door Friedrich is gewone vlieg, net als er vele gewone kinderen zijn. De verplichte ronde in de kring op maandagochtend kan hem gestolen worden. Altijd dezelfde vraag: ‘Heb jij iets leuks meegemaakt?’ Meestal lijkt het ook of iedereen iets heeft te vertellen, want het ‘geroezemoes, gegons en getsjirp’ is niet van de lucht. Niet dat Friedrich het niet leuk vindt op school, maar die maandagóchtend, vreselijk. Het liefst zakt hij door de grond.
Maar dan. Die ene maandagochtend, net als hij het nog moelijker vindt dan andere keren, gebeurt er iets wonderlijks. Hij staat ineens op zijn stoel, zijn vleugels worden aangezwengeld en vindt zijn stem:
‘Hooggeëerd publiek! Mag ik een daverend applaus voor niemand minder dan Friedrich de Stuntvlieg. Maak uw riemen vast, want het is showtime!’
Friedrich staat bijna verbaasd van zichzelf. Er wordt een complete show opgevoerd met allerlei stunts in een piste omgeven door vele acrobaten. De vliegenmeppers kletsen en klatsen tegen hoogvliegers én laagvliegers ondertussen vleesetende planten ontwijkend en hulptroepen staan paraat om de stunts geloofwaardig te laten verlopen tot een duikvlucht in de spotlights een stuntelend einde aan het avontuur maakt. Einde verhaal?
Die ene maandagochtend was het muisstil in de klas toen Friedrich zijn fantasie de vrije loop liet gaan. Hij beleefde een opmerkelijk vliegavontuur waarin werkelijkheid en fantasie nauwelijks van elkaar waren te onderscheiden. Friedrich lijkt een geboren verteller als hij eenmaal op dreef is. Maar hoe zou het komen dat hij nu ineens wel vertelt, een langer verhaal zelfs? Een verhaal dat te fantastisch voor woorden is waardoor de diversiteit aan klasgenoten zich zouden kunnen afvragen wat waar en wat verzonnen is.
Was hij heel boos geworden, is hij verlegen en onzeker? Of is er een andere emotie denkbaar? Voelt hij zich nu veilig en durft hij dit daardoor in de groep te doen? Waardoor hij niet zomaar opsomt waar hij is geweest met familie of dat hij naar een verjaardag ging? Misschien leest Friedrich wel veel en heeft hij daardoor een massa fantasie tot zijn beschikking! Zou het zijn zelfvertrouwen vleugels hebben gegeven? Of maakt hij echt nooit iets bijzonders mee? Is hij nu wél een bijzondere vlieg, een échte stuntvlieg?
Een prentenboek waarin beeld en tekst samengaan, ofwel niet zonder elkaar kunnen en dat is prima. Zonder tekst begrijp je de illustraties niet helemaal en bij alleen de tekst lezen mis je de kleurrijke dynamiek en acrobatische toeren van de figuurtjes. De tekst leest vlot, hier en daar wat aan de lange kant, en met een zodanig oplopende spanning dat een jonger kind zich kan inleven maar niet té spannend vindt en grappige situaties zal ontdekken.
Friedrich de Stuntvlieg valt op door de omslagillustratie. Alleen al de bedremmelde Friedrich zelf hierop met zijn helmpje op het kopje, de kromme pootjes en de benauwde blik. Dorien Bellaar heeft een heerlijk eigen kleurenpalet toegepast en hoe vaker je het boek bekijkt, hoe meer je ontdekt aan figuurtjes. Een diversiteit zo ook een klas kent in grootte, soorten en kleur. Je ziet een juf met ook vleugels, de vleugels om goed les te geven en ieder kind te zien. Het schutblad geeft al gespreksstof, laat kinderen vertellen welke houdingen ze zien of met passend begrip aangeven hoe Friedrich vliegt. De titelpagina en de colofonillustratie zijn onderdeel van de vertelling en de schoolweek. De illustraties met meer witvlakken zijn sneller te overzien dan die met paarse of wolkige achtergrond. Het geeft duidelijk aan welke van de twee zich in de werkelijkheid of in de fantasiewereld afspelen. De laatste zijn soms voor het oog wat drukker, terwijl er juist veel in te ontdekken valt en daardoor niet te eng worden.
Een eerste keer dit prentenboek doorkijken kan verwarring opleveren hoe het verhaal in elkaar steekt. Maar. Een goed prentenboek geeft aan het einde, op de allerlaatste bladzijden, de clou weg. En dat doet deze ‘Friedrich de Stuntvlieg’ waardoor je het boek met een warme glimlach sluit om het als voorlezer direct weer opnieuw te moeten openen want…. fantastisch voorlezen:
De verwachtingen zijn hooggespannen de volgende maandagmorgen. Het publiek zit al klaar, de vleugels worden geklapperd, de keel geschraapt: ‘Hooggeëerd publiek!’
Een kleurrijk verhaal waarin fantasie wordt geprikkeld gesitueerd in een herkenbare omgeving. Twee werelden ineen, precies zoals kinderen kunnen handelen en reageren, en spelen met fantasie. Friedrich de Stuntvlieg geeft volop gespreksstof tot filosoferen over figuren en begrippen gevat in allerlei emoties en gedrag. Misschien juist hét voorleesverhaal in de kring op maandagochtend waarin iedereen de eigen plaats heeft en mag hebben, want iedereen heeft een bijzonder talent. Iedereen heeft ergens de juiste vleugels voor!
Dorien Bellaar, Friedrich de Stuntvlieg, Volt, 2025, 32 blz., 9789021499062
