24 april 2024

Thomas Harding & Britta Teckentrup – Het Huis aan de Prinsengracht

Dit boek is origineel in opzet door benadering vanuit tijdsperspectief en vanuit het huis zelf.
Er zijn meer boeken met een huis in de hoofdrol, vanzelfsprekend het ‘Huis aan het meer’ waarvan hetzelfde makersduo een prachtig en herkenbare weergave gaf van de originele vuistdikke roman. ‘Glop’ van Daan Remmerts de Vries over een steeg in Hoorn door de eeuwen heen of het onlangs verschenen prentenboek ‘Het huisje zonder heks’ van Sophie Pluim in totaal andere setting waaraan een Slavisch sprookje ten grondslag ligt. Er is echter maar één oud huis aan de Prinsengracht dat iedereen zal kennen met een nooit te vergeten geschiedenis.

De geschiedenis van dit huis wordt op een ingetogen en zorgvuldige wijze verteld in een groot formaat oblong prentenboek en begint in ong. 1600 met de aanleg van de Prinsengracht en de bouw van andere panden op deze locatie. Iedere passant in dit huis is naamloos. Een bewoner wordt getypeerd door beroep, grote familie, koopman, apotheker tot aan een lange man en zijn dochter Anne. Van de tijdlijn de rij af te lezen vanaf 1580 tot nu.

De illustraties in passende kleuren van Teckentrup zijn zoals altijd ontzettend erg goed getroffen. Als in 1600 de gracht wordt gegraven, worden de kades getoond als nog onontgraven natuurgebied, wat het ook werkelijk eerst was. Het ongecultiveerde gebied verandert in kleine stappen tot de herkenbare grachtenpanden van nu. In 1635 kun je de planken los van elkaar onderscheiden op de stapel. De winters van 1662 en 1709 met respectievelijk de Pest en extreme kou lijken met een uitstraling van moedeloosheid van de bladzijden naar de kijker te komen. De vrolijke periode met feesten van de koopman kenmerkt zich door warme kleuren. Je ziet de reflectie van het kaarslicht op de kleding wat een doordenker geeft m.b.t. het nog ontbreken van elektriciteit. De gezichten van de personen zijn vrij vraag gehouden tot het huis kennismaakt met Anne. Zij is herkenbaar door een foto alsook Miep Gies.

Vaste elementen keren telkens terug: de voorgevel, de groene deuren, de alom bekende kastanjeboom en het carillon van de Westerkerk, maar ook een zwarte kat. De functie van het pand wordt steeds benoemd waaruit blijkt dat er niet alleen in gewoond moest worden. Ook een boek dat sensitief is, dit ervaar je door het benoemen van geuren en geluiden. Je hoort door de beeltenis de ganzen overvliegen en ziet de ruige lange grassen wuiven. In de afbeeldingen is oog voor weersomstandigheden, bijv. de volle maan en het zonlicht dat symbolisch pas na de bevrijding in 1945 terugkeert. Het verdween van de platen wanneer in 1944 het leven in dit huis tot stilstand kwam.

Het is het levensverhaal en enigszins de directe omgeving van een huis. Vergelijk het eindbeeld ervan met de kade van het begin in 1635 en ontdek de continuïteit in ontwikkeling van een landelijk gebied tot een ontwikkeld deel van een stad met een bijzonder oud huis aan een gracht in Amsterdam. Anne Frank omschreef het zelf al als ‘het oude huis aan de gracht’. Het boek kent een relatief rustige opbouw volgens een tijdlijn tot de tijd stokt en de klok stopt met slaan in de eerste helft van 21e eeuw.

Aan de volwassen lezer de uitdaging om het boek net zo onbevangen als de jonge lezer te openen – zonder kennis van de rest van de geschiedenis. Pas dan laat je het werk van Harding en Teckentrup tot zijn recht komen en krijgt dit pand met huisnummer 263 en de meest bekende groene deuren, en tot 2010 in de tuin de wereldberoemde kastanjeboom, de gerechtvaardigde stem.

Een interessant en indrukwekkend boek met schitterende illustraties dat door kinderen vanaf 6 jaar kan worden opgepakt. De geschiedenis van het pand is het hoofdonderwerp en feiten rondom de Tweede Wereldoorlog kunnen op die leeftijd nog minder bekend zijn. Samen bekijken is vanzelfsprekend mogelijk en kan afhankelijk van het kind aan te raden zijn. Een prentenboek dat ook voor de bovenbouw basisschool en daarna interessant is omdat dan juist wel dit deel van de geschiedenis wordt behandeld.

Een plattegrond van Amsterdam en een overzicht in getekende details zijn van toegevoegde waarde. Achterin is extra informatie gegeven per tijdsperiode. Bij het geheel is hulp geboden door de Anne Frank Stichting. Een zeer mooi waardevol (cadeau)boek voor alle leeftijden.

De vertaling is van Annelies Jorna, genoemd op het omslag, en het Nederlandse omslagbeeld is van Nancy Koot, met zorg en aandacht uitgegeven door uitgeverij Querido.

Thomas Harding, Het Huis aan de Prinsengracht, illustrator Britta Teckentrup, vertaler Annelies Jorna, Querido, 2023, 56 blz., 9789045129433

Eén gedachte over “Thomas Harding & Britta Teckentrup – Het Huis aan de Prinsengracht

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *