door De loopgraven rond Soissons, begin 1915.
Een vader hoort het verhaal van zijn zoon in diens laatste nacht van zijn leven. De ochtend erna zal hij worden geëxecuteerd wegens hoogverraad, omdat zijn dagboekaantekeningen over de dood van een kameraad worden uitgelegd als een aanslag op een officier.
Meer nog dan een oorlogsverhaal is Vertel het iemand een vertelling over het al dan niet bestaan van een familieband, afkomst, de overeenkomsten en verschillen tussen mensen /stammen /nationaliteiten.
Die laatste nacht is dan ook het raamwerk waarbinnen de achtergronden van hun levens en het Marokkaanse land bestaan. De vader: een Fransman die verliefd wordt op een Amazigh (Berberse) vrouw. De zoon: vaderloos opgegroeid, hem voorgehouden dat hij een Zayane is, een van de weinigen die het tegen de sultan durven opnemen.
Hij laat zich onderwijzen bij een moskee in de grote stad Fès/Fez waar hij leert dat de wereld groter is dan zijn dorp. Uiteindelijk verscheept naar Europa waar de officieren aan het front de Marokkanen, Algerijnen en Senegalezen in een moedrangorde plaatsen, terwijl diezelfde Noord-Afrikanen elkaar onderling het licht in de ogen niet gunnen.
Graag gelezen door een tip van iemand anders. Het las vlot door een fijne stijl, terwijl ik de beelden voor me zag. Mooi!
‘Waarom zouden een Algerijn uit het Tauresgebergte en een Amazigh uit het diepe zuiden van Marrakech hun leven op het spel zetten voor een meter modderige landwinst voor de Fransen?’
‘Voordat ik aan dit avontuur begon, viel mijn volk samen met mijn streekgenoten en was mijn moederland niet groter dan mijn dorp.’
‘Over de Senegalezen beweerde kolonel Djinn dat ze door de Fransen waren bevrijd van machtige veroveraars en slavenhandelaars. We wisten niet of ze echt geloofden dat ze duizenden kilometers van hun eigen huis moesten gaan vechten tegen de vijand van de Fransen om niet langer slaaf te zijn.’
Rachida Lamrabet, Vertel het iemand, Polis, 2018, 256 blz., 9789463103107.
