door Laat je niet hack maken.nl
100 punten voor dit boek. Daniël Verlaan is techjournalist bij RTL Nieuws en bracht voor verschijning van Ik weet je wachtwoord al meerdere verhalen over cybercriminaliteit onder de aandacht. Het boek verscheen in 2020 en is, ondanks dat het voor technologische begrippen alweer 5 jaar oud is, nog steeds actueel en nuttig.
Verlaan vertelt namelijk helder over allerlei soorten online criminaliteit. Per hoofdstuk licht hij iets uit: datalekken, dark web, wraakporno, phishing, ransomware, spyware en nog meer.
Eerst vertelt hij concreet wat het is (een datalek kan ook onbedoeld ontstaan, maar er worden hoe dan ook e-mailadressen of wachtwoorden gedeeld), vervolgens geeft hij voorbeelden van Hele Gewone Mensen die slachtoffer zijn geworden van bijvoorbeeld een hackpoging, identiteitsfraude of sim-swapping.
Aan het eind van ieder onderwerp geeft hij concrete acties voor de lezer weer. Laat ik het heel hard zeggen: als je na het lezen van het boek niet op z’n minst met één actie aan de slag gaat, vraag je erom om gehackt te worden.
De journalist blijft herhalen: iedereen met een identiteitskaart, een e-mailadres en bankrekening is in potentie interessant voor hackers en criminelen. Zowat iedereen dus.
De allerbelangrijkste tip is om niet te vaak hetzelfde wachtwoord voor verschillende diensten te gebruiken en dan ook nog het wachtwoord te veranderen in een wachtwoordzin.
Nu heb ik zelf gemerkt dat het enigszins breinflexibiliteit kost, dus een passwordmanager biedt uitkomst (zoals LastPass, 1Password, KeePass). Of houd het bij een opschrijfboekje of een vergrendelde notitie in je telefoon met de ultratip dat je je wachtwoorden steevast begint met hetzelfde woord dat je uiteraard niet opschrijft.
Door het hoofdstuk spyware/stalkerware kwamen er handigheden voor de smartphone uit: installeer een virusscanner op je telefoon zoals ESET of Malwarebytes. Start ook regelmatig je smartphone opnieuw op om de laatste malware te verwijderen.
Het laatste hoofdstuk over zogenaamde slimme apparaten bevestigde wat ik me al langer afvraag bij dat soort apparaten: is het eigenlijk niet heel dom om veel slimme apparaten in huis te hebben?
Robotstofzuigers met camera’s om huisdieren in de gaten te houden, kunnen gehackt worden door de Chinese makers, video’s opnemen en je chanteren met wat op de beelden staat.
Slimme auto’s die op afstand bestuurbaar worden (een Tesla-app die je auto kan ontgrendelen; kan gehackt worden?) en die ook 360˚-graden parkeercamera’s hebben: willen we wel buitenlandse meekijkers hebben op bijvoorbeeld overheidsterreinen?
Wat zo’n beetje de onderliggende boodschap is van Ik weet je wachtwoord: vraag jezelf af of je elk technisch snufje wel echt nodig hebt in je leven. Moet je je Spotify-account echt invoeren in de huurauto, kun je ook gewoon radio luisteren?
Ik zou het nog duidelijker willen zeggen: train jezelf in het gebruiken van je hersenen, maak het jezelf niet constant te gemakkelijk. Leer kaarten lezen, onthoud de route, spit handleidingen door van een nieuw apparaat, probeer steeds een offline alternatief te vinden voor een app.
Helaas, zou bijna de treurige conclusie zijn, is een leven compleet zonder internet inmiddels niet meer mogelijk. Toch biedt technologie ook mooie dingen, ga er alleen verstandig mee om. Informeer jezelf over de werking van een apparaat of app. En geef nooit je wachtwoord uit handen – ook niet aan die technisch onderlegde vriend die je zo vertrouwt!
Daniël Verlaan heeft ook een website opgetuigd met handige tips die hij blijft voorzien van nieuwe kennis. Neem zeker een kijkje op https://laatjeniethackmaken.nl/.
Daniël Verlaan, Ik weet je wachtwoord, DasMag, 2020, 352 blz., 9789493168060.
Doorleestip: Huib Modderkolk – Het is oorlog maar niemand die het ziet
Willemijn Aerdts – Diensten met geheimen
