door Dit boek over een eiland aan zee moest door het direct aansprekende omslag mee naar ‘ons eiland’ aan de Franse westkust. Beide een fictief eiland. Het ene onherbergzaam, het andere een tweede thuis. Aan zee waar ongestoord verhalen worden verslonden lukte het niet direct om meegevoerd te worden als meeuwen op de wind die ook over de Berenrug zeilen. Ik heb mij afgevraagd waarom, Ellie het jonge meisje uit dit boek voelt zich niet gelukkig op haar eiland, ik daarentegen zeer.
Echter, eenmaal begonnen in dit historisch dystopische verhaal blijft het als die terugkerende golfbeweging van het water in je gedachten terugkomen. De volgende morgen op de veranda in de eerste zonnestraal met echte koffie – niet de namaak van De Berenrug – een gat geslagen in dit stevig in elkaar zittende verhaal dat begint met een scheepsramp. De twee jonge Vlaamse broers overleven en strompelen het schipbreukelingeneiland op.
De dageraad duwde de nacht over de rand. .. De baaien aan weerszijden van het strand, de kliffen, de zoom van de grasheuvels, de stenen rug van een oud gebergte, de duinen in de verte. Boven hen, op de klifrand, verschenen mensen. .. Dat zijn er geen van ons, zei de jongen. Die zijn van hier.
Daarna ziet Ellie tien jaar later een schip voorbij varen tot het een krasje op een tinnen plaat is geworden. De vuurtoren doet zijn werk. Zij geeft les. Een niet pratende vriend, de groeveschilder. Het eiland waar geen bomen meer zijn, nauwelijks zaad om te zaaien, ondergrondse tuinen, de soutane en de dokter met middeltjes, boeken over de wereld erbuiten verdwijnen, schaarste heerst, gedraai en bedrog, geen baby’s meer, er mensen een in nood gekozen uitweg nemen. Ellie wil weg. Er lijkt een alternatief voor te doen om de Parijse boulevards of de krijtrotsen uit de Oort’ atlas te gaan zien.
Zo beeldend echt geschreven dat je vanzelf de route in een atlas van Nieuwpoort naar kaap Ursus gaat opzoeken. Ergens in de Atlantische Oceaan ten noorden van Groot-Brittannië. Ursus dat verwant is aan het gebergte. Een knap geconstrueerd, gedetailleerd werk met onderhuidse spanningen uit vervlogen of komende tijden. Lezen en thema’s overdenken.
Dimitri Bontenakel, De berenrug, illustrator Karin van der Meer, Wereldbibliotheek, 2020, 224 blz., 9789028450387
—
—
Samenvatting
Wat weegt zwaarder, het eigen geluk of de zorg voor anderen?
Eind negentiende eeuw. Een natuurramp verwoest een afgelegen eiland diep in de Noord-Atlantische wateren. De bomen sterven af, oogsten mislukken, de vrouwen baren geen kinderen meer. In de steek gelaten door de rest van de wereld zijn de eilandbewoners op zichzelf aangewezen. De jonge Ellie voert haar eigen strijd. Haar stiefvader wil dat ze samen met hem de vuurtoren gaat bemannen terwijl de zoon van de eilanddokter haar als zijn toekomstige bruid ziet. Maar zij droomt zelf van een leven ver weg van het eiland.
Twee schipbreukelingen zetten de verhoudingen tussen de eilanders op scherp. Hoeveel regels zal de pastoor nog uitvaardigen om de gemeenschap aan zich te binden? Wat bezielde de schoolmeester om zijn huis op klaarlichte dag in brand te steken? Waarom stortte een kind zich van het klif? Het versterkt Ellie’s vastbeslotenheid aan het eiland te ontsnappen. Ze vindt een onverwachte bondgenoot. Maar wanneer haar droom werkelijkheid kan worden, moet ze een keuze maken.
