en moeder op weg is naar een veilig bestaan, omdat ze een geschiedenis van seksuele uitbuiting kent, waarvoor ze gevlucht is. En die vlucht is nog niet gestopt.
Als je op zoek bent naar een boek over jongeren op de vlucht, is dit hét boek dat je moet lezen. Je merkt aan alles dat Korevaar écht heeft geprobeerd te onderzoeken hoe minderjarige vluchtelingen zonder ouders in Nederland worden opgevangen, maar vooral, hoe de reizen verlopen, welke afschrikkingen er onderweg en in thuisland zich kunnen afspelen. Ze heeft gesproken met jongeren met een vluchtverhaal, wat het boek realistisch en indrukwekkend maakt. Het is écht.
Er zijn duizend positieve dingen die ik over dit boek kan zeggen. Korevaar kán schrijven, dat heeft ze wel laten zien door middel van dit boek. Het leest superfijn. Ook komen de verhalen van de drie – eigenlijk vier – jongeren heel mooi bij elkaar, terwijl ze ook écht ieder hun eigen vlucht- en levensverhaal hebben. Daarnaast zijn de jongeren gewoon met ontwikkelen bezig zoals een jongere doet/moet doen en waar het soms ondersteuning bij nodig heeft. En die steun wordt geboden door iemand zoals Kees, de fijne mentor van Romeo op de kleinschalige opvang. Want hoewel ouders er soms niet meer zijn om de ouderrol te vervullen, is daar dan de mentor of opvangouder. Dat is ook iets dat Korevaar mooi laat zien, dat zodra de jongeren in Nederland zijn, ook niet alles koek en ei is. Je krijgt te maken met allemaal regeltjes, niet mogen werken omdat je geen vergunning hebt, of andere prioriteiten/sneller integreren dan het culturele opvanggezin waar je wordt opgevangen.
Door het boek heen kun je de reis volgen via de landkaarten op de schutbladen. Ook dit maakt het boek extra toegankelijk.
Naast de indrukwekkende verhalen die zo mooi zijn opgeschreven, merk je aan alles: ook de feiten kloppen. En dat maakt dit boek zo geweldig.
Cecile Korevaar, Thuis draag ik bij me, Blossom Books, 2021, 245 blz., 9789463493239
Het nawoord apart verdient ook nog 5 sterren. Uit het nawoord:
“Het werd me meer en meer duidelijk: de wereld waarin ik was terechtgekomen, was er een van verborgen leed, verkapt asielbeleid waaribj alles mooier leek dan het werkelijk was, en grove schendingen van de mensenrechten die zijn vastgelegd in het Vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties.”
“Is er een humaan en structureel antwoord op de vluchtelingencrisis die zich in onze achtertuin voltrekt? Eentje waarin mensenrechten niet met de voeten worden getreden, verdragen en afspraken niet aan de laars worden gelapt en waarin er geen dubieuze deals worden gesloten met nog dubieuzere overheden, enkel met als doel vluchtelingen buiten de deur te houden. Vandaag de dag is het Europese beleid vooral op dit laatste gericht. Ja, die oplossingen zijn er […] en er zijn zeker verbeteringen mogelijk. Maar deze werken alleen als vluchtelingen niet langer worden gezien als potentiële criminelen of terroristen, als indringers profiteurs of gelukszoekers, of als mensen die niks kunnen. Vluchtelingen zijn mensen met potentie, die bereid zijn hard te werken, mensen die niet zomaar huis en haard verlaten, die het vuur in de rug hadden en geen andere keuze zagen, mensen met goede intenties die graag ookzo behandeld willen worden. Als mensen, net als wijzelf.”
“Deze mensen hebben recht op hetzelfde als wij, namelijk veiligheid, gezonde leefomstandigheden, erkenning en een toekomstpersectief. Als we dit als uitgangspunt nemen, kunnen we wellicht het publieke en politieke debat keren, medemenselijker maken en teowerken naar een waardige oplossing.”
