door vertaler Esther Ottens
Door het meer dan geweldige Het mysterie van niks en oneindig veel snot was Floor Rieder haar werk in 2014 in één keer bekend bij het grote publiek. Het debuut in boekenland werd bekroond met een Gouden Penseel, Jan Paul Schutten kreeg hiervoor ook zeer terecht de Gouden Griffel.
Sindsdien is er zeer veel mooi werk van Floor Rieder haar hand verschenen – van kaarten tot prints of bijv. de fantastische leporello ‘Waar is Ludwig?‘, het prentenboek Kinderboekenweek 2016. Wie De Cycloop (2017) kent dat in samenwerking met Daan Remmerts de Vries werd uitgegeven houdt deze in eigen collectie door illustraties. Een paar jaar eerder werd in 2014 een prachtbewerking van Alice in Wonderland uitgegeven dat alleen al om de illustraties een collectorsitem is geworden.
En toen werd in eenzelfde uitvoering, met linnen rug, belettering en grootte, Peter Pan aangekondigd. De omslagillustratie met de hoofdkleuren paars en fluorescerend groen, de rug in diepblauw. Je kunt als fan niet anders dan deze ook aan je collectie toevoegen!
De eerste versie van Peter Pan door J.M. Barrie verscheen in 1911. Het magische avontuur naar Nooitland waarin Peter Pan de strijd aangaat met Kapitein Haak en Wendy en haar broertjes meeneemt is sindsdien in vele talen vertaald en in duizenden versies verschenen. Inmiddels is de filmversie (Disney – soms andere naam en een bepaalde blik) vast bekender dan de papieren versie, maar met verschijnen van Peter Pan met Floor Rieders illustraties kan het zomaar zijn dat lezers in het Nederlandse taalgebied het boek ook of juist weer oppakken. Of lees het voor, om weer te weten wie en wat Peter Pan nu precies was en deed?
Lezers moeten overigens wel iets moeite doen, het is een ouder verhaal – het tempo ligt niet gelijk hoog – en taal plus opvattingen blijven wat van vroeger ondanks de prima bewerking van Esther Ottens. Een vertaling die dicht bij het origineel is gebleven en waarin aanpassingen m.b.t. tijdgeest zijn gedaan. Esther Ottens heeft duidelijk veel werk verricht om het goed leesbaar te maken voor de huidige generatie lezers. De verklarende woordenlijst achterin is voor jongere lezers vanaf een jaar of 9 helpend, maar eerlijk ook voor oudere lezers.
Als je begin hebt gehad, beschrijvend met nogal wat details, vliegt het personage Peter Pan het verhaal al binnen en daarmee komt ook de fantasie het avontuur in en word je meegenomen op een bijzondere magische reis.
‘De tweede rechts en dan rechtsdoor tot de ochtend. Dat was de route naar Nooitland, had Peter tegen Wendy gezegd. Maar zelfs vogels met kaarten om op winderige hoeken naar te turen hadden het met deze aanwijzingen nooit kunnen vinden. Peter zei namelijk gewoon het eerste het beste wat er in zijn hoofd opkwam.’
Er is een beweegreden voor Peter Pan om de kinderen mee te nemen op zijn avontuur. Er zijn ook wat minder leuke dingen, er zijn emoties, het is soms duister, het kan er stevig aan toegaan, een sprookjesavontuur is niet altijd lief tenslotte maar ook is er een lach en enige ontroering. Ontdek het zelf, het kan de vraag oproepen of die onbaatzuchtig of juist zielig is. Het laat je nadenken over goed en kwaad, over verantwoordelijkheid, over volwassenheid t.o.v. jeugdigheid, of een held altijd een held is en een lieflijk wezen misschien ook andere, menselijke trekjes kan hebben. Een oud verhaal dat door dit alles tijdloos aanvoelt. Een oud verhaal nu in deze Nederlandse bewerking kan je anders laten kijken naar de filmversies.
In het eerste hoofdstuk lees je over de drie opgroeiende kinderen van de familie Schat die allerlei bedreigende kinderziektes hebben gehad, het is begin 20e eeuw, Peter komt voor in hun fantasieverhalen. Vooral bij Wendy, de oudste, komt de naam steeds nadrukkelijker naar boven. Moeder Schat vraagt er naar, want weet niet wie of wat het is, maar:
‘Eerst wist mevrouw Schat het absoluut niet, maar terugdenkend aan haar kindertijd herinnerde ze zich vaag een Peter Pan die bij de elfen scheen te wonen. Er deden vreemde verhalen over hem de ronde, bijvoorbeeld dat als kinderen stierven, hij een stuk met ze mee reisde zodat ze niet bang hoefden te zijn. Vroeger geloofde ze in hem, maar nu ze getrouwd was en bij haar volle verstand, dacht ze niet dat er echt zo’n figuur bestond.’ Bij het laatste is het niet ondenkbaar dat je je wenkbrauwen optrekt. Lees dan eerst even de ‘noot van de uitgever’ naast de inhoudsopgave.
De heel aannemelijke reden waarom je deze uitgave van Peter Pan zal oppakken zijn de werkelijk bijzonder mooie illustraties. Van een blaadje als detail ga je naar een passend kleiner of groter hoofdstukvignet om dan weer een een dubbele pagina te ontdekken met een plaat waarin je fantasievol verdwijnt. Er zijn er zoveel dat je nauwelijks een favoriete kunt noemen.
En alles in dezelfde kleuren die je op het omslag ziet. De detailkijker zal vast een aantal eigentijdse elementjes ontdekken. Het eilandkaartje is erg leuke toevoeging. Vergeet ook zeker niet naar de schutbladen te kijken waarop je allerlei elementen uit het verhaal kunt ontdekken. Naast de woordenlijst vind je achterin ook in het kort informatie over schrijver, illustrator, vertaler en vormgever. Misschien leuk om juist eerst te lezen zodat je enige context tot je neemt voordat je deze al meer dan een eeuw oude Peter Pan gaat lezen. Een compliment voor Suzanne Nuis is op zijn plaats. Zij gaf als vormgever na Alice in Wonderland ook Peter Pan deze prachtige vorm.
De klassieker Peter Pan met de meest fantastische illustraties van Floor Rieder en vertaling van Esther Ottens neemt je mee in een verhaal vol magische verbeelding naar het eiland Nooitland. Ontmoet naast Wendy, Jan en Michiel, bijzondere bewoners, zeemeerminnen, Kapitein Haak, ook het figuurtje Tinkelbel en ontdek meer over dit verhaal in deze bijzondere klassieker Peter Pan. Een superdeluxe cadeau-uitgave!
J.M. Barrie, Peter Pan, illustrator Floor Rieder, Gottmer, 2025, 272 blz., 9789025776183
