Marjoleine de Vos – En steeds is alles er

Tot mijn verrassing zag ik vrij kort na ‘Je keek te ver’ het mooie deeltje uit de Terloops-reeks van dezelfde uitgeverij deze verschijnen. De prachtige omslagtekening viel eerlijk is eerlijk als eerste op. De titel kwam daarna en als je dan al met een overzicht bezig bent m.b.t. dit onderwerp komt het op de leesstapel.

Een essay over verlies, missen, rouw, herinneringen, oppakken, doorgaan en al wat daarmee samenhangt, eigenlijk gewoon het leven.
Herkenbare ervaringen direct na een overlijden of in te denken situaties als: ‘Al die spullen die iemands vreugde uitmaakten, wat doen ze er nog toe? In veel boeken zitten knipseltjes, er zijn foldertjes bijgestoken met een foto van de auteur, recensies, kleine brochures – allemaal vormen van liefdevolle aandacht – maar nu? In één keer is alles wat deze verzameling tot een bron van vreugde maakte verdwenen.’

Een essay dat ertoe doet. Af en toe lees je een gedeelte, waarbij het eerste deel bij mij vlotter ging dan pakweg de tweede helft. Als er meer intertekstualiteit is door verwijzingen naar gedichten, schrijvers, kunst, boektitels leg je het soms even weg. Je zoekt iets op of staat stil bij een gedeelte over een onderwerp in de natuur.

Ook bijna vanzelfsprekend een essay over herinneringen, maar wat zijn dat, kloppen die, zijn ze gekleurd door, geven foto’s richting of is het vaak en steeds wat anders dat ons geheugen vertelt?

Marjoleine de Vos schreef dit essay over de tijd nadat ze degene die ze liefhad overleden was. De ene keer beschouwend, vervolgens van zeer dichtbij, dan weer opstandig, berustend, observerend of relativerend. Alle momenten, fases zo men wil, komen voorbij die je mee kunt maken.
Van: ‘Alsof er een luchtbel om je heen zit of een vreemde koepel waardoor alles dan wel gedempt, dan wel merkwaardig verhevigd wordt.’ naar ‘Er is een leegte in de dingen.’- ‘het leven gaat door.’ tot ‘De toekomende tijd groeit uit de grond en aan de bomen.’

De natuur en het voorjaar wordt mooi opgepakt voor toekomst, voor hoop. Ik weet ook waarom ik totaal niets met de herfst heb, al dat dooie blad, dat donker.
‘Want wat voor belofte anders dan van toekomstig leven doet de natuur?’ om er even later te lezen; ‘Ieder een weet dat verlies knap is in slingerbewegingen’ maar wat als die gemiste terug zou keren ‘was er dan een leegte waar diegene precies weer in zou passen?’. Veel om over na te denken of zomaar eens iets uit te nemen, straks of later, misschien even te vergeten of toch ‘en steeds is alles er’ weer.

Om op het overzicht terug te komen: vele jaren geleden was er letterlijk nood aan prentenboeken en ander materiaal toen er gebeurtenissen omtrent rouw en verlies waren op de basisschool. Na iedere vakantie was er een paar jaar weer een bericht dat er iets was voorgevallen. Boeken over dood, afscheid nemen en verwerking werden met moeite gezocht en verzameld. Daarna verschenen er ‘gelukkig’ steeds meer verhalen voor diverse leeftijdsgroepen en zijn veel aspecten op verschillende manieren bespreekbaar. Uit dit tijd stamt de start van een bijgehouden bestand waaraan ook deze bijzondere is toegevoegd.

Marjoleine de Vos, En steeds is alles er Over missen en herinneren, Van Oorschot, 2023, 80 blz., 9789028233034