door vertaling Bette Westera
Wat een heerlijk zomers prentenboek vol fantasie! De ene vreemde situatie na de andere volgt elkaar op. Niet zonder reden, dat is voor de voorlezer direct duidelijk.
De lezende tijger op het doorlopende omslag laat een kind vanzelf het boek nieuwsgierig oppakken. De kleuren, de duidelijke tekening en het leuke jongetje doen de rest. Een tijger in de trein: de eerste reactie is natuurlijk dat dit niet waar kan zijn, maar de spiegel die wordt voorgehouden is wel degelijk realistisch.
Het jongetje gaat met zijn vader naar het strand. Het kijkplezier begint al op de schutbladen met de treinwielen en daarna op de mooie titelbladen. Hulde aan de vormgever Irma Hornman. Origineel zijn de gegevens uit het colofon verwerkt op de informatieborden en de gereedstaande trein aan het perron, waar net zoals op het omslag de naam van vertaler Bette Westera onder de namen van auteur en illustrator wordt genoemd.
Bij het instappen kan al een verhaal worden bedacht. Alles gezien vanuit kikkerperspectief, op ooghoogte van het jongetje. Wie zijn al die mensen waarvan je voeten ziet? Wie draagt er sandalen, wie gaat er ook naar zee op teenslippers of wie zou er naar kantoor gaan of heeft koude voeten? En hé, daar zie je al een voorbode wie er ook zal meereizen:
‘We stapten in de trein.
Ik ging met papa naar de zee.
Toen reed er – dit geloof je nooit –
een tijger met ons mee.’
Het jongetje wordt begroet door de tijger naast hem op de bank. Hij draagt een hoed en leest een boek! Vanzelf roept hij naar zijn vader ‘Papa!’ riep ik, ‘zie je dat?’ Papa ziet niets en vraagt niet wat hij dan wel moet zien.
De trein wordt steeds voller. De ene na de andere dierenfamilie stapt de coupé binnen klaar voor een dagje uit aan zee. Allerlei attributen zijn te ontdekken en aan te wijzen. De jongen vermaakt zich prima. Hij krijgt wat te snoepen van de nijlpaardfamilie, kaart met de biggenkinderen, wie weet krijgt hij nog een lekker cakeje uit de picknickmand. Tijger leest door.
En papa dan, zegt of doet die dan niets? Jawel, een studie maken van de gegevens op zijn telefoon. Vader kijkt niet eens op als de tijger met een enorme brul reageert op het tumult als een piepkleine muis verschijnt tussen de grote dieren. Iedereen reageert maar papa kijkt niet op of om. Zelfs niet als ‘zwoesj!’ de diergaarde elkaar verdringend de trein verlaat. En dan grijpt de tijger in.
De tijger of het jongetje? ‘en slokte papa’s nieuwe telefoon in één hap op!’ De zee roept hen, papa rent nu ook en vliegensvlug rollen ze samen van een duin naar beneden. Gaat daar een telefoon over, moet papa niet opnemen?
In de aantrekkelijke illustraties waarop veel gebeurt, kunnen de dieren, voorwerpen en situaties worden aangewezen die in de tekst voorkomen. Bijv. de hond die een schoen verliest, een omgevallen kopje thee of het repeterende muisje. In de rijmende tekst staan verschillende woorden vetgedrukt waarbij de grote ‘grom’ er fantastisch interactief uitspringt en het voorlezen nog meer een feest maakt dan het al is. Het verhaal leent zich daarnaast ook voor eigen aanvulling en interpretatie. De vraag wie er nu echt onder de hoed zit of wie de tijger moet verbeelden kan worden gesteld.
Wat de jongen echt ziet of dat het volledig zijn fantasie is weet je niet, misschien maakt hij van de medereizigers in zijn hoofd dieren en speelt hij kaart met denkbeeldige vrienden. Het valt wel op dat alleen de kleine honden kleding dragen zoals ook in werkelijkheid kan voorkomen en is mogelijk een verwijzing naar een mening van de illustrator of schrijver. Op fantasievolle wijze wordt duidelijk gemaakt dat echte aandacht waardevol en nodig is en de telefoon best even kan wachten voor het echte contact.
Op de terugweg is de tijger die de aandacht heeft gericht op het belang van samen spelen en ervoor elkaar zijn niet ingestapt. Hij ligt ook niet verstopt op het bagagerek! Wel genieten de twee na van een mooie dag vol aandacht voor elkaar. Wie weet leest papa straks ook nog voor uit een boek vol dieren met een hoofdrol voor de tijger.
Een geweldig zomers prentenboek in taal en beeld waarin een spiegel wordt voorgehouden met een herkenbaar tijdsbeeld en de fantasie centraal staat door jezelf te vermaken met een fantasievriend. Een aanrader voor iedere dag, vanaf 3 jaar.
Mariesa Dulak, Een tijger in de trein, illustrator Rebecca Cobb, vertaler Bette Westera, Querido, 2024, 40 blz., 9789045129617
