Het is een inkopper om te vermelden dat dit een prachtig boek is. Het is wel het eerste wat je denkt en een wauw! uitroept. Het is zondermeer een leestafelkijkbladerboek, waarin je telkens weer een mooi uitgeknipt figuur ontdekt, het aantal vlinders gaat tellen of waardoor je bloemennamen gaat opzoeken en door de schutbladen pas goed ziet hoe mooi de harlekijnkever is of het regenbooggoudhaantje. Extra aandacht voor de ragfijne blauwe glazenmaker is op zijn plaats.
Over het beeld- en tekstverhaal, een kookwedstrijd onder de zespotigen in het dierenrijk, kun je smakelijk vertellen. De moesjes, amuses ‘op bedjes van’ en de gerechten met nectar zoemen om je oren. Helaas bestaat er ook hier enig gapwerk en een gedoodverfde winnaar. Zodra de inschrijving voor ‘Heel Keverburg kookt’ is geopend wordt er inventief en druk geduwd, gedragen, getrokken, gevallen en weer opgestaan. Meesmuilend wordt de kever zijdelings bekeken, uitgelachen en honend aangesproken en de vraag zweeft rond wie de vierde wordt in de jaarlijkse wedstrijd.
Bovengronds welteverstaan, want ondergronds blijft het opvallend stil. Tot de wijze oude kever zich ermee bemoeit en zij op de verdiensten van haar poetsfamilie wijst. Juist zij zorgen voor de basis waarop de andere insectenfamilies kunnen gedijen en dat zijn er maar liefst 607! De opperkever laat ze even een poepje ruiken, we houden de familietraditie hoog: ‘Thuisblijvers is voor verliezers!’.
De traditie komt vervolgens voor de 114e keer tot leven. De larven krioelen er lustig op los en kruipen op topsnelheid van wortelgestel naar het bomvolle boerenbontbord met ingezonden gerecht ‘poep op een bedje van poep’. Een lekkernij! Voor hen dan. De smakelijk ogende en goed geurende creaties van bij en vlinder hebben meer aftrek terwijl het vliegend hert ieder voorziet van een zelf getapt glas schuimig berkensap. Intussen wordt er met verbazing toegekeken hoe de larven zich volproppen en ontpoppen tot glanzende prachtige kevers. De spanning wordt opgevoerd. De geijkte winnaars verschijnen op het erepodium. Aan wie wordt dit jaar de vierde plaats toegekend door de jury?
Al bladerend en je vergapend aan de kleurrijke composities van Geertje Aalders ontkom je er nauwelijks aan dat er eerst meer aandacht is voor de knip- en snijkunst. Tot je bijv. ziet staan ‘lekker gebakken en gestoofd in zijn eigen jus’, wie is er hier zo kannibalistisch bezig? In de tekst kom je verschillende feitjes en weetjes tegen die de jonge lezer interessant vindt. De verwerkte humor zal de voorlezer niet ontgaan en zelfs bij de tigste keer bedje poep zal er samen worden gegrinnikt.
Het schitterende ambachtelijke werk is kunst eerste klasse. Je bewondert de diversiteit in lieveheersbeestjes, het schermbloemige fluitenkruid of de lila campanula. Het is genieten van de passiebloem en de daarnaast kokkerellende bidsprinkhaan. De menselijke objecten als servies- en snoepgoed, rietjes en andere decoraties zijn evenals de medailles op bijna natuurlijke wijze in de wereld van de kruipers en kleine vliegers verwerkt. Op het Instagramaccount van Aalders zie je in vele posts nog beter de diverse lagen die alle spreads hebben. Wie eerder werk van haar heeft kunnen bewonderen zal beamen dat ook deze originelen een expositieruimte verdienen.
De vergelijking met de mensenmaatschappij is snel gemaakt. Je hebt harde werkers en mooi-op-zitters waarbij het lijkt of de ene nooit een kwartje kan worden en bij de ander alles komt aanwaaien. Binnen de insectenfamilies zijn er voorkeuren waaraan ze trouw blijven; in hun voedselkeuze maar ook in het omgaan met soort van deze dierenpopulatie. Het zijn net mensen met al hun hebberigheden, emoties, gewoonten en sociale klassen. Het draait in het leven niet per se om podiumplaatsen terwijl ook hier duidelijk wordt dat een ereplaatsvermelding goed doet aan zelfvertrouwen en eigenwaarde wanneer de spotlights ook een keer op jou gericht staan.
De samenwerking Aalders en Dumon Tak geeft een schitterend kunstprentenboek met flora en fauna rondom de zespotige insectenwereld waarin alles met humor verweven is in diepere lagen. Je hoeft niet eeuwig de laatste te zijn, laat maar zien wat je waard bent. Iedere schakel in de maatschappij is mooi en waardevol. Van omslag met reliëf en glans tot laatste poepbolletje: een absolute aanrader!
Geertje Aalders, Bibi Dumon Tak, Heel Keverburg kookt, Gottmer, 2023, 32 blz., 9789025772383