door “Ik wil boeken schrijven waarin zwart de standaard is. Waarin het vanzelfsprekend is dat wij mooi zijn. Ik wil boeken schrijven waarbij lezers geen personages met blonde haren en blauwe ogen voor zich hoeven te zien met ogen als de zee/lucht, boeken waarin mijn krullen niet omschreven worden als wild en onverzorgd, waarin de ogen van de hoofdpersoon zo donker zijn dat je de iris niet kunt zien en dat ik begrijp hoe mooi en intens dat is, in plaats van dat er wordt gezegd: maar diegene had wel een vriendelijke lach. Ik wil mezelf een keer herkennen, en niet fragmenten van mij, alsof boeken puzzelstukjes zijn en ik ze allemaal moet lezen om mezelf te zien.”
Lark hoopt een uitgever te vinden voor hun manuscript door veel volgers te krijgen op Twitter. Als hun vriend Kasim, met wie Lark laatste tijd voornamelijk ruzie heeft, per ongeluk een bericht op de Twitter van Lark plaatst, explodeert het. Het gaat over een onbeantwoorde en geheime liefde. Lark speelt het spel mee en neemt Kasim in bescherming. Wat betekent dit voor zijn duizenden anonieme volgers en voornamelijk: de vriendschap met Kasim?
Kacen Callender was voor mij een onbekende auteur. De schrijfstijl van Callender valt vrij snel op; vlot, open en nergens geforceerd. In sommige boeken voelt het voor mij alsof de auteur bepaalde onderwerpen in het verhaal ‘moet’ verwerken om het goed op de markt/bij de lezer te krijgen. Onderwerpen zoals diversiteit voelen daardoor (te) geforceerd aan terwijl onze maatschappij heel divers ís.
Bij Callender had ik dat gevoel niet. In het boek is Lark zwart, non-binair en neurodivergent. Normaal gesproken benoem ik dat niet heel expliciet in mijn reviews, want ik vind niet dat een huidskleur aan de orde zou moeten zijn. Je bent een personage, een mens en of je nu zwart, wit, geel of groen bent; je denkt, voelt en leeft.
Dit keer benoem ik het wel, omdat dit boek gaat over het ‘zijn’ van Lark, en voornamelijk over hun onzekerheid hierin. Hen denkt heel veel, met soms wat omwegen, over hun zijn als non-binair zwart mens en hoe anderen hiermee omgaan/in staan.
Aan de start van het verhaal moest ik een beetje wennen, want voornaamwoorden zoals hun/hen ben ik in boeken en mijn omgeving nog weinig tegengekomen. Tevens komen er naast seksualiteit en gender termen en onderwerpen voorbij zoals shamen, gashlighten, politiegeweld, wit privilege, racisme en (gevaren van) social media. Aan het begin voelde het soms als veel, maar nu het verhaal uit is, voelt het als een kloppend geheel.
Lark heeft gedachten en situaties die voor meer jongeren herkenbaar zullen zijn. Hen is onzeker, is bezig met (mogelijke) meningen van anderen, is vroeger gepest en heeft last van paniekaanvallen en probeert hun manuscript over Birdy af te krijgen. Birdy zit door het verhaal heen als een stem in hen hoofd, persoonlijk vond ik dat niet altijd een toevoeging aan het verhaal hoewel het hebben van een stem in je hoofd niet onherkenbaar zal zijn.
“Hoe breng je ‘het gevoel over dat iemand zwart is’? Ik bén zwart. De nadruk leggen op de culturele diversiteit betekent dat iemand stereotype ideeën heeft over wat het betekent om zwart te zijn. En dat ik moet voldoen aan de checklist die iemand in hun hoofd heet. Ik moet er op een bepaalde manier uitzien, me op een bepaalde manier kleden, op een bepaalde manier praten, eten, ademen. Op een manier die voor hen acceptabel is. Opnieuw een bevestiging dat ik niet gewoon kan bestaan. Ik kan niet gewoon ‘zijn’. Niet met deze huid.”
De afwijzingen van uitgeverijen/literair agenten zijn pijnlijk voor hen en lijken ook op veel meningen die mensen hebben die niet-queer zijn en niet aan dit ‘onbekende’ willen denken. Het lijkt de persoonlijke worsteltocht van Kacen Callender zelf. De gesprekken die de leerlingen op de zomerschool De Kring voeren met Meneer Samuels zijn mooi, helder en open. Niet alleen de personages hebben er iets aan, ook de lezer van dit verhaal. Het leert je meer over hoe je bepaalde onderwerpen in een verhaal kunt verwerken of hoe de mens in elkaar zit. Het geeft je mogelijk ook meer inzicht in jezelf.
Mooi dat er, hoe moeilijk ook, gesprekken worden gevoerd in het boek die helpen om elkaar of jezelf meer te begrijpen. Lark maakt een (uiteindelijk vrij snelle) ontwikkeling door waardoor dit boek hartverwarmend eindigt.
Een boek over de mens mét boodschap.
Kacen Callender, Lark & Kasim beginnen een revolutie, vertaling Aimée Warmerdam, Querido Glow, 2022, 399 blz., 9789045127781
