door In Vandaag komen we niet meer thuis volgen we Mirza en zijn vader. Mirza komt uit school, ’s middags gaat hij met Lucas afspreken. Maar vader heeft andere plannen, gehaast neemt hij Mirza mee de auto in en ze scheuren ervandoor.
Mirza weet niet waar ze heen gaan, en ook niet waarom. En waarom heeft zijn vader zijn scheerspullen of zelfs telefoon niet mee?! Hoe kun je nou vertrekken zonder? Hoe moet hij Lucas nou laten weten dat hij niet kan komen, dat hij zondag niet komt voetballen? Door het verhaal heen beseft Mirza dat ze in het land van zijn overleden opa en oma zijn. Ze zullen vast even op vakantie gaan, alhoewel hij nu wel de belangrijkste schooltoetsen mist. Tot hij beseft dat het geen vakantie is, en hij echt zal moeten wennen in het nieuwe land.
Laat ik voorop stellen dat er ook een hele hoop goede dingen in dit boek zitten. Mirza wordt aangesproken op culturele verschillen die hij niet kent. De meester zegt dat hij zich niet goed gedraagt, hij kijkt de klasgenoten te lang aan, en dat vinden de klasgenoten niet fijn. Mirza is zich van geen kwaad bewust, in zijn land van herkomst kan dat wel gewoon en niemand heeft het hem tot nu toe verteld. Wat ook mooi terugkomt: de opluchting om met iemand te spreken die jouw taal spreekt, hoe kort je ook met diegene praat. Iemand die jou begrijpt zonder moeite, iemand met wie je vloeiend woorden kunt uitwisselen. Ook is het verhaal heel makkelijk leesbaar en volgen de gebeurtenissen elkaar logisch op. De veerkracht van een kind komt, net als in de citaten voorin het boek, goed naar voren. Want kinderen zijn heel veerkrachtig en weten op te krabbelen van dingen waarvan je als volwassene soms denkt ‘Hoe doe je dat?’
Anderzijds vind ik het verhaal wat plat. Er is geen levensnoodzaak om te vluchten de tweede keer en vader kent het land, de mensen en de taal al. Hun voorouders komen uit dit gebied. Er is een plek om te wonen, er is een plek om naar school te gaan en de integratie verloopt relatief zeer gemakkelijk. Als je dit vergelijkt met vluchtverhalen, is het voor Mirza in vergelijking tot andere vluchtelingen veel makkelijker om te integreren en te wennen aan een nieuw land. Ook komt het gemis van en/of zorgen maken over achtergebleven familieleden nauwelijks voor in dit boek, zowel toen Mirza en zijn vader in Mirza’s thuisland waren, als in het nieuwe land. Vader kon namelijk gewoon nog op bezoek bij zijn ouders toen hij over de grens woonde, en Mirza mist zijn vriend Lucas wel, maar hij weet dat het goed met hem gaat en dat Lucas veilig is. En hoewel Mirza en vader huis en haard achter hebben moeten laten, hebben ze wel veel spullen mee kunnen nemen, bijvoorbeeld kinderfoto’s, documenten en schone kleding. Vluchtelingen hebben vaak niet veel tot niets meer, en hen wacht in het land waar ze naartoe gaan ook geen ‘oud’ huis en haard, om over zekerheid om te mogen blijven nog maar niet te spreken.
Enne Koens kan absoluut goed schrijven en aansluiten bij kinderen. Het idee van dit boek vind ik echt goed en bewonderingswaardig, maar de inhoud blijft basaal. Het is goed te gebruiken als instap in het leven van vluchten/verhuizen, maar om je als jongere echt goed te kunnen inleven en beter de problematiek te begrijpen, zijn boeken die dieper op vluchtverhalen ingaan een nodige vervolgstap.
Enne Koens, Vandaag komen we niet meer thuis, Luitingh-Sijthoff, 240 blz., 2024, 9789021038605
