Zomerlezen jeugd dl. 1- Toen ik, Het lied van de merel, Ghost, Winti, Brand, Acht dagen rotzomer

Zomerlezen is ook tijd hebben voor ‘achterstallige’ boeken of juist vooruit lezen. Hoe je ook je best doet er blijven boeken ongelezen of half gelezen op de leesstapel liggen die steeds meer naar onder verdwijnen of zelfs in een hoekje en niet meer gezien worden totdat je in vakantietijd gaat opruimen.

Het ongelezen/half gelezen kan te maken hebben met de flinke hoeveelheid die in een jaar, een seizoen, wordt uitgegeven. Teveel? Voor je het weet wordt een volgend boek je aangereikt door de postbode en juist dat boek kan prioriteit hebben door actualiteit of datum m.b.t. feest of herdenking.

De zomerperiode voelt ook als tijd om vooruit te kunnen lezen: voorbereiden op wat er het najaar nieuw in de boekhandel op tafels wordt gepresenteerd. Het nalopen van de kalender wat er op stapel staat m.b.t. Kinderboekenweek, feestdagen, nominaties wordt hierin ook meegenomen.

Per zes een paar overzichtjes van wat is gelezen met een korte beschrijving/leesbeleving. Het lijkt een samenraapsel, soms is het dat boek dat direct in het zicht ligt, een exemplaar dat eerst terug moet naar de bibliotheek, soms kom je een ‘vergeten’ titel tegen tijdens een opruim-/uitzoekronde, soms wordt een stukje spontaan langer.

Wie weet zit er ook voor jou een leestip in deze Zomerlezen jeugd dl. 1.

Het associërende verhaal bij Toen ik de bus miste dat ontstaat door uitstelgedrag of getreuzel is er één die een berg fantasie bevat en je als schrijfopdracht kunt oppakken. Het spelen met woorden, synoniemen, woordbetekenissen komt ook veelvuldig voor. Toen ik een woord niet wist zit er vol mee: Mijn moeder is afgevallen en ik ben aangekomen. Maar ik ben niet weggeweest.

De tekeningen in bekende stijl van Joke van Leeuwen, je houdt ervan of niet, geven soms een extra uitleg in woord, maar altijd in beeld. Droge humor. Je ziet voor je hoe vingers elkaar in de weg zitten, als Deef de ontdekkingsreiziger op ontdekking gaat dichtbij ‘in en om het huis’.

Begin in ‘Toen ik’ en geef het door. Maar Deef zegt op het eind: Ik moet niks. Alles wat ik moest heb ik al gedaan. Misschien is juist dit stukje een nieuw begin, maar Deef zegt ook: En een kip begint in een ei. Gelaagd, vol fantasie, humoristisch, filosofisch, serieus, relativerend. Heerlijk boek. Komt een vervolg tweede helft zomer 2025. Terecht bekroond met Zilveren Griffel in 2018.

De Lezersgoudlezers met meer kennis en leeservaring van graphic novels zeiden direct dat deze erg goed is. Na lezen beaam ik dit, het vertellen van het verhaal n.a.v. de etsen is voor mij al mooi, het geeft een extra t.a.v. bouwkunst. De inzet van de merel begrijp ik echter wat betreft samenhang en verbeelding m.b.t. doelgroep en daarbij is het ook een zich onderscheiden in vertelling. Dit boek kan zondermeer in zowel onderbouw als bovenbouw van het VO worden opgenomen. De vele informatie achterin is aan te raden in delen tot je te nemen. Het is enorm veel, zeker van toegevoegde waarde, maar neigt m.b.t. verdieping en de gebruikelijke eerder aangeboden lesstof naar 14/15+.
Voor een link naar het item met alle (sterke) nominaties: De Archeon Thea Beckmanprijs 2025. De link naar de besprekingen van deze graphic novel: Het lied van de merel van Mireille en Het lied van de merel van Irene.

Ghost komt na een aanvaring op de atletiekbaan terecht. Uit frustratie rent hij de snelste eruit op de 100 m. Op gewone schoenen en in gewoon kloffie. Na wat vijven en zessen wordt hij opgenomen in een team waarvan Patina onderdeel is.

Ik kon ze toevoegen aan het lijstje van mijn moeder, meneer Charles, en, eh, Coach. En het voelde goed om me onderdeel van het team te voelen. Alsof ik er echt was – echt, écht was – als mezelf, maar met minder geschreeuw vanbinnen.

Er is een trainer die hen zíet, een trainer die hen een team maakt en iemand die zich persoonlijk voor Ghost inzet. Ghost moet aan één voorwaarde voldoen: Als hij het één keer verknalt op school vliegt hij uit het team. Helaas heeft Ghost talent voor zowel hardlopen als onrust. En maar zonnebloempitten eten.

Ik hoopte dat het je zou laten zien dat je niet weg kunt rennen voor wie je bent, maar dat je wel kunt rennen naar wie je wilt zijn.

Een verhaal dat leest als een trein, mede door de altijd soepele vertaling van Maria Postema. Een paar puntjes vielen op tijdens het lezen in Reynolds verhaal, eerst Patina lezen of hierop terug wordt gekomen.
Ghost is een rauw, eerlijk, grappig, triest en ook hoopvol echte-leven-verhaal waarin gedrag, omgaan met emoties, vriendschap, talenten benutten en vooral kansen krijgen en bieden een onderwerp zijn. Achterelkaar uitgelezen, uitzien naar Patina.

De toegankelijke schrijfstijl zal jongeren zeker aanspreken. Korte hoofdstukken, opgebouwde spanningsboog, soms wat populaire toevoegingen of bepaalde delen die mogelijk wat meer uitwerking mogen hebben, maar kan daardoor vaart eruit halen of boek te dik worden voor doelgroep. Of je zomaar kan aansluiten bij een oefening/examen van de jeugdbrandweer is iets om na te vragen mocht je dat willen, wel ga je niet zomaar aan de slag bij AH en ontslag loopt ook vaak anders.
Kranendonk zal vast jongeren van rond de 15 jaar met Brand aan het lezen krijgen.

Brand is opgenomen in de Lestips van de Jonge Jury 2026.

Naast dat het lekker wegleest, is het ook gelaagd, maar niet te. Eerlijk is eerlijk ik had niet direct gezien dat er op het omslag het walvisbeeldje van de bijzondere oude tante stond en w.s. erachter ‘boeky’ waarin geschreven moet worden van en voor Elena’s vriendin Jenny. Twee objecten die terugkomen in de verhaallijnen waarvan de walvis de leukste is, op momenten ook de spannendste. Wat die walvis in het verhaal doet is om zelf te ontdekken.

Al snel na de verhuizing merk je op dat het met deze vriendschap toch niet zo bijster goed zit. Elena vergeet te schrijven, Jenny heeft geen tijd. Als ze belt is ze er niet of Jenny deelt alleen mede wat Elena moet doen of wat haarzelf bezig houdt. Beeldjes spelen een rol. Er lijkt hier een situatie van ongelijkwaardigheid te zijn, misbruik maken van zelfs. Terugblikken vertellen.

Elena had totaal geen zin om in de zomervakantie te gaan verhuizen, net voor groep 8 ook nog. Haar ouders hebben echter hun zinnen gezet op het beginnen van een fietsenwinkel in dit dorp waar ook een tante Nannie woont. Iets met fietsen heeft haar vader eerder gedaan, zijn huidige baan is opgezegd en je proeft al dat hier iets niet soepel is verlopen. Intussen vinden haar ouders alles ‘spatleuk en spatspannend’ en zijn enorm druk met overleggen en klussen. En zij heeft alles maar te accepteren.
Elena moet die week overdag bij deze tante verblijven, maar wie past nu op wie?

De tante blijkt er eentje van het kwieke inventieve soort te zijn en heeft een bijzondere relatie met de buurman. Er is wat venijn, er sprake van een ladder, een metaaldetector en zitten in een kippenhok, daarnaast lijkt er iets met vandalisme te zijn en door de heerlijke dialogen zit je wanneer Nannie ten tonele verschijnt vol in het verhaal. Het vooroordeel wat Nannie en Elena over elkaar hadden slaat om in er willen zijn voor elkaar waarbij leeftijd niet uitmaakt. Intussen heeft Elena ook kennis gemaakt met de buurjongen waarmee ze in dezelfde groep komt op school. Een fijne zijlijn in het verhaal. En die namen. O ja, er is ook nog Mormel.

Over echte vriendschap, voor jezelf opkomen/pesten en belangeloos iets doen voor de ander. Echt jeugdboek met humor, emoties, herkenbaarheid en avontuur. In iedere schoolbibliotheek neerzetten. Zeer benieuwd naar meer werk. Vanaf ong. 9 jaar.