door Een wandeling door impressionistisch Parijs met Georges en Jacques
Bij het openslaan van dit kunstprentenboek tref je als eerste een stadsplattegrond aan van Parijs. Een kaart zoals je ook kunt aantreffen in de tentoonstelling ‘Nieuw Parijs: van Monet tot Morisot’ – te bezoeken in het Kunstmuseum Den Haag tot 9 juni 2025. Het omslagbeeld ‘Quai du Louvre’ hangt als blikvanger tussen twee andere Monets: ‘Saint-Germain l’Auxerrois en ‘De Jardin de l’Infante’ in de grotere tentoonstellingszaal.
Ondertussen zie je mooie affiches van Nadar en foto’s over (observatie)luchtballonnen. Een stuk geschiedenis over het beleg van Parijs in 1870 leert dat met luchtballonnen informatie en bepaalde personen de stad in en uit werden gesmokkeld. De bemande vlucht heeft zijn oorsprong in Frankrijk. Een link naar de Olympische Spelen van 2024 werd snel gelegd alsook naar de gele ballon van Charlotte Dematons die in de tentoonstelling opduikt.
Het ‘Nieuw’ in de titel van de tentoonstelling slaat op het rigoureuze vernieuwen van het Parijse stadshart door Haussmann tussen ong. 1853 en 1870. In opdracht van Napoleon werd een stratenplan ontworpen zodat aan eerder ontstane chaos tijdens het ‘Juni oproer van 1848’ in de toekomst sneller tegenstand geboden zou kunnen worden. Dat deze vernieuwing niet zonder slag of stoot ging voor de gewone man is duidelijk te zien op alle getoonde beelden. De kaart op de schutbladen geeft de huidige situatie weer met de boulevards en gesitueerd in het midden de Arc de Triomphe. Het boek is naast een kunstwerk ook een interessant tijdsbeeld.
De schilderijen die je zowel in het boek van Dematons als tijdens de tentoonstelling kunt aanschouwen zijn veelal in, net voor, in of vlak erna gemaakt. Tijdens de observerende wandeling van Georges en Jacques in het 19e eeuwse Parijs worden herinneringen opgehaald aan Georges’ Jeanne en de ontmoetingen met diverse schilders als Renoir, Manet, Cézanne en Degas, maar ook schilderes Berthe Morisot. Door de gesprekjes kom je zelfs in de Zaan waar Jacques met Monet verbleef tijdens het beleg van Parijs. De twee straatarme vrienden lopen de getekende route doorheen het boek, herkenbaar door de daarbij gesitueerde gebouwen. Ze lopen over Pont Neuf, zoeken wat in de afvalbakken en ondertussen hebben ze het over een in aanbouw zijnde toren voor de Wereldtentoonstelling. Hun wandeling stopt als een te zoeken figuurtje bij hen aansluit.
Dat Charlotte Dematons Parijs goed kent staat buiten kijf als geboren Française. Op haar wandeling gaat ze een te volgen lijn waarbij ze enige artistieke vrijheid heeft genoten. Achterin zijn twee pagina’s met uitleg opgenomen over de kunstwerken. Dit is van toegevoegde waarde, want daarbij ook de naam van het schilderij, jaartal en in welke museumcollectie ze zijn opgenomen. Wie de tentoonstelling heeft bezocht begrijpt waarom Dematons iets deed met een reclamezuil, poubelles en een urinoir. Ook zie je onderin de op alle pagina’s te zoeken figuurtjes. Daarna volgt als laatste een recente plattegrond: zoek de verschillen met de eerste.
Een mooie band illustraties onderaan de pagina’s die kijkt als een stripverhaal – waarin meer verhalen zijn te ontdekken – is gecombineerd met hele of fragmenten van schilderijen. Dematons heeft de illustraties met de voor haar kenmerkende speelsheid tot een ontdekkend zoekplaatje gemaakt. Bijv. een gele ballon boven Nederland, De clown van Renoir op een muur, een sluipende zwarte kat langs een kademuurtje en een grijze ballon boven Parijs. Affiches uit de tentoonstelling heeft Dematons ook in de tekeningen opgenomen. Je ontdekt door bijv. de steigers bij de Sacré-Coeur dat het Nieuwe Parijs in feite nog helemaal niet zo oud is. Een groot compliment aan vormgever Erik van der Veen.
Het Kunstmuseum maakt al jaren in samenwerking met uitgeverij Leopold interessante kunstboeken. Het is voor de verzamelaar en voor kunstprojecten erg fijn dat alle titels in het colofon op rij zijn gezet. Wat een pracht. De lijst wordt aangevoerd met een paar grote favorieten en wat een interessante tentoonstellingen waren dat: ‘Meester Kadinsky was een schilder’ door Daan Remmerts de Vries en ‘Keepvogel en Kijkvogel’ door Wouter van Reek. ‘In de tuin van Monet’ met boek door Kaatje Vermeire is vanzelf ook bezocht. Charlotte Dematons staat met deze en ‘Holland op z’n mooist’ zelfs twee keer in de lijst.
Het is een prachtig boek, door de tentoonstelling te bezoeken, is het nog mooier zo niet waardevoller. Geschiedenis, kunst en verhaal hoe compleet kun je het hebben. Als je groot liefhebber bent van de kunstenaars uit de impressionistische periode is ‘Een wandeling door impressionistisch Parijs’ zeker een aanrader. Genieten met een hoofdletter.
Je krijgt gelijk zin om op een bankje in de Tuilerieën plaats te nemen of een wandeling langs de Seine te maken. Misschien zie je wel een huidige ‘Monet’ een schilderij maken vanuit het Louvre.
Vanaf ong. 6 jaar, voor thuis en op school m.b.t. geschiedenis en kunst. Zo wordt een kunst & cultuurles echt leuk!
Charlotte Dematons, Een wandeling door impressionistisch Parijs met Georges en Jacques, Leopold, 2025, 24 blz., 9789025888237
