Een blik op het oeuvre van Rindert Kromhout

Rindert Kromhout is veelschrijver voor kinderen en sinds enkele jaren ook bekend van zijn boeken voor jongvolwassenen, die ook heel goed door volwassenen gelezen kunnen worden.
De trilogie over de Bloomsbury Group, bekend van onder andere schrijver Virginia Woolf, werd genomineerd voor meerdere prijzen. Het eerste deel, Soldaten huilen niet, won de Thea Beckmanprijs.

Daarna schreef Kromhout verder met, toevallig of niet, weer een jonge hoofdpersoon die uit een schrijversfamilie afkomstig is. Hij stuitte op de zoon van Thomas Mann, Klaus. Hij wordt volwassen in de jaren voordat het nationaalsocialisme in Duitsland aan de macht komt, al is hij daar in het eerste boek Een Mann niet mee bezig. Vrij snel is duidelijk dat Klaus best egocentrisch is en vooral optrekt met zijn zus Erika, die net als hij er vooral op uit trekt met flamboyante vrienden en continu geld van hun ouders nodig heeft.
Kromhout doet voor zijn boeken veel onderzoek in egodocumenten (gelukkig hield Klaus van schrijven) en op locatie. Steden als München komen daardoor tot leven; je krijgt zin er zelf heen te gaan en het huis aan de Poschingerstraβe te aanschouwen.

Het tweede deel is En ik was zijn held. Nog meer dan in het begin denkt Klaus, dan 26 jaar, grotendeels aan zijn eigen pleziertjes. Toch is dit een roman die over veel meer thema’s gaat: het opkomende nazisme, vluchten uit je vaderland en een bestaan opbouwen in de rest van Europa, de vader-zoonband. Klaus verwijt namelijk vader Thomas alleen maar bezig te zijn met zijn literaire werk en geen oog te hebben voor zijn kinderen. Voor zijn eigen schrijfwerk verlangt hij hevig naar zijn vaders goedkeuring.
Klaus komt in 1933 ook in Nederland terecht, waar hij een roman bij de Exiluitgeverij Querido wil uitbrengen. Zowel voor belezen mensen als lezers die onbekender zijn met de jaren 1930 en schrijvers uit die tijd is dit boek goed te lezen. Namen als Joseph Roth, Menno ter Braak, Hermann Hesse komen voor en door eventuele voorkennis kunnen ze in een bredere context geplaatst worden.

Hierna dacht Rindert Kromhout klaar te zijn met de Mann-familie, maar de personages zijn zelf met hem aan de haal gegaan. Er volgde een derde titel: De naam van mijn vader.
Van het tweede boek dat in 1933 stopt, maken we een sprong naar kort na de Tweede Wereldoorlog. Ruim voor de oorlog was al duidelijk dat Klaus en vooral zus Erika toen zo maatschappelijk betrokken waren dat er antifascistische werken van hun hand zouden verschijnen. Daarbij kwam het vraagstuk hoe en waar ze de oorlog zouden doorbrengen.
In het slotstuk beleef je hoe Klaus met een Amerikaanse legerfotograaf door Italië terugreist naar München. Door middel van flashbacks weet je hoe hij de oorlogsperiode is doorgekomen. Wat is er over van hun huis en hoe zijn de familieverhoudingen?
Ondanks dat je het eind van Klaus’ leven kent als je de geschiedenis zelf opzoekt – hij pleegt zelfmoord in 1949 – lees je graag naar dat punt toe. De flamboyante familie en vele vrienden en liefjes over de hele wereld geven kleur aan het verhaal.

Nog nooit las je met zoveel plezier over zo’n egoïstisch persoon als Klaus, en dat is toch wel te danken aan de auteur.
Zoals Rindert zelf zegt: “Die Erika is natuurlijk gewoon een kreng en Klaus denkt alleen aan zijn pleziertjes. Maar ze bieden ons wel een blik op de wereld van toen met vele parallellen met de huidige tijd.”

Een Mann, Leopold, 2016, 400 pagina’s, 9789025871376.
En ik was zijn held, Leopold, 2018, 304 pagina’s, 9789025876128.
De naam van mijn vader, Leopold, 2020, 256 pagina’s, 9789025880156.
Soldaten huilen niet, Leopold, 2010, 272 pagina’s, 9789025856151.