door Een opvallende titel. Een duister omslag. Een Klassen. Dus lezen en bekijken. Dit is griezelgenieten.
Jon Klassen las jaren geleden in een bibliotheek in Alaska een volksverhaal in het boek ‘A book of Ghosts and Goblins’. Later toen het verhaal werd herlezen was de verhaallijn anders dan hij zich herinnerde en met zelfs een ander einde.
Volksverhalen hebben niet voor niets als kenmerk dat ze tijdens de mondelinge overlevering of in je brein kunnen veranderen van inhoud. Vaak kom je helden of schurken tegen maar ook dieren of magische wezens en altijd is er iets van spanning, iets griezeligs naast dat er een vermakelijk of triest onderdeel in kan zitten. Ze vertellen in vaak begrijpelijke taal iets over het leven. Wie kent niet ‘Van den Vos Reynaarde’ of ‘Fabels van Aesopus’? Vele landen en culturen kennen mythen, sagen, legendes of anekdotes en sprookjes. Ierland kent ook een verhaal: ‘Jack of the Lantern’.
De dagen van 31 oktober-2 november kunnen afhankelijk waar je woont of in welke omgeving je verkeert in het teken staan van Allerzielen/Allerheiligen, Día de Muertos of….. inderdaad Halloween waarvan de oorsprong in een verhaal uit Ierland lijkt te liggen. Lijkt, want is het Jack die nog steeds door het duister doolt met zijn pompoenlantaarn?
De schedel is gebaseerd op een volksvertelling uit Tirol. Jon Klassen schreef zijn versie nadat hij het verhaal uit de genoemde titel had herlezen, maar tot zijn verrassing niet correspondeerde met zijn herinnering. De versie van het verhaal die hij het leukst vond staat in woord en beeld in dit geestige ‘De schedel’ dat niet te eng is in tegenstelling tot origineel.
Het verhaal gaat over het meisje Otilla dat wegloopt en na een nacht in een donker bos bij een groot huis aanklopt. Daar leert ze een schedel kennen die haar een rondleiding door het huis geeft. Er vindt geen hard boe-geroep plaats en ook geen opsluiting, de schedel ontvangt haar juist vriendelijk. Uit hun gesprek blijkt dat de schedel al geruime tijd alleen is. De schedel heeft al een tijd geen thee geproefd, waarop het meisje de vloeistof door zijn mond op de stoel giet, of warmte van het haardvuur gevoeld. In de nachtelijke uren komt een skelet zonder hoofd spoken die de schedel wil hebben. Wie is bang voor wie? Het meisje kan hard rennen. De schedel krijgt bescherming. Er wordt vakkundig en definitief opgeruimd.
Zo wordt De schedel van een ietwat duister volksverhaal een geestige vertelling van een meisje dat vriendschap sluit met een bijzonder wezen en weer warmte in een huis brengt.
De illustraties zijn in de sfeer zoals we van Klassen kennen met erin grappige elementen die men zelf moet ontdekken. Ze zijn werkelijk geweldig bijzonder met passende kleuren in grijzige en ook groene en oranje tinten. Kijk bijv. ook hoe de titel is samengesteld. De maskers ‘Die verzamelde ik,’ zei de schedel.’, zijn geïnspireerd op traditionele maskers die voorkomen in een boek van Leopold Schmidt.
De achterkant vertelt: ‘De schedel is een met subtiele humor doorspekt mysterieus en heerlijk griezelverhaal.’ En dat is het.
Een kindergriezelverhaal. Een mooie ook. Verzorgde handzame uitgave. Een tijdloze doorverteller. Vermakelijk geestig. Leeftijd zelf nader te bepalen. Een avontuur in vijf delen dat je niet vergeet. EINDE.
Jon Klassen, De schedel, vertaler Berd Ruttenberg, Hoogland & Van Klaveren, 2024, 106 blz., 9789089674234
Ook van Jon Klassen:
De rots van boven
