Schrijvers van de Ronde Tafel – Wij waren erbij

De schrijvers van de Ronde Tafel die aan deze uitgave hebben gewerkt zijn Martine Letterie, Arend van Dam, Agave Kruijssen, Hans Kuyper, Joyce Pool, Lydia Rood, Suzanne Wouda, Peter Smit.

Wij waren erbij is een zeer bijzonder boek. Het biedt een kijk op de levens van twaalf – in 2019 nog levende – ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog, toen ze zelf kind waren. Acht schrijvers van de Schrijvers van de Ronde Tafel namen de verhalen voor hun rekening, met kinderen vanaf 10 jaar als doelgroep. Het boek is zo een uniek tijdsdocument geworden.

Ook speciaal aan het boek is dat er in elk verhaal foto’s staan van de personages en verschillende situaties. Bijvoorbeeld Co, een dwangarbeider in een Duitse fabriek. Of Heleen die op Midden Java in een Japans kamp zit, of Jeanne met haar broertjes vlak na Dolle Dinsdag. Het zorgt ervoor dat deze verhalen beter beklijven.
Alle facetten van de oorlog komen aan bod: onderduiken, vervolging van joden en zigeuners, kampen en Nederlanders in Nederlands-Indië, verplichte arbeid in Duitsland, hongertochten, politiek foute ouders, wonen in naoorlogs Westerbork, verzet.

Iedere hoofdpersoon is een gastspreker bij Steunpunt Gastsprekers WOII-Heden. Ze vertellen op scholen over hun oorlogsverhaal en wat oorlog kan doen met een persoon. Wat doet het met je als je langdurig je familie moet missen als je ondergedoken bent of als je familie na de oorlog niet meer terugkomt? Is een kind “slecht” als zijn vader een NSB’er is? Wanneer is iemand wel of niet welkom? Daarom is Wij waren erbij niet alleen geschikt voor kinderen, maar zeker ook voor volwassenen.
Een buitenbeentje tussen deze verhalen lijkt Erik, een veteraan van de VN-missie in Libanon in de jaren 1980. Toch past ook zijn verhaal goed in deze bundel, want hij heeft eveneens een oorlog meegemaakt waarin hij als militair geen moment rust had. Daarin vindt hij de motivatie om als gastspreker de boodschap over te brengen dat vrede en vrijheid nergens vanzelfsprekend zijn. De inzet van Nederlandse militairen voor een veilige samenleving mag ook niet vergeten worden! 4 mei en Veteranendag moeten we mede daarom eerbiedigen.

Om in de woorden van Dirk Mulder, oud-directeur van Herinneringscentrum Kamp Westerbork te spreken: “Daarom kan men alleen maar veel respect en grote bewondering voor de ooggetuigen hebben.”

Onderstaande personen komen in het boek voor:
Elli Slier-Katz                            1943 – Onderduiken
Heleen Smit-Scheffener      1943 – Nederlands Indië
Zoni Weisz                                 1944 – Het ‘zigeunertransport’ naar Auschwitz
Pim Bothof                                1944 – Het Nijmeegse rampjaar
Miriam Weitzner-Smuk        1943 – Overlevende van vijf concentratiekampen
Karin Ottenhoff                       1946 – Indonesië &1956 Vertrek naar Nederland
Co Knuppelder                        1943 – Werken in Duitsland
Orpa Goergoerem                  1958 – Woonoord Schattenberg, in voormalig Kamp Westerbork
Tine Eijsten                               1944 – Hongertocht  & in het verzet
Jeanne Diele-Staal                1945 – Kind van politiek foute ouders
Frits Kroese                               1945 – In het verzet
Erik Kuiper                                1981 – Vredesmissie in Libanon

Schrijvers van de Ronde Tafel (Martine Letterie, Arend van Dam, Agave Kruijssen, Hans Kuyper, Joyce Pool, Lydia Rood, Suzanne Wouda, Peter Smit), Wij waren erbij, Leopold, 2019, 160 pagina’s, 9789025877804.