door ‘Ik ben elf en zie mijn ouders in de achteruitkijkspiegel.’ Wat een openingszin!
In dit jeugddebuut wordt veel verteld. Niet door lange zinnen en enorme beschrijvingen. Schmitz geeft beeld door sterke observaties en onbenoemde emoties in strak en treffend woordgebruik. Je hebt per direct een voorstelling van omgeving, mens, gebeurtenis en vooral van de gemoedstoestand van de elfjarige Maia.
De achteruitkijkspiegel staat symbool voor de situatie. Een spiegel waardoor wordt teruggekeken op de vakantie van vorig jaar, ook in het desolate vakantiepark ‘Hotel Kosmos’ en vooral naar de in vervallen relatiestatus van haar ouders. Een spontane kus is verleden tijd. ‘Papa, mama en ik zijn een oud samengesteld gezin.’
Je voelt als lezer het plakkende leer aan blote benen, je ruikt het muffe in het vakantiehuisje. Naast een zintuigelijke manier van schrijven wordt er een meervoudige betekenis gegeven aan woorden als kosmos en magma met bijv. deze zin: ‘En hoe dat vuur, vanbinnen verzameld, als een raket naar boven schiet.’ Maia wil astronaut worden en weet veel m.b.t. dit beroep. Feitjes sijpelen door. Astronauten hebben ook veel geduld. Astronauten kunnen altijd nog een andere frequentie proberen.
Een verhaal waarin het begrip tijd in verschillende gedaantes een rol toebedeeld krijgt. De tijd dat ze nog een gezin zijn, vakantietijd, sneller leven, vertraging op praten, geduld hebben, straks, opnieuw. Als alles maar hetzelfde gaat, van het huisje aan zee, de jaarlijkse minigolf tot aan de te eten macaroni toe, is er misschien nog ruimte voor een straks. Maia weet het eigenlijk al wel: ‘Straks wordt bijna nooit nu.’ Je ervaart een constante onderhuidse dreiging voor wat komen gaat of die er sluimerend al die tijd al was. Denkertje Maia voelt veel aan en met een ‘als dit en als dat’ kun je hopen maar niets veranderen. Hetzelfde geldt voor het gewenste broertje waarvan je een moment kunt denken dat die er ooit is geweest, maar niet meer zal komen.
In het geheel van gedachten en gebeurtenissen wordt door de bijpersonen lucht gebracht in het verhaal. Met enkele woorden zie je de medewerkers rondlopen op het park, de dieren waar ook iets mee aan de hand is en geniet je met een glimlach van de gebeurtenissen rondom de familie ‘De Daltons’. Ze is dan momenten los van haar gedachten, ervaart vriendschap en zo er staat ben je net als in je slaap even weg van alles wat in je woont. Een opmerking of je zieke dieren wel of niet zo kunt oppakken zou kunnen worden opgenomen, vooral m.b.t. konijnen in duingebied.
Het einde kun je raden, er wordt rechtuit verteld en toch blijf je niet reddeloos in tranen achter. Maia heeft in een korte tijd veel moeten verwerken en hoort zeggen ‘dat gedachten wolken zijn die zo voorbijdrijven.’ Ze heeft vrienden gemaakt, ze heeft een adres, een aandenken. Een sprankje hoop en wat was is voor nu geweest.
Een boek waarbij een blik op het omslag mij deed denken aan een andere titel. De schrijfstijl deed mij na lezen positief associëren met een andere schrijver. Wat fijn dat er weer een Vlaams auteur is waarvan je naar werk kunt uitkijken!
Yelena Schmitz is groots in klein vertellen. Met zo op de rem kunnen verhalen in sfeer en emotie maakt nieuwsgierig naar veel meer. Dit is goed, dit is Lezersgoud.
Yelena Schmitz, Hotel Kosmos, Querido, 2024, 104 blz., 9789045130248
Een boek dat roept om samen te lezen: meer leren lezen dan er in woorden staat. Lees het voor en bespreek. Vraag naar omslag en betekenis van de naam.
