door Ze opereren veelal achter de schermen, maar zijn onmisbaar in het boekenvak: literair agenten. De een brengt manuscripten van debutanten onder de aandacht van uitgevers, de ander regelt de marketing en communicatie voor schrijvers. Dorine Holman verzorgt onder meer lezingen en presentaties voor ongeveer vijftig auteurs. Een gesprek over haar bijzondere baan.
Ik ben met Dorine Holman in contact gekomen via Jaap Scholten. Hij heeft naar aanleiding van zijn roman Suikerbastaard in 2020 twee keer een Tropische Tuinen Toer gehouden langs grote tuinen en boekhandels. Een intensieve onderneming die een goede organisatie verraadt. Scholten vertelde me dat zijn literair agent/impresario dit op poten had gezet, dus reden voor een kijkje in de keuken.
Hoe ben je in dit vak terechtgekomen?
‘Ik ben er min of meer bij toeval in gerold. Ik heb in de jaren ’80 de Hotelschool gedaan en daarna in de congreswereld gewerkt. Tijdens mijn werk en in mijn privéleven ben ik altijd bezig geweest met dingen organiseren: festivals, congressen, vergaderingen. Daarnaast ben ik van nature een lezer. Op een gegeven moment vroegen een paar bevriende auteurs of ik hen kon interviewen in een boekhandel. Dat leek me leuk! Het balletje ging rollen; ik kreeg meer verzoeken. Omdat ik dit nog steeds voor de lol naast mijn baan deed, besloot ik dat ik toch meer de culturele wereld in wilde. Met Martha Baalbergen heb ik Stichting Het Cultuurcafé in boekhandel Van der Meer in Noordwijk opgericht. Elke week nodigden we een muzikant of schrijver uit. Daarna vroegen anderen mij of ik iets dergelijks ook ergens anders kon oprichten. Dat is het niet helemaal geworden, maar vanaf toen heb ik wel diverse literair evenementen geregeld, waaronder het festival Schrijvers Binnen. Het begon eigenlijk echt goed met Jaap Scholten, toen hij in 2011 de Libris Geschiedenisprijs won. Ik ben op hem afgestapt: “Je woont in Hongarije, maar het lijkt me erg leuk om een aantal lezingen voor je te organiseren.” Vanaf toen is het agentschap/impresariaat ook onderdeel van mijn werk geworden.’
Wat zijn je werkzaamheden?
‘Ik heb binnen en buiten de literaire wereld een groot en breed netwerk. Als ik dus een nieuw boek lees van een auteur die me inhuurt, of zelfs een heel oeuvre bij een nieuwe schrijver, dan bedenk ik direct welke onderwerpen interessant zijn voor festivals, bibliotheken etc. Je moet als het ware het boek ‘verkopen’. Ook moet je de persoon achter de schrijver kennen: is hij/zij iemand die zijn/haar verhaal aan een digitaal publiek kan vertellen of moet hij echte mensen voor zich zien? Na optredens bel ik altijd na om te horen hoe de organisatie het heeft ervaren. Daarnaast probeer ik zelf een avond bij te wonen om zo direct eventueel feedback te geven.’
‘Ik houd ook de literaire kalender en het festivalschema in de gaten. Op Lowlands bijvoorbeeld heb je de laatste jaren een literair programma, dus ik hoor graag van de organisatoren wanneer ze de line-up willen presenteren. Het is handig om altijd een lijstje namen in je hoofd paraat te hebben: bij dit thema moet je zéker deze mensen op het podium hebben! Naar het buitenland toe kan ook, zo heb ik een paar keer een Zuid-Afrikaans festival bijgewoond met o.a. Frank Westerman, Dimitri Verhulst, Arthur Umbgrove, Jaap Scholten, Mira Feticu, Christine Otten en Wytske Versteeg. Dat was fantastisch.’
Wat is het fijnste dat je in je werk meemaakt?
‘Het fijne aan deze baan is dat je mensen raakt. Het publiek krijgt een soort begeestering, een auteur wordt meer dan zijn verhaal. Bij een literaire avond komt er als het ware een saamhorigheidsgevoel los; je verdiept je met anderen tegelijkertijd in een verhaal. Afgelopen zomer kwam er een vrouw naar me toe: “Dit is het eerste uitje na de kapper. Zo fijn dat ik hiernaartoe kan!”. Literaire avonden zorgen voor geestelijke verlichting. Je komt los uit je eigen wereld en richt je op andere mensen. Lezen maakt je een beter mens. Iedereen heeft echt behoefte aan culturele uitjes, dat bleek wel aan het jaar 2020. Hopelijk komt het culturele leven dit jaar weer op gang, dat is beter voor iedereen, ook voor de auteurs die hun inkomsten missen. Gek genoeg heb ik het nu heel druk. Voor de boeken die niet worden uitgesteld, bedenk ik nu allerlei plannen.’
Heb je tips voor mensen die het literair agentschap zien zitten?
‘Het essentiële aan dit werk is dat je een goed netwerk hebt en inherent daaraan veel ervaring. Je moet goed zijn in het leggen van verbindingen, zowel tussen mensen en bedrijven als tussen thema’s en activiteiten. Wanneer iemand een boek schrijft over lippenstift, moet je dat boek niet alleen in de boekhandel kunnen presenteren, maar er ook voor zorgen dat de auteur onder de aandacht komt van de drogisterijketen en terechtkomt op themadagen die georganiseerd worden door damesbladen. Veel mensen kennen en zelf je gezicht laten zien op evenementen zijn een van de belangrijkste dingen van deze baan. Uiteraard is affiniteit hebben met het literaire werkveld ook cruciaal, want anders straal je zelf geen enthousiasme uit. Bij mij zit dat wel goed, mijn boekenkasten puilen uit!’
Kijk voor meer informatie over auteurs en evenementen die ze organiseert op www.dorineholman.nl.
Foto bovenaan: (c) Dorine Holman.
