door Door Irene en Feline
Thuis. Waar is dat eigenlijk? Is dat bij bepaalde mensen, of is dat een plek?
Lennon woont met zijn ouders en tegenwoordig ook met ‘Probleemgevallen’ in het net gestarte gezinshuis Boskant. Hoe gaat dat samen met zijn komende eindexamen en de basketbalbeurs waar hij hard voor traint? Hij wil roadtrippen als hij zijn rijbewijs heeft, weg van het drama en vooral weg van Juna. Juna woont sinds kort in het gezinshuis en is boos op haar moeder, stiefvader nummer zoveel, hulpverleners en haar vader, maar nooit op haar broer Sylvester die alles voor haar betekent.
Vanuit Juna komt goed de irritatie naar/binnen de hulpverlening naar voren: altijd die eeuwige doelen i.p.v. eerst luisteren, praten en uitleggen, ‘vaste’ hulpverleners, het gevoel haar dossier te zijn i.p.v. een persoon met een dossier, de onzekerheid hoelang ze ergens blijft wonen – mag ze wel blijven? – en het gevoel als één persoon te worden behandeld met haar broer terwijl ze haar eigen individu is.
Juna is de wisselende hulpverleners zat, maar ook dat haar moeder haar de zoveelste keer laat zitten en haar dus niet belangrijk genoeg vindt. Ze zorgt eerder voor haar moeder door overal rekening mee te houden, zich in te houden om het rustig te houden, haar te troosten i.p.v. dat haar moeder haar troost en een veilige haven biedt. Iets kleins zoals welterusten wensen gebeurt niet, waardoor het eigenlijk heel groot is. Het is niet raar dat Juna vaker denkt ‘eerst zien, dan geloven’.
Daarbij komt scherp naar voren dat het moeilijk is om het over jezelf te hebben als je vooral nadenkt/zorgen maakt over je broer en de afwezige superbelangrijke volwassene. Juna lijkt niet goed meer te weten hoe ze haar eigen individu kan en mag zijn.
Lennons situatie is niet per se makkelijker, omdat hij niet de worstelingen kent die Juna en haar broer (hebben) ervaren. Lennon wordt realistischer neergezet door zijn worstelingen met het halen van zijn rijbewijs, naast zijn vragen over basketbal, examens en het vervolg. De druk en het gevoel van falen zullen voor meerdere jongeren herkenbaar zijn, misschien ook in deze specifieke situatie.
Juna en Lennon kennen elk hun eigen perspectief. Doordat ze, hetzij omdat het enigszins moet, meer met elkaar omgaan ontstaat er meer begrip voor elkaar. Lennon wordt meer aan het denken gezet over de situatie van Juna, bijvoorbeeld of zij nog steeds iets met haar ouders moet of wil, ook al woont ze nu bij ‘ons’. Het lukt Lennon om zijn ‘normale’ leven anders te bekijken. Een vakantie in Nederland kan al luxe zijn, want dat is niet voor iedereen gewoon. Voor Lennon zijn vaste tijden, knuffels en eten gewoon en soms vervelend, voor Juna is het nieuw en begint het na een tijdje te voelen als een veilige haven.
De onderlinge verhoudingen zijn aan beide kanten moeilijk(er). Lennon zou sinds de start van het gezinshuis weleens willen weten wat zijn vader écht vindt. Vindt hij Lennon nog wel anders/specialer dan Juna, Melody en Raymi?
Het helpt Juna dat Lennon niets van haar weet, dus ook haar dossier niet. Daardoor ontstaan mooie gesprekken, maar ook een vorm van vertrouwen vanuit Juna dat er mensen zoals Lennon bestaan. Beide jongeren leren dat iets kleins van grote waarde kan zijn. Mooi dat de definitie van roadtrippen wordt aangepast, ze beide hun worstelingen aangaan en elkaar ondersteunen hierin.
Er komen verschillende onderwerpen in dit boek naar voren waarin belevingen en ervaringen van jeugd binnen de jeugdzorg centraal staan. Andere onderwerpen die passeren zijn cyberpesten, naaktfoto’s, seksuele ontwikkeling, viral gaan, identiteitsontwikkeling.
Compliment aan Carlie van Tongeren voor het respectvol weergeven van ieder onderwerp en daarmee het bespreekbaar maken ervan. De echte ervaringen tussendoor van jongeren in Nederland zijn een waardevolle toevoeging. Door de wisselende perspectieven ontstaat een breder beeld van beide jongeren en situaties en komt ook nog eens goed naar voren dat een gezinshuis mooi is, maar ook 24/7 hard werken.
We kunnen als lezer en als mens vanalles vinden van de ouders van Juna in dit boek, het mooie is juist dat Alleen thuis de beleving van Juna, Sylvester en heel veel andere jongeren goed weergeeft. Ze willen serieus genomen worden, gezien en gehoord worden, eerlijke uitleg krijgen over waarom iets wel/niet kan en vooral mens en bovenal kind zijn. Ze zijn geen nummers, ook al ben je als hulpverlener gebonden aan dossiers en (irritante en overbodige) regels. Ze zijn nog steeds mensen met een verhaal die niet om bepaalde situaties in hun leven hebben gevraagd. Een zeer aan te raden verhaal voor iedereen die werkt met kinderen/jongeren, ook als je buiten de hulpverlening werkzaam bent: probeer de mens te blijven zien.
Goede lestip van de Jonge Jury.
Hoewel er zeker dingen niet goedgaan binnen de hulpverlening hopen we dat we als mens ook niet vergeten dat er ook wél goede ervaringen zijn in de jeugdzorg en er vooral mensen zijn met goede intenties.
Carlie van Tongeren, Alleen thuis, Blossom Books, 2024, 298 blz., 9789463495219
