door Je ziet een omslag en je weet dit is mooi. En dat ís deze Noorse kerstvertelling. In drie delen wordt een ontroerend maar zeker niet een te sentimenteel kerstverhaal verteld. In een bescheiden aantal treffende woorden leef je mee met de zusjes, hoor je stiltes, zie je beelden.
In hun schamele flat vertelt Melissa voor het slapengaan aan haar tienjarige zusje Ronja over een huisje. Een huisje in de winter. Ronja droomt, denkt en hoopt. Ze kan niet niet hopen. Ze hoopt dit jaar op een kerstboom.
‘Er moet een bos zijn met sneeuw op de takken. Soms is er een meertje en soms is er een moeras, maar we moeten altijd op het pad onder de gebogen bomen lopen. Het bos is altijd eindeloos en midden in het bos ligt altijd een afgelegen huisje.’
Vader gaat van baan naar baan. Als hij al werk heeft. De drank beheerst zijn leven en daarmee ook die van zijn dochters. Armoe troef. Soms is de koelkast overvol, vaak ook niet. Moeder leeft niet meer. De meer praktisch ingestelde Melissa neemt als 16-jarige veel verantwoordelijkheid op zich. Zelfs voor en na schooltijd neemt ze het baantje als kerstboomverkoper over van vader. Werk waarvoor Ronja indirect heeft gezorgd. Het werk is zwaar, een baas die uitbuit. Vader verblijft meer in ‘Stargate’ of ligt laveloos slapend op de bank. Het is ijzig koud in Oslo.
Luciadag komt er aan, het zingen van het kerstlied ‘Schit’rend is d’aarde’. De volgspot kan Ronja’s vader niet vinden. ‘Het helpt niet dat de juf rondloopt en slingers op hoofden legt en zegt zo ben je mooi. Want altijd is het de hoop die alles verpest’. Lichtpuntjes zijn de paar mensen die hen wel zien. Ronja als titel komt voorbij alsmede ‘Het meisje met de zwavelstokjes’.
Een groot compliment aan de vertaalster, haar naam op het omslag, Liesbeth Huijer.
‘Stargate’ valt in de categorie meesterwerk. Een triest groots verhaal in kersttijd zonder pracht en praal dat leest als een eigentijds sprookje waarin je verdwijnt. Alle ingrediënten zijn aanwezig. Het blijft je bij of je een lijvig boek hebt gelezen. Je omarmt de meisjes op weg naar hun ideale huisje. Dit wil je iedere lezer cadeau geven. Met 5 sterretjes op weg naar kerst.
Ingvild H. Rishøi, Stargate, vertaler Liesbeth Huijer, Koppernik, 2022, 156 blz., 9789083262123
