Op bladzijde 70 sloeg ik De naam van mijn vader met ergernis dicht. Wat vond ik Klaus Mann toch een ontzettend zelfingenomen, egoïstische en irritante man. Daarentegen, toen ik het boek uit had, was ik haast emotioneel. Want hoe goed Rindert Kromhout het leven van Klaus Mann neergezet heeft, is alle gekregen nominaties dubbel en dwars waard.
Kromhout zet in dit laatste deel van de Mann-trilogie de wederopbouw neer na de Tweede Wereldoorlog. Klaus is bij het Amerikaanse leger aangesloten en gaat samen met een fotograaf, John, terug naar München. Onderweg vertelt hij zijn levensverhaal. In eerste instantie is John alleen geïnteresseerd in Klaus om wie zijn vader is, de befaamde Nobelprijswinnaar. Net zoals eigenlijk iedereen die Klaus tegenkomt. Door het boek heen krijgt John steeds meer waardering voor Klaus en ontstaat een voelbare wederzijdse vertrouwensband.
Hoewel het boek over WOII gaat, zijn er veel thema’s en uitspraken te linken aan de actualiteit. Zo zegt Sylvia, de boekverkoopster uit Parijs in wiens winkel menig ‘niet in het beeld passend’ schrijver zich wel thuis voelt:”Ik vind dat iedereen, wie dan ook, recht heeft op een veilige plek. En als het ergens te vol wordt, moet je maar een stukje opschuiven om ruimte te maken voor de nieuwkomers.” Wie zijn ‘eerdere’ bewoners om te zeggen dat er ‘geen plek’ meer is? Je hebt maar geluk met waar je wieg staat. Laten we maar zeggen: typisch Franse Bourgondiërs komen oorspronkelijk ook uit Duitsland.
Onderweg van Italië naar München doen John en Klaus verschillende belangrijke plekken van tijdens de oorlog, zo ook het buitenhuis van Hitler. Door de mensen aan de ene kant van de straat bespuugd, vanaf de andere kant torgejuicht. Ze concluderen: Duitsland is een land in verwarring. John Tewksbury zegt: “Hopelijk gaat bevrijd Europa niet eerst met vlaggenstokken om zich heen slaan, voordat de vlag wordt gehesen.” Wat is wraak waard?
De naam van mijn vader is een zeer passend gekozen titel. Door het hele boek komt terug hoe Klaus net zo succesvol als zijn vader wilde zijn, onder de schaduw uit wilde komen, zijn waardering wilde. Hoe Klaus zichzelf niet mocht zijn om wie hij was, zijn homoseksualiteit moest verbergen in het leger, maar hij zonder het leger ook niet kon overleven. Hoe hij wel de liefde vond, naar door de drugs die hij gebruikte om zijn verder ongeluk te vergeten, die liefde ook weer kwijtraakte.
Al met al een zeer indrukwekkende afsluiter van de trilogie over de familie Mann. Een zekere aanrader. De boeken zijn los te lezen, maar voor de complete beleving wel aan te bevelen om op volgorde te lezen.
Rindert Kromhout, De naam van mijn vader, Leopold, 2020, 256 blz., 9789025880156
Eén gedachte over “De naam van mijn vader – Rindert Kromhout”