De reis van Manie Schaafijs – Zindzi Zevenbergen

Het boek De reis van Manie Schaafijs is niet te missen door de opvallende fluorroze kleur. Het leidt de aandacht naar het verhaal van Francisco de Freitas, de overgrootvader van illustrator Hedy Tjin. Een familieverhaal dat de aanleiding vormde voor het schrijven van het verhaal van Manie.

Een jonge Francisco vertrekt vanaf Madeira om op zoek te gaan naar betere leef- en werkomstandigheden. Na een lange reis lukt het hem om Suriname te bereiken. Na veel en hard werken voor weinig geld, lukt het hem uiteindelijk om een leven op te bouwen. Als de zaken in Suriname achteruit gaan, besluit Francisco een tijd te gaan werken in Trinidad om zijn gezin verder te kunnen onderhouden. Daar maakt hij kennis met schaafijs.

Aan de start van het verhaal valt op dat er drie verschillende soorten verhaallijnen door elkaar lopen: heden, verleden en een informatieve lijn. Opgedeeld in hoofdstukken wordt de reis van Francisco vanaf Madeira naar Paramaribo en Trinidad weergegeven.
In de hedenlijn, weergegeven in stripvorm, heeft ieder aanwezig familielid een eigen vorm en kleur praatwolk. Deze kleuren zie je ook weer terug in de tekst bij de betreffende persoon in de verhalende verleden lijn.

De drie verschillende vormen van vertellen in combinatie met het kleurgebruik kan in het begin even wennen zijn voor de lezer. Persoonlijk voelde het eerst druk/overweldigend, maar als je eenmaal de structuur van het boek doorhebt en de illustraties goed bekijkt, zie je dat het in zijn totaliteit klopt.
De informatieve delen heb ik uiteindelijk voornamelijk achteraf gelezen, omdat deze stukken mij af en toe uit het verhaal haalden. Er is voor iedere lezer genoeg te lezen en bekijken waardoor het boek voor meerdere lezers of doeleinden kan worden ingezet.

Tussendoor vind je bladzijden met foto’s en/of informatie zoals persoonsdocumenten, krantenberichten of andere documentatie. Een toevoeging voor het verhaal, maar voor de lezer niet altijd direct duidelijk waar het precies over gaat/waar het aansluit in het vertelde verhaal. De oplettende en/of geïnteresseerde lezer zal het er zeker uit kunnen halen. Mogelijk dat iets meer toelichting achterin nog meer had kunnen verduidelijken. Bijvoorbeeld over waar foto’s en/of documenten gevonden zijn.
Hoewel het fluorescerende kleurgebruik even wennen was, wil dat niets zeggen over de kwaliteit van de illustraties van Hedy Tjin. Als je goed kijkt, zie je veel meer en vooral dat alles bij elkaar hoort.

Het verhaal van Francisco gaat niet alleen over de reis zelf en de ontdekking van het schaafijs. Het gaat ook over werken voor je geld, een (nieuw) thuis opbouwen, hard werken, voor jezelf opkomen en kijken naar mogelijkheden.
Een interessant, waargebeurd verhaal dat zorgvuldig is opgebouwd en geïllustreerd.

Zindzi Zevenbergen, De reis van Manie Schaafijs, illustraties Hedy Tjin, De Harmonie, 2023, 175 blz., 9789463361804