door Actuele maatschappijkritische roman die uitmondt in regelrechte satire, zo zou ik deze titel kunnen typeren. Volgens de Deense krant Berlingske is ‘Nielsen een van de meest unieke schrijvers en denkers en daarom altijd de moeite waard om te lezen’, en n.a.v. dit boek hoop ik dat uitgeverij Oevers meer van hem zal uitgeven.
De verlosser is dichter Allan die enkele uren per week verkeersteller in Kopenhagen is en al lang geen gedicht meer geschreven heeft. Tijdens zijn werk laat hij zijn gedachten de vrije loop over bijvoorbeeld duiven (daarom voelen de eerste bladzijden in vergelijking met de rest iets langdradiger) en ter intellectuele compensatie becommentarieert hij dichtbundels. Op dat moment weet hij nog niet dat hij de belangrijkste mens op aarde is.
De eerste coronagolf met economische en sociale gevolgen is geweest, de klimaatcrisis is in volle gang en dan barst ook nog de Vesuvius uit. Er hangen dikke aswolken boven Europa en de economie stort in. Waar het idee vandaan komt, blijft in het ongewisse, maar plotseling staan er mannen in pakken aan Allans deur die hem een royale vergoeding bieden voor een gedicht omdat dat alle misère oplost. Wanneer hij weigert, “Ik schrijf niet op bestelling”, komt het op regeringsniveau tot spoedberaad (“hoe kunnen we hem ertoe bewegen zonder dwang”) en achtervolgt een woedende menigte hem op straat. De staatssteuntrekker kan geen kant meer op en schrijft toch maar iets.
Dacht Allan ervanaf te zijn, gaat alles op de wereld als een zonnetje, maar volgt iedereen hem weer vanwege vermeende genezende kwaliteiten en krijgt hij een torenhoge belastingaanslag. “Ik heb niet één kroon gekregen voor dat gedicht.” “Maar bekijk het van hun kant: het is moeilijk te geloven dat je er niets voor hebt gekregen […] dus het is aannemelijk dat je geprofiteerd hebt van de kickstart van de economie.”
Door hem trekken boze mensen over de hele wereld naar de belastingdienst en banken. De problemen worden nog groter en dat lijkt misschien too much voor een roman, maar welbeschouwd vergroot de auteur een aspecten van de moderne samenleving uit en draait de rollen om. Waar cultuur in het echt een paar jaar geleden op de laatste plaats kwam, kunnen politiek, media en instanties er hier niet omheen. En een dichter die alleen maar een beetje rust wil voor zijn creativiteit, wordt willens en wetens tot een zondebok gemaakt en opgejaagd.
Afijn, interessant verhaal, lees vooral zelf hoe het afloopt (de appendix met ‘Het boek der vooroordelen’ hoef je wellicht niet helemaal te lezen, omdat dat in het verhaal een bijrol heeft met misschien als enige functie je te laten nadenken over de vooroordelen die je zelf bezit). Met dank aan Femke Muller die de vertaling verzorgde.
Kaspar Colling Nielsen, De verlosser uit Hvidovre, vertaling: Femke Muller, Oevers, 2022, 320 blz., 9789493290167.
