door Dit is nu echt heerlijk als voorleesboek. Samen uitkijken naar waar Maantje verder schrijft aan een stoer en spannend verhaal – goed te onderscheiden door verschillende lettertypen – waarvoor ze op de onmogelijkste tijden invallen heeft. Je kunt zo nodig woorden wijzigen, passend bij jouw kind (of jezelf), en situaties minder spannend maken met je stem mocht je daar behoefte aan hebben. Duidelijk dat Maantje hier ouder is dan in de eerste twee delen, geen kleuter meer!
Het eerste verhaal dat begint met ‘Amani is een schatje’ is het even doorlezen om vervolgens genietend achter elkaar verder te gaan tot het werkelijk bijna té schattig wordt.
Als je doorbladert denk je nl. een moment in een andere serie Maantje terecht zijn gekomen. De illustraties bij dit eerste verhaal stralen een bepaalde dreigende fantasie uit en in de tekst scan je woorden als doodsbang, tovenaar, transformer, loop en schieten tot pik het niet langer. Maar laat je niet bedotten, hier zijn doorgewinterde makers aan het werk geweest. De hoofdstuktitel ‘Maantjes kamer davert van de kanonschoten’ zegt het in feite al. De andere titels spreken ook tot de verbeelding. Sjoerd Kuyper is een verhalenverteller, Sanne te Loo is het exact hetzelfde met haar illustraties. Wat een fantasie.
De fantasie die door Maantje vol tot uiting komt. In deel 2 ging Maantje kerstfeest vieren met en bij familie in Suriname en genoot van al het kleurrijke, de verhalen, de natuur en de mensen. Op haar kamer in dit deel 3 heeft ze hiervan elementen verwerkt in haar spel. ‘Maantje heeft een wereld gemaakt in haar slaapkamer. .. Onder het bureau ligt een groen kleedje, dat is land. Maantje heeft er een dorp gebouwd. En haar boekenkast, die op de vloer begint en bij het plafond eindigt, is het hooggebergte.’ Op deze eerste bladzijde wordt compact diverse informatie gegeven over wat eerder voorkwam of over wat nog komt. Het kasteel is fantasie, de speeltuin komt echt voor, de transformer is fantasie en geleend, iets met vissen en water is een ander verhaal, de vijver komt terug, feest is er ook een paar keer en Maantje is niet altijd echt Amani.
School komt natuurlijk ook voorbij, ze vindt het er voor het eerst niet fijn. Dit heeft te maken met de opdracht om een verhaal te schrijven iets wat vroeger een opstel werd genoemd. Maantje heeft een levendige fantasie in het spel, maar om die vertalen naar letters op papier is een te nemen horde die wat aanmoediging nodig heeft, alsook het voorlezen voor de klas. Tot ze beseft dat haar hand aan het schrijven is en je voor een groep iets durven doen kunt leren. Dan is ze letterlijk niet meer te stoppen, schrijft ze een boek vol en is ze soms een beetje druk.
Tussendoor de schrijfaspiraties en spelen van verhalen gaat Maantje met haar ouders naar de kleedjesmarkt op Koningsdag en is er een feestje van de nu vierjarige Brammetje in de speeltuin. Feestjes die altijd uitmonden in een ‘grotemensenfeest’ met bier en wijn waardoor ze steeds harder gaan praten en lachen en Maantje op de kleintjes mag passen. Mooi niet, ze wil ook dan een verhaal afmaken en zondert zich af, ze is bang dat ‘de woorden wegwaaien voor ze in mijn ogen komen.’ De speeltuin en de poort laten Maantje ook nog iets meegeven over de fantasiewereld van de vierjarige volwassen hersenen.
Mooie momenten zoals het even denken aan oma door het opgooien van een muntje wisselen zich af met de heerlijke Maantje-logica en de spontane invallen. Haar prentenboeken en playmobilpoppetjes missen en verkopen op de vrijmarkt kan ze nog niet. Wie weet krijgt ze ooit een broertje, zij heeft wel een kinderwens. Ze weet ook al waar hij kan slapen want ‘papa weet alles al’ dus de studeerkamer is vrij. Dank je wel zeggen doe je ‘want zo is ze opgevoed’ en op dat ogenblik komt Wonderboy van het omslag in het verhaal met machete en pijl en boog.
Zo Kuyper schildert met woorden – lopen hand in hand, hand in hand – doet Te Loo dit met beelden en passende details. De soms lieve, soms stoere illustraties zijn meegegroeid met de leeftijd van Maantje waarbij fantasie en werkelijkheid door materiaalgebruik en kleur goed te zijn onderscheiden. De vlinder en de salomonszegel zijn mooi, je voelt de golfbeweging bij de haaienduik, zie je Atlantis vormen aannemen, de robot is een beetje eng en geniet je van terugkerende illustraties uit het regenwoud. Als je zelfs Wonderboy tussen werkelijke tapijtdraden denkt te ontwaren heeft dit alles te maken met het vertelplezier van beide makers, of van Maantje. Je zou er spontaan badmatten van in huis gaan halen in alle kleuren van de landschappen. Overigens gaan Maantjes ouders ook heerlijk mee in het spel van hun kind.
Dit verhaal in een verhaal (ook beeld in beeld), is lezen en voorlezen met inhoud, tussen de regels betekenissen, een kwinkslag en de onmetelijke fantasie die hout snijdt naar de werkelijkheid.
‘De schrijver speelt met zijn ogen dicht.
Als hij speelt dat het licht is, ziet hij ook licht.
Met zijn ogen dicht.’
Een aanrader voor de goede lezer vanaf ongeveer 7/8 jaar. Juist door de humor, de taligheid, de verwijzingen naar volwassen gedrag en de hedendaagse maatschappij is voorlezen voor beiden ook dan nog steeds geweldig!
Zou de volgende Maantje over hyena’s en olifanten gaan die vechten met een vlinder en met een kabelbaan door een gat in de tijd verdwijnen? Het klinkt ongelofelijk maar ‘In verhalen mag alles, in verhalen durf je alles, in verhalen kan alles. – Want in je hoofd kan meer dan echt.’
Sjoerd Kuyper, Maantje schrijft een boek, illustrator Sanne te Loo, Hoogland & Van Klaveren, 2023, 72 blz., 9789089674166
Sjoerd Kuyper & Alice Hoogstad, Maantje
Sjoerd Kuyper & Sanne te Loo, Maantje en het kerstfeest van de dieren
