door Prentenboeken met thema’s als gastvrij zijn en delen wat je hebt kunnen er niet genoeg zijn en vooral niet met de fantastische illustraties van Steve Small.
De oranje haas op het omslag domineert door kleur en grootte. Het eigengereide van de haas spreekt al uit deze illustratie naast dat hij bijna met zijn leven de groente lijkt te omarmen. De titel is niet voor niets: ‘De haas die niets wilde delen’ en dat terwijl het titelblad laat zien dat hij een kruiwagen vol rapen heeft, met een kop erop zelfs.
De eerste plaat laat een eenzame haas in een donker bos met zijn etenswaar zien in eenzelfde koppige houding. De bijgaande tekst: ‘Er was eens een haas die in een donker woud woonde waar hij rapen verbouwde.’ verduidelijkt gelijk welke groente. Een jonger kind zou het niet heel onlogisch ook radijs kunnen noemen. Tegelijk kun je al bespreken of er verschil is tussen een bos en een woud en of een haas daar altijd leeft.
Dat Haas echt een haas is en geen konijn, maken de illustraties op de volgende bladzijden duidelijk. Familie Konijn is verhuisd en ze komen vragen of ze een paar rapen kunnen krijgen want ze moeten de moestuin nog in orde maken. Konijn wordt gesommeerd te vertrekken met woorden die niets aan de verbeelding overlaten. ‘Hoepel op, Konijn, ga een ander vervelen. – Dit is MIJN landje en ik hou NIET van delen.’ Het bordje ‘Ga weg’ ook niet. Hij houdt alle zelf verbouwde eten voor zichzelf.
Konijn druipt af en gaat terug naar het hol. Onderweg komt het wél vriendelijke dieren tegen die stuk voor stuk iets geven waarmee en waardoor familie Konijn soep kan koken. Zij delen wat ze kunnen missen.
Haas wil ook daarna niets met de konijnen te maken hebben. Hij is zó halsstarrig dat hij zelfs overdag slaapt en ’s nachts werkt om de familie niet tegen te komen. En dan ziet hij op een nachtelijke wandeling de mooie wortelen in de inmiddels ingerichte konijnen-moestuin.
Op de terugweg nodigt een optocht van enthousiaste dieren hem uit om samen soep eten. De uitnodiging voor het soepfeest slaat hij chagrijnig af. Delen vindt hij nog steeds niet fijn, zegt hij. Toch lijkt er een snaar te zijn geraakt. Waarom deelt een ander zo graag na alle werk en energie die je voor eten moet doen? En waarom nodigen ze hem uit?
Het verhaal krijgt zoals verwacht een wending. Een zwijn vraagt ‘Zijn de rapen gaar?’, doelend op de rapen die Haas als ontbijt in de armen heeft. Dit dier heeft een goede neus, hij ruikt ook wortelen! En dan is Haas ineens heel slim én onderneemt als de wiedeweerga actie zodat familie Konijn de winter mét eten door kan komen. Haas ontdekt iets dat veel belangrijker is dan zijn rapentuintje.
De onderwerpen samen delen, vriendschap en elkaar helpen zijn op een duidelijke en fantasievolle manier verwerkt in tekst en illustraties. Het geheel laat zien dat gastvrij zijn en openstaan voor de ander plezier en liefdevolle vriendschap geeft, je rijker maakt.
De tekst leest prettig en soepel voor door de fijne vertaling van Joukje Akveld en geeft aanleiding tot verdieping. Je komt vele (werk)woorden en uitdrukkingen of tegenstellingen tegen die de woordenschat verrijken. Wat is een paar, wat is minder en meer of hoe verklaar je de uitdrukking ‘zijn de rapen gaar’? Een kleuter kan vast vertellen wat racen is maar wat is wegleiden of alarm slaan? Veel is door de illustratie of context te begrijpen.
In de kleurrijke illustraties zie je natuur- en andere details die als extra te leren woord kunnen fungeren, herkent gedrag of een houding die emotie uitdrukt. Het verschil tussen dag en nacht is goed weergegeven, maar ook de seizoenen komen aan bod. Er zijn volop andere herkenbare kleine dieren te zien, zelfs een vleermuis, en terugkerende details als de koffiepot. Is het allemaal serieus? Nee zeker niet, je schiet regelmatig in de lach om Haas zijn capriolen of wat je op een plaat ziet. En dan het tafereel op de achterkant, bijna te zoet! Voorlezen dus dit heerlijke boek.
Verwerkingsmogelijkheden zijn er daarnaast volop. Een bezoek aan een groentenwinkel om het verschil tussen de groenten te ontdekken of de verschillen benoemen tussen konijn en haas. Het boek kan ook aanleiding zijn voor een project: zelf een moestuin aanleggen om het groeiproces van zaaien tot oogsten te volgen. En als er geoogst kan worden: wordt er dan ook gedeeld?
Een boek dat je met plezier cadeau geeft. Om vaak voor te lezen, met mooie thema’s, humor en geweldige illustraties. Een prachtige veelzijdig inzetbare aanrader! Een echte Steve Small.
Steve Small, De haas die niets wilde delen, vertaler Joukje Akveld, Luitingh-Sijthoff, 2024, 32 blz., 9789021048994
Meer van Steve Small op Lezersgoud:
Steve Small & Smriti Halls – De eend die niet van water hield & Ik blijf altijd bij jou -kartonboek
Smriti Halls & Steve Small – Wij blijven altijd bij elkaar
Smriti Halls & Steve Small – Ik blijf ook altijd bij jou
Steve Small – De eend die niet van water hield
