Henk Hardeman – Geheim op zee

Op het omslag staat Lees over Zeger, een scheepsjongen in 1595.
Wie een keer in Lelystad de Batavia heeft zien liggen of bij het Scheepvaartmuseum de replica van het VOC-schip ‘De Amsterdam’ zal begrijpen dat Zeger dolgraag zo’n schip met eigen ogen wilde zien. Vooral als je weet dat Zegers leraar erover vertelde, in het Burgerweeshuis opgroeide en nauwelijks ergens kwam. Hij droomde over vrijheid, reizen, de Oost en iets meemaken.

Zeger wordt opgemerkt door één van de zeelieden die binnenkort met het schip vertrekt. Hij ziet aan Zegers kleding dat hij uit het weeshuis komt, daar waar hijzelf ook ooit woonde. Er komt een overeenkomst tussen het weeshuis en de rederij. Een scheepskist staat klaar. Over vijf jaar zal hij zijn tweelingzusje weer zien. Dat is lang en ze mag niet mee. De volgende morgen wordt hij naar de haven gebracht, met de zware kist. Op weg naar een kleiner schip dat hem naar Texel zal brengen waar ‘De Amsterdam’ en andere schepen voor anker liggen. En dan begint een avontuur.

Verschillende woorden en gebruiken uit die tijd zijn in dit verhaal verwerkt. Er wordt bijv. uitgelegd wat een trommelaar of een provoost is of wat er werd gegeten. Wat Zeger aan boord meemaakte en bepaalde gebruiken daaromheen is leuker om zelf te lezen, er is tenslotte een geheim zegt de titel. In de Oost zelf kom je niet in dit verhaal, er staat wel een interessant kaartje op het schutblad over de route en de bestemming.

In ‘Geheim op zee’ wordt een beeld geschetst over het leven aan boord en wat kansen van wezen waren. In die tijd ging je al vroeg werken en sommigen zoals Zeger kregen les. Maar les in hoe je je staande moest houden tussen een bemanning met ruwe bonken en niet allemaal recht-door-zee types kreeg je niet. Je moest een beetje geluk hebben om bijv. de dochter van één belangrijk persoon te ontmoeten. ‘Zonder geluk vaart niemand wel’ is een gezegde dat zeker ook bij dit verhaal uit de tijd van ‘hervormers en ontdekkers’ past over Zeger en zijn zusje Maartje.

Het omslag, de paginagrote en ook kleinere aantrekkelijke illustraties van Mariëlla van de Beek zijn verduidelijkend en bijpassend.
Een vlot en interessant geschreven deel in de tijdlijn voor kinderen vanaf ong. 8 jaar. Alle eerder genoemde aspecten bij de andere delen zien we ook hier terug. Over geschiedenis lezen is leuk met ‘Duik in de tijd van’!

Henk Hardeman, Geheim op zee, illustrator Mariëlla van de Beek, Zwijsen, 2021, 80 blz., 9789048739363