De Mona Lisa door Da Vinci, het belangrijkste schilderij ter wereld. Wie is zij eigenlijk? In dit boek kruipen we in de huid van bekende kunststukken. Schilderijen, een beeld zoals De Venus van Milo, een grafplaatstèle met hiërogliefen of een klein beeldje zoals de Monzòn-leeuw.
Als kind kun je in de huid van het kunstwerk kijken, de ietwat arrogante Mona Lisa, of juist de andere, jaloerse, ook door Da Vinci geschilderde dame. ‘WAT is er nou zo bijzonder aan de Mona Lisa?’ vraagt ze zich af. ‘Krijgt ze niet vooral al die aandacht omdat ze al zo beroemd is?’. De Venus van Milo vertelt ons gelijk haar wijze les. Want, over haar wordt wel gezegd dat ze de allermooiste vrouw, alhoewel zonder armen, ter wereld is, maar: wat is mooi? Hoe is ons schoonheidsbeeld ontstaan? En nu is ze wel schoon en wit, maar vroeger was ze hartstikke gekleurd! Ook droeg ze vroeger echte metalen sieraden… maar haar kleur en metalen pracht is ze verloren door de eeuwen heen. En toch vinden we haar nog ontzettend mooi! En waarom heet ze eigenlijk de Venus? Ze was een Oud-Grieks Beeld, geen Romeins beeld. In principe zou ze dan Afrodite moeten heten, of misschien zelfs Amfitrite. Zo leert de lezer direct: Hoe wordt onze beeldvorming gecreëerd? Wat is échte geschiedenis, en wat is gemaakte geschiedenis?
Ook het kleurgebruik van Rembrandt wordt toegelicht, hoe er vroeger gekaart werd, of een heel vaardige, goede goudsmit uit de Late Middeleeuwen. En weer: wat is een goudsmit, waar dient een scepter voor?
Het stel van de Italiaanse sarcofaag is niet zo jaloers op de Mona Lisa hoor, zij liggen lekker tot in de eeuwigheid samen bovenop een sarcofaag. In luxe, terwijl hun Etruskische volk hun een goede laatste rustplaats gunden. En zo leert de lezer dat ook kunst kan ontstaan vanuit verdriet en rouw.
Na een aantal kunstvoorwerpen en hun achtergrond, komt ook het Louvre en diens architecten aan bod. Je loopt het Louvre binnen en hoe kijk je daar naar kunst? Vervolgens besluit het boek met een supermooie en volledige tijdlijn van kunststromen en beschavingen. Ook worden er benoemenswaardige momenten rondom het Louvre weergeven, zoals de bouw, uitbreiding, het stelen van de Mona Lisa en de bouw van de piramides.
Met Mona Lisa en de anderen worden kinderen wegwijs gemaakt in alle soorten van kunst in verschillende tijdsperioden, maar die nu allemaal in het Louvre tentoongesteld staan. Ook worden verschillende kunststromen uitgelegd en worden er voorbeelden gegeven. De kenmerkende en typerende tekeningen van Quentin Blake maken het boek helemaal af en voegen sfeer toe aan pagina’s.
De tekst is geschreven in goede en begrijpelijke taal voor kinderen, en niet te kinderlijk voor oudere lezers. In dikgedrukte letters staan de woorden die extra belangrijk zijn, of door de kunststukken zelf gezegd worden. De tekst is goed en leuk vertaald door Sandra C. Hessels.
Hoewel de tekst in kolommen staat en ik daar doorgaans geen fan van ben in jeugdboeken, zijn deze kolommen heel ruim en overzichtelijk opgezet. Ook staan er duidelijke kolomtitels bij, en is een kolom vergelijkbaar met een ‘hoofdstukje’. Bij deze opmaak is het dus zeker geen nadeel voor de leesbaarheid!
Mona Lisa en de anderen is een leuk boek om te gebruiken bij bijvoorbeeld een werkstuk, maar ook om als leesboek te gebruiken. Dit, omdat er veel tekst en doorlopende zinnen in staan. De woordenlijst en tijdlijn kunnen eventuele vragen nog ophelderen en/of extra uitleggen. Daarnaast kan het boek gebruikt worden als een klas of kind voor het eerst naar een museum gaat, om vast voor te bereiden hoe er op een leuke manier naar kunst gekeken kan worden. Al met al: een bruikbaar, heel interessant, leerzaam én leuk boek, voor meerdere doeleinden!
Alice Harman, Mona Lisa en alle anderen, illustrator Quentin Blake, vertaler Sandra C. Hessels, Lemniscaat, 2023, 96 blz., 9789047715795