door Als een boek door Vlaamse boekhandels en een aantal lezers uit België die ik graag volg wordt genoemd plus een nominatie voor de shortlist van De Boon toegekend krijgt, kun je niet anders dan nieuwsgierig worden. Dat het oppakken niet direct gebeurde heeft te maken met een leesstapel maar ook met een zoetig omslag en de geringe beschikbaarheid in Nederlandse bibliotheken. Onterecht, wat een fijn mooi boek. Woorden die blijven kleven als aan het Turks fruit van het omslag: taal, woorden, letters, praten, alfabet, meer talen, verblijven, drie mensen, een hond en afscheid.
Afscheid: een woord dat meermaals voorkomt in treffende zinnen, bijv. ‘Afscheid nemen is gewoon niet meer omkijken.’
Zaterdag 25 maart 2023, stond een mooie quote op DSL: ‘Het leven is een grote oefening in afscheid nemen.
Volleerd zal ik er nooit in worden.’
Dit boek reisde vele dagen met mij mee. Soms las ik een paar fragmenten, dan weer verschillende letters van het internationale spellingsalfabet en ongemerkt verschenen er diverse tabs bij woorden en observeringen uit het luchthavengebouw van Istanbul. Het niemandsland waar reizigers van alle talen noodgedwongen door een sneeuwstorm verblijven als in een vacuüm op weg naar een gate met bestemming vertrouwd, tijdelijk of nieuw thuisland.
In dit tijdelijke-tussen-grenzen verdwijnen waarnemend voeten als eerste op een roltrap, worden woorden uit een alfabet met 29 letters gezocht en geluisterd naar ‘Het vlakke land’ gevormd door keuze uit 26 letters. Taal: Als talen elke dag sterven, dan kunnen ze toch elke dag opnieuw geboren worden?
Sibel, één van de vertellers, ontmoet een oudere veiligheidsagent, een voormalig piloot en een drugshond. Ieder is in een tussenfase in het leven op dit station omgeven door sneeuwstilte waarin zij relatief anoniem kunnen ronddwalen. Sibel merkt op dat er toch een bepaalde routine en herkenning ontstaat. Ontmoeting, taal en geuren spelen een rol in herinnering. Het snoepgoed, een vogel in brede zin, vrienden voor het moment helpen haar gedachten en gevoel op rij te zetten met betrekking tot het heden op reis naar de toekomst. Maar: Kun je je dingen herinneren in de toekomst?
Dit verhaal heeft mij beziggehouden en verrast in momenten waarop het woord vacuüm van toepassing is en uren waarin verstilling plaatsvindt. De uren waar ook de stilte neerdaalt op een luchthaven. De momenten waarin geuren herinneringen brengen met speciaal deze zinnen: De geur van versgebakken brood is er een van troost. Wanneer warm brood breekt, dan ruik je wat je telkens weer vergeet.
Of deze schrijnende zo herkenbare: Ik zou hem de brief de volgende ochtend geven, wanneer hij de krant aan het lezen is, misschien wel een kruiswoordraadsel oplost met alle letters die hem nog resten.
De woorden: Ne me quitte pas, hoe toepasselijk voor nu na een tijd van vertraging, de lp die ineens opdook én dit verhaal waarin Het wringt om te vergeten. Verjaardagen, verwachtingen en verwanten.
Dit alles zijn zomaar gedachten en woorden die bovenkomen in een nachtelijk uur. Ik hoop Tulin Erkan een keer te horen vertellen en dat zij blijft schrijven. Prachtig. Een debuut!
Nog eentje:
Zolang het moet houd ik bij wat voorbijgaat. Hier wil ik verstenen en afscheid wegslikken, eindelijk en voorgoed.
Tülin Erkan, Honingeter, Pelckmans, 2022, 208 blz., 9789463105781
