H.N. Khan – Buiten het veld

Basketbal en paratha’s

“Ik deed mijn NBA Official Wilson-bal terug in mijn tas. Ik heb de rare gewoonte om hem altijd in mijn handen te hebben. Ik ben niet verslaafd, maar ach, er zijn ergere dingen om verslaafd aan te zijn.”

Buiten het veld van H.N. Khan gaat over een Canadees-Pakistaanse schooljongen met een grote voorliefde voor basketbal. De hele zomer heeft hij met een paar vrienden en jongens uit de buurt hard getraind om zich aan te kunnen melden voor de selectiewedstrijden voor het schoolteam. Fawad heeft er alleen niet veel vertrouwen in dat hij geselecteerd zal worden: hij is niet lang genoeg, is geen autochtone Canadees, woont in de als slecht bekend staande wijk Regent Park in Toronto en hij moet toestemming zien te krijgen van zijn moeder. Zijn moeder heeft het sinds zijn vaders dood voor het zeggen in het gezin en naar Pakistaanse moeders luister je nu eenmaal goed.

Toch gebeurt het onvoorstelbare. Met een beetje hulp van zijn zus en de belofte dat hij zijn uiterste best doet op school, mag Fawad meedoen én wordt hij geselecteerd. Als er dan ook nog een knap meisje is dat in hem geïnteresseerd lijkt, kan niets meer stuk. Ondanks alles hangt er regelmatig een bedrukte sfeer in Fawads gedachten: twijfels over zijn zeer multiculturele woonbuurt waar laatst een goede vriend werd doodgeschoten maken hem onzeker over zijn positie in de wereld. Die fragmenten kunnen neerslachtig overkomen en, helaas, ook voor jongeren binnen Nederland herkenning geven.

Overigens is de toon van het boek als geheel een opbeurende; de auteur heeft Fawad neergezet als een veerkrachtig en realistisch personage. Met de hulp van familie, vrienden en (buurt)coaches die hem inzichten geven komt hij er wel en is het echt niet alleen maar kommer en kwel. Sterker nog, ik glimlachte zo nu en dan bij grappige uitspraken of situaties. “Tantes werken als de FBI. Het nieuws gaat zo snel rond dat je zou denken dat informatie verspreiden hun fulltimebaan was.”

Buiten het veld is een boek dat ik als tiener ook graag had gelezen, al weet ik niet zeker of ik het door de voorkant (een getekende jongen met bal) toen had opgepakt. Nu is het verhaal, dat zich naar mijn mening goed laat vergelijken met de boeken van John Green, genomineerd voor het Beste Boek voor Jongeren. Terecht, want ook de vertaling mag er zijn. Zal vertaler Dennis Keesmaat net als ik allerlei Pakistaans-Indiase gerechten opgezocht hebben? Fawad denkt zo vaak aan de lekkere paratha’s van zijn moeder dat ik er zelf ook trek in kreeg. 😉

Ongemerkt zitten er meerdere thema’s in: investeren in vriendschap en familie, liefde, cultuur, uithuwelijking, ergens voor gaan/competitie, zelfvertrouwen en natuurlijk veel basketbal.

“Ik dek Ben. Hij probeert me af te schudden met een cross-over, en ik steek mijn handen uit en tik de bal uit zijn handen. Ik duik eropaf, sla met mijn kin op de grond en kom buiten het veld neer.”

H.N. Khan, Buiten het veld, vertaling: Dennis Keesmaat, Querido, 2023, 316 blz., 9789045126166.