door Leo is klein en toch de grootste in zijn soort, een eencellige. Zeker vijf centimeter lang en nadenken kan hij ook nog, dat maakt hem extra bijzonder. ‘Denken was nergens voor nodig, vond hij. Leo had al genoeg aan zijn kop.’
Wie hem ziet denkt misschien wat is dat nu weer voor rare kwast? Inderdaad een kwast op zijn kop met enkele steil overeind staande haren. Een riek zou je het ook kunnen noemen, want die haren van het ééncelletje grijpen en zuigen als een spons nogal wat mee. Allemaal herkenbare troep voor de lezersmens. Het ruimt wel lekker op. Plasticsoep dus.
Hij leeft diep in de oceaan en woont in iets megaouds van ooit. De gaten zijn erin gevallen. Zomaar of heeft het een oorzaak? Maar Leo houdt niet van vragen, gewoon niet moeilijk doen. Als hij onverwacht hulp denkt te krijgen om die soepbende uit te mesten loopt het anders, want wie en wat is het of dat? Ze gaan elkaar vragen stellen, maar of ze er gelukkig van worden is de vraag.
De weduwe Roos brengt weer andere gedachten en reacties teweeg. Iets met de mijne en de jouwe. Wat is bezit en zijn-van als slapen, eten en zwemmen genoeg is? Of als er iets aan je blijft kleven zonder iets te zeggen? Gedrag, emoties en abstracte begrippen zwemmen vanzelf tegen Leo aan of aan hem voorbij. En dat is nogal wat voor iemand die op zichzelf is.
En dan moet hij plots gaan vertellen wie de mooiste is in de zee. Het leven is niet eenvoudig met al dat gevoel. Samen of eenzaam? Het is niet niets, maar wat is niets? En al dat uiterlijk vertoon en je laten meeslepen door die anderen is ook nogal iets.
Met de vuist op tafel slaan is een beeldend begrip. Figuurlijk bezigt Leo die uitspraak meerdere keren, maar hoe hij die in de praktijk moet brengen? Of hoe straal je van top tot teen als je alleen een lijf en een kop hebt? Nadenkertje: kunnen alle uitdrukkingen als iemand fysiek beperkt is? Wel zeker is dat Leo soms een bekende tegenkomt van verschillend uiterlijk en waarbij vriendschap een rol speelt als ook een vleugje liefde met vragen over vermeerderen en wat uitsterven is.
Als hij zich net gewoon gelukkig voelt begint er eentje aan zijn kop te zeuren over niets. Weer dat nietsige! Altijd dat moeten, en vinden, en doen. Het leven is maar ingewikkeld als je zelfs al niet meer weet wat nog wel natuur is.
Het leven kan onverwacht ook geestig zijn. Of somber. Moet je dan stante pede omdat men dat wil gewoon maar weer lachen? Ben je ooit echt vrij?
Hoe verder je komt in het boek hoe meer je ziet van de kleurrijke onderwaterwereld van Leo waardoor er een thema ontstaat en een creatieve les in maken en schrijven. De geweldige illustraties zijn zoals altijd van Yvonne Jagtenberg met op het oog enkele streken tot stand gekomen. Als er iets is dat zeker is dat dit doordacht illustreren niet niets is. Want bijv. hoe toon je emotie in het snuitje van een ééncellige? Jagtenberg doet het.
Tekst en beeld sluiten naadloos op elkaar aan. De tekst is rijk aan woorden en zinnen die je laten nadenken én laten grinniken. Onderwerpen lijken moeiteloos in de korte hoofdstukken zijn verwerkt terwijl uit alles blijkt dat er met overwogen pen is geschreven. Gelaagd, herkenning, goede opbouw, menselijke trekjes, nodige humor, denkers en tegelijkertijd de fantasie prikkelen. Wat een rijk boek.
‘Potjanneusie’ wat een heerlijk boek is deze eencellige. Enorm veel mogelijkheden tot denken, gesprek en uitwerking. De NUR-code is 282, dus 7-9 jaar. En dat kan, maar dit is juist ook voer voor de hele basisschool en wat dacht je van een filosofische les op zelfs het VO?
Want filter even het zeewater uit al die filosofische vragen en opmerkingen en je hebt direct een lesonderwerp te pakken. Wat stel jij je voor bij ‘Je bent niet wie ze zeggen dat je bent.’ of ‘Ik ben er even niet als je het niet meer weet’? of denk over ‘Wees als een steen’ bij veel onrust.
Een jongere goede lezer, vooral degene die meer uitdaging nodig heeft, kan het vanzelfsprekend ook lezen en ziet een grapje en een doordenkertje. Of lees en bekijk het samen, geeft vast gesprek en plezier. Of soms begrijp je even iets niet, dat is ook goed volgens de geweldige Leo.
Voor veel leeftijden. Zelf lezen en voorlezen die eencelllige. En reik het de volwassene aan waarvoor dit ingewikkelde leven van Leo best relativerend kan werken. Tijdloze originele aanrader! Ook voor de week van de filosofie. ‘Over en sluiten!’
Yvonne Jagtenberg, De eencellige die het leven best wel ingewikkeld vond, Querido, 2024, 128 blz., 9789045130774
