door In Een slijmzoen voor je oma werden veel verschillende onbekende dieren eens goed in het zonnetje gezet. In Wij zijn de nacht, je raadt het al, zijn dat vooral nachtdieren! Alleen is het denk ik beter hen in de maan te zetten dan in de zon, het zijn niet voor niets nachtdieren natuurlijk.
Wist je dat sommige nachtdieren, zoals herten, spiegelende cellen in hun ogen hebben waardoor hun ogen oplichten in het donker? Of dat er papegaaien bestaan die niet vliegen en kikkers die niet springen, zwemmen of kwaken? Is dat dan eigenlijk wel een kikker? Wist je dat een reuzenbekhaai dus een reuzenbek heeft, maar de voorkeur geeft aan kleine hapjes? En wist je dat de mata mata nauwelijks beweegt?
Het nachtdier met de coolste naam in het boek is misschien wel de doecoeroeli, het dier dat (o.a.) interessant klonk was de wimpermijt en de leukste naam van deze besproken nachtdieren is denk ik de cololo. Een buideldier. Met een buidel van niets.
In Wij zijn de nacht hanteert Matthijs Meeuwsen dezelfde fijne, aansprekende schrijfstijl met niet te lange zinnen en verschillende presentatievormen. De verhalende, informatieve teksten lenen zich qua stijl en inhoud goed voor technisch lezen. De overgangen van verhalende en/of grappige tekst naar informatief verlopen soepel. Het leest dus prettig, ook doordat je weer op verschillende manieren kennismaakt met de dieren, bijvoorbeeld door telefoongesprekken.
Overdag zien we veel dieren als we goed kijken, maar ’s nachts horen we veel dieren als we goed luisteren. Dat is op zich minder moeilijk, want ’s nachts is er minder omgevingsgeluid. Toch zal je veel van deze besproken dieren niet hier horen of zien. Veel van deze dieren leven namelijk in Australië, Afrika en Azië.
Een ander opvallend en zeker belangrijk feit in deze tijd is dat (ook) nachtdieren last hebben van het veranderende klimaat. Bijna niemand kent de vissende kat vanwege de nacht, dat is op zich geen gek feit, maar het gaat ook slechter met dit nachtdier omdat het steeds warmer en droger wordt in Azië.
Ook de zoetwaterschildpadden hebben last van de opwarming van de aarde. Ze leven ’s nachts tegenwoordig meer aan wal, omdat het water ’s nachts te warm voor hen wordt. Van de Vangunu reuzenrat heeft nog bijna niemand gehoord, maar zal ook niet heel veel bekender worden, omdat hij tegelijkertijd al uitsterft door kappen van het woud waar hij leeft. Door toedoen van de mens/opwarming van de aarde worden steeds meer dagdieren nachtdieren en veranderen hun leefgewoontes. Dat is geen goed teken.
De illustraties van Paco Vink kunnen we uiteraard niet overslaan. De keuze voor een zwarte achtergrond lijkt logisch vanwege de nachtdieren, maar is ook écht een goede keuze. Het maakt het geheel af waardoor ieder besproken nachtdier tot zijn/haar recht komt.
De nachtelijke, maar toch kleurrijke, scherpe illustraties springen eruit, bijvoorbeeld het vogelbekdier en de Hawaïaanse dwerginktvis. Ze sluiten naadloos aan op de tekst, of sluit de tekst juist zo goed aan bij de illustraties?
Sommige dieren zien er net wat liever uit dan ze in werkelijkheid zijn, maar bij de kikkerbek is duidelijk te zien dat het een zuurpruim is. Of ze nu dag- of nachtdieren zijn: ze zien er echt uit.
Over echte illustraties gesproken: de wimpermijt is denk ik het dier waar ik tijdens het lezen het vieste gezicht bij heb getrokken. Het klinkt ook heel vies, maar zonder dit diertje zou je gezicht er eigenlijk nog heel veel viezer uit zien. Die wimpermijt is dus eigenlijk een zinvol opruimdier op je wimpers. Het is maar goed dat ons oog dat zelf niet ziet..
Wist je overigens dat uit onderzoek steeds meer blijkt dat veel bacteriën steeds beter het verschil tussen dag en nacht weten, zoals de gezonde darmbacterie Bacillus subtilis? Deze weet bijvoorbeeld wanneer hij aan de slag moet om je eten te verteren of je even met rust te laten.
Net als het eerste boek van dit duo is ook Wij zijn de nacht een succes! Ik wens je veel (nachtelijk) leesplezier. En mocht je ’s nachts eens wakker zijn, luister eens bij je raam: je zal horen en merken dat het nooit 100% stil is. Zoveel leven in de brouwerij!
Matthijs Meeuwsen, Wij zijn de nacht, Illustrator Paco Vink, Querido, 2024, 141 blz., 9789045130057
