door Ongrijpbaar persoon
De biografie begint op 5 september 2019, tijdens de boekpresentatie van een vertaling van het werk van de 19e-eeuwse denker Alexis de Tocqueville, voorbeeld voor de politieke ideeën van Baudet. Harm Ede Botje en Mischa Cohen zijn dan net begonnen aan hun biografische project en willen het onderwerp zelf spreken. Hij toont zich aanvankelijk geïnteresseerd, maar een verder gesprek is er nooit van gekomen. Deze gebeurtenis blijkt exemplarisch voor alle situaties waar Baudet bij betrokken is: een idee poneren, in de schijnwerpers staan, iets niet afmaken en anderen de schuld geven. Het in eind 2020 gebeurde Forum voor Democratie-schandaal toont hoe de partij in elkaar steekt/stak, een gebeurtenis die plaatsvond net na verschijning van het boek, maar wel een die de auteurs overigens hebben voorspeld.
Waarom wilde ik dit boek lezen toen de vraag me werd gesteld? Nieuwsgierigheid naar een ongrijpbaar persoon. Baudet komt op het eerste gezicht intelligent over in de politiek (pas sinds 2017 kent het publiek hem), maar ook egoïstisch, vaart zijn eigen populistische koers en neemt iedereen daarin mee. Hoe is hij? De kaft is donker en heeft een stevige titel; de hoofdpersoon kijkt je nogal indringend aan. Hijzelf zou waarschijnlijk zeggen dat Botje en Cohen bevooroordeeld aan het boek zijn begonnen, maar ze laten vakkundig hun mening weg, zoals het goede onpartijdige journalisten betaamt. Alleen helemaal op het eind lees je over Baudet als onderdeel van “populistische politici, de valse profeten van deze tijd”.
Botje en Cohen zijn niet de minsten: lange tijd gewerkt bij Vrij Nederland en onderzoeksprogramma’s; Botje is genomineerd geweest voor De Tegel en Cohen won deze prijs voor een reportage over de gevolgen van de moord op Theo van Gogh.
Voor het boek spraken ze véél mensen; de notenlijst is lang. Het boek zelf leest goed, hoge informatiedichtheid. De lezer krijgt een gedegen beeld van de vorming van Baudet.
Een voorbeeld is de Edmund Burke Stichting. De leden vechten tegen processen die al sinds de jaren ’60 aan de gang zijn: uitbreiding van de staatsinvloed en het ondemocratische Europa, islamisering en de asielzoekersinstroom. Daaruit komt voort dat de aan de stichting verbonden personen zich opstellen tegen de “elites”, want die kennen de grote inzichten van het Westen en de verschillen met de andere culturen niet meer. Wat precies in “onze westerse cultuur” verdedigd moet worden, zegt het FvD later ook niet precies, wat telt is dat er “tegen het partijkartel” gevochten wordt. Het “vechten” gebeurt door het filosofische en politieke gedachtegoed in zomerscholen aan de man te brengen. Zelf volgde Baudet deze zomerschool ook. Tijdens die week kwam hij meerdere geestverwanten en inspirators als de Leidse rechtsfilosoof Kinneging tegen.
Na lezing: heb ik antwoord op mijn vragen? Ja en nee, maar dat ligt aan het onderzoeksobject zelf en niet aan de vaardigheden van de auteurs. Keer op keer blijkt dat TB zich buiten groepen stelt, zichzelf op plek 1 zet. Overal, of het gaat om de wereld van de muziek, wetenschap, literatuur, politiek etc., creëert hij zijn eigen zuil. Als hij maar een podium krijgt.
Vaak krijg ik na een biografie meer inzicht in en waardering voor de beschreven persoon. Het eerste geldt zeker, de waardering heb ik enkel dubbel en dwars voor Botje en Cohen. Ik gun hen en de betrokken redacteuren een rustige politiekloze tijd.
Harm Ede Botje en Mischa Cohen, Mijn meningen zijn feiten. De wording van Thierry Baudet, Atlas Contact, 2020, 376 pagina’s, 9789045041131
