door ‘Om je vrijheid tegemoet te dansen is het nooit te laat.’
We kennen allemaal – of in ieder geval de meesten van ons – Het Scapinoballet. Maar hoe komt dit ballet aan z’n naam? Of specifieker: wie is de Scapino over wie dit boek gaat? Is het de balletdanser ofwel ballerino op de voorkant of een andere ontsnappingskunstenaar? En waar danst deze mysterieuze ballerino in bijzonder tenue naartoe? Is dit een of de ontsnapping? De voorkant van dit nieuwe Reuze Gouden Boekje spreekt zodanig tot de verbeelding dat je direct nieuwsgierig gaat bladeren.
Je danst met Scapino vanaf de kaft naar de eerste pagina, zo het podium op. Daar zit een verlicht figuur in het publiek, de figuur waardoor het verhaal wordt verteld. Een vlinder fladdert al vanaf het colofon met je mee. Je ziet daar ook de ‘De Vrienden van Scapino’ staan. De achterkanttekst geeft aan dat de verlichte figuur de jonge Arthur Japin is. Japin ontdekte toen hij Scapino tijdens een schoolvoorstelling zag optreden de dans als creatieve route om zichzelf te worden en te zijn.
Door een combinatie van enige feiten en een stuk fictie is het leven van Scapino geconstrueerd. In het gedeelte waar Scapino klein is en in Italië woont hoor en lees je in de tekst ook de stem van de verteller zelf. De gebruikte taal is niet altijd moeilijk maar er zitten wel woorden in die kinderen niet kunnen kennen of zinnen die tot herhalen neigen want nadenkers om de bedoeling te duiden, wat het daarmee een verhaal maakt voor niet alleen jonge kinderen.
‘Scapino de ontsnappingskunstenaar’ is een verhaal over je passie vinden en je thuis voelen bij de mensen bij wie je past. Of omgedraaid: tussen vele anderen kun je je eenzaam voelen wat je kunt ombuigen tot een voordeel, een kracht zo de verteller zegt en samen ben je niet alleen. Ook wordt genoemd: ‘Over hoe belangrijk het is niet te worden zoals iedereen‘. Tevens wordt aangegeven het belang om kinderen een breed palet van activiteiten aan te bieden, van sport tot theater, waardoor een kind zich kan herkennen en een doel kan ontdekken.
De illustraties van Charlotte Dematons zijn prachtig en spreken ontzettend tot de verbeelding. Kleurrijk zie je de komedianten aan je voorbij trekken. Door het contrast van licht en donker voel je de magie van de spotlight op één danser in een donkere omgeving. De huizen en het landschap in het gedeelte over het leven van Scapino ademen de Italiaanse sfeer. Het begin en eind van het verhaal geven beeld aan de plaats waar de verteller is opgegroeid. In de tekst wordt genoemd dat gender van de hoofdpersoon niet bekend is, het kan zelfs een vlinder zijn, want. ‘Ach, als je eenmaal vrij bent, kun je alles zijn.‘ en ben je niet raar of eigenaardig.
‘Op een dag heeft iemand mij vrijgelaten. Hij gaf mij vleugels.’
Achterin worden lessuggesties gegeven naast manieren om te bewegen die je als jonge lezer goed zelf op kan pakken.
Met een titel als ‘Scapino de ontsnappingskunstenaar‘ zou je de verwachting kunnen hebben meer over ballet of het specifieke Scapinoballet te lezen, naar het personage uit ‘commedia dell’arte. Als je de tekst op de achterzijde goed leest en het tweede deel van de titel interpreteert, zou je kunnen begrijpen dat die verwachting anders kan uitpakken. ‘Samen laten ze in dit boek zien wat dans kan doen om je zelf te kunnen zijn.’
Dansen om te laten zien hoe jij jezelf kan zijn. Scapino liet het aan Arthur Japin zien hoe een creatieve uiting jouw eigen verhaal kan worden. Charlotte Dematons geeft magisch beeld aan dit onderwerp zoals zij dat als geen ander kan. Misschien kom jij hierdoor jouw eigen ‘Scapino’ tegen, vind je je eigen vleugels en fladder je als een vlinder door jouw leven.
Arthur Japin, Scapino als ontsnappingskunstenaar, illustrator Charlotte Dematons, Rubinstein, 2025, 36 blz., 9789047634980
