door Met de laatste wedstrijden van de Olympische Spelen in het zicht lees ik over een pomplorrie naar China en ‘Wat is jouw grote droom?’ Nog een keer. Nu helemaal uit.
Een boek dat maanden terug binnenkwam. Een werkelijk prachtig filmisch omslag, of je een ambachtelijke versie van Annie 2.0 het filmdoek ziet instappen. Verzorgd binnenwerk met rondzwevende foto’s. Een zin: ‘Zij had zich geoefend in het ‘omgekeerd kijken’, zoals ze het zelf noemde.‘
‘Ze’ is de 12-jarige Cato die maar eens volwassen moet worden volgens haar vader. Haar moeder heeft ze nooit gekend. Een enkele foto en een rode jurk resten. Cato volgt haar nieuwsgierigheid en komt daardoor op plaatsen waar anderen niet zouden komen. Ze wordt raar gevonden, is een bijreiziger en fietst iedere dag naar een veldje-dat-niet-bestond en ‘ziet de ochtend voorbij slenteren.‘ Voor verdere inhoud staan er inmiddels vele reacties online. Mooie zinnen, opvallende woorden. En toch ging het boek steeds terug op de stapel.
. Waarom1?
De zo diverse onderwerpen hadden tijd nodig. Tijd, is één ervan: ‘tijd is niet iets vloeiends’, film dus ook niet. Er wordt veel waargenomen. Er wordt gespeeld met tijd en fantasie tot een angstaanjagende werkelijkheid (magisch?/realistisch?). Wetenschap en psychologische aspecten zijn vernuftig verwerkt in een verhaal over verlies, rouw en toekomstvinden. Het lijkt autobiografisch.
. Waarom2?
Het stappen in een filmdoek deed denken aan een boek met teruggaan naar het verleden d.m.v. een schilderij, hmm. Hoe is Cato dan opgevoed, waarom onderneemt school geen actie, hoezo kan vader niet koken na 12 jaar, kan een kind zomaar een week wegblijven, waarom ook nog een pestverhaal, waarom geeft de schrijver reacties, veel herhaling, waarom de illusie geven dat je overledenen kunt ontmoeten?
. Waarom3? Er werd afstand gevoeld tot ong. een derde. De karakters voelden koud aan..
. Waarom4? Iets wat op een hype gaat lijken geeft aanleiding tot uitstelgedrag. Als er tig volwassen parels en wow’s langskomen roept het automatisch de vraag op of het een kinderboek is. Hoe ervaart en bespreekt een jonge goede, mogelijk kritische, veellezer 10-12 jr. dit gelaagde verhaal?
Toen de denktijd om was, vragen opzij, kon er meer onbevangen worden gelezen. Ergens bleef een maar hangen, als in ‘is dit kloppend?’ maar moet worden teruggezocht of herlezen.
Er ontspon zich een spannend avontuur. Eentje waarin een waardevol motto wordt meegegeven aan Cato: blijf nieuwsgierig, eigenwijs en vooral ‘Onthoud goed dat je veel meer kunt dan anderen denken. Altijd.’
En aan volwassenen: word geen te ver aangelengde siroop.
Een avontuur waarin je als jonge lezer laat onderdompelen.
Voorwerpen en uitspraken worden nooit zonder reden genoemd, ook niet in repeat. Een heerlijk web om te ontwarren waarin gewone levens bijzaak zijn en een psychologische verwerking als in een allesomvattende droom tot een toekomst worden gesponnen. Vaak zeggen we: we hebben de foto’s nog, soms ook beelden. Bewegende, in verbeelden feit.
Misschien ben ik wel een Cato.
Een Cato die zich weer zal laten verrassen door een volgende Goldewijk.
Yorick Goldewijk, Films die nergens draaien, illustrator Yvonne Lacet, Ploegsma, 2021, 256 blz., 9789021681825
