Pieter Koolwijk – Missie afbreken

Er was nog een missie te gaan, af te breken zo je wilt. Een aantal boeken bleven liggen waarvan inmiddels de laatste weken volgende delen reeds uitkwamen. De boeken uit een tijd waarin door een missie en een missen er simpelweg geen tijd was voor grote aantallen en kleur in boeken.

Een schifting in de stapel ‘snel te verwerken’ en ‘nog te lezen uit eigen kast’ werd aangebracht. Gewoon keuzes maken om te kunnen overzien. Iets met hoeveelheid en drijfveer. Na de zomervakantie werd de conclusie te getrokken dat in het weekend voortaan een eigen boek mocht worden gelezen om het kleuren- en daarmee gedachtenpalet in evenwicht te houden. Vaak is dit een boek uit de NUR-codegroep volwassen, gisteren werd het ‘Missie afbreken’.

Een volgend boek gaan lezen over Gozert, Luna en Ties schept bij voorbaat verwachtingen. Missie afbreken is door lezers veel over gezegd. Om al die stemmen een beetje te laten vervagen kan het fijn zijn een tijd te wachten voordat een goed boek wordt opgepakt. Goede boeken die zomaar tijdloze klassiekers kunnen zijn. Bij de twee eerstgenoemde namen, en ook titels, schiet je op momenten in de lach naast dat ontroering of verontwaardiging worden ervaren. De verontwaardiging over het niet mogen zijn wie en hoe je bent en ‘we stoppen er maar een pilletje in’, lekker normaal dan. De ontroering over wat er gebeurt met de personages als ook die lach door acties van veelal Gozert. Wie ze las, weet het. Bij Missie afbreken overvalt je een triestigheid. Je voelt een kanteling, er worden momenten aangehaald als in herinneringen.

Een triestigheid die zo mooi en goed door opbouw in fases van rouw en afscheid nemen is beschreven. Bijzonder is het hoe je door alle fantasie dit zo realistisch kan ervaren, het vertelperspectief is in feite een fictief personage. Koolwijk kan dit schrijven. Je kunt je zelfs op momenten afvragen wat is fictief, wat is waar. Of is het mogelijk dat je kunt denken, het duurt lang, het verhaal gaat wat traag, maar gaat een rouwproces snel? De opbouw is exact goed, overigens het eind ook. Emoties een plaats geven, verwerken wat je in het geval van Ties en Luna op zo jonge leeftijd meemaakt is niet niets. Het was niet echt hoopvol daar in het huis waardoor je spontaan de rillingen krijgt.

Het, of een, afscheid wordt gedoseerd voorbereid voor de jonge goede lezer. Gozert komt personages als Wes tegen die hem zegt ‘Ze hebben steeds minder aandacht voor je. … Net zo lang tot je alleen achterblijft in de grauwe ellende.’ Gozert ontdekt dat deze personages als Wes hem kunnen zien, ze elkaar ‘gewoon’ kunnen spreken, omhelzen zelfs.
De missies worden minder, de aandacht van Luna en Ties anders. Kleuren komen en gaan. Van gloeien, ‘feestelijke fonteinen vol vrolijkheid’ tot ‘grijze ellende’. Van ‘blije bruisbal‘ tot een rap slinkende ‘geluksbubbel’. Een verhaal waarin tijd op meerdere manieren een rol speelt. Wat is tijd, heb je tijd, toen in de tijd, over een tijd. Je kunt er volop mee en over filosoferen.

Hoe geestig ook dit verhaal is, en ja weer in meerdere opzichten, langzaam maar zeker voel je het werkelijke eind, de slotzin, naderen. Hoe meer kleur Ties en Luna ervaren in hun dagelijkse leven dat verder gaat, hoe minder ‘onze’ Gozert met zijn superheldencape weet wie hij is: ‘Ik ben mezelf soms een beetje kwijt’… ‘Ik weet gewoon niet zo goed meer wie ik ben.’ Het is zo het leven is, je vergeet degenen niet die je lief had, ze zijn alleen niet meer iedere minuut aanwezig. Ze krijgen hun eigen plaats. Mooi is het hoe aan het eind een verhaallijn uit Luna wordt opgepakt waardoor Gozert wordt omarmd.

De omslagillustratie en de vele in het boek geven de emotie die doorheen het verhaal fladdert, giert en kruipt spetterend goed weer. Het is knap hoe zowel illustrator Linde Faas als auteur Pieter Koolwijk in alle kleur en niet-kleur beeld en woord geven aan meerdere niet eenvoudige onderwerpen als fantasievriendjes, eenzaamheid, stemmen horen, verlies en afscheid, angst, vooroordelen, labels, je problemen onder ogen zien, een duidelijke noot aan de jeugdpsychiatrie. En toch zijn dit onderwerpen die dankzij alle fantastische creatieve kunst van deze twee makers zorgvuldig goed lees- en zichtbaar zijn verwerkt in dit jeugdboek. Fantasievol, leerzaam en genietend lezen.

Het is aan te raden om eerst Gozert en daarna Luna te lezen. Een tip die na Missie afbreken toch wordt gegeven, omdat verwijzingen naar eerdere gebeurtenissen beter zijn te begrijpen maar ook de chronologie dan kloppend is voor de lezer vanaf 10 jaar en ouder. Aanraders deze avonturen!

Door alle genoemde thematiek naast woordgrapjes, lol, ontroering maar ook troost zou de NUR-code voor volwassenen niet misstaan in het colofon. Hoe bijzonder is het dat dit alles wordt aangereikt in deze ‘missie’? Een missie die je als kind herkenbaar kunt meemaken en als volwassene zondermeer op zijn minst in delen ergens tegenkomt. Misschien is er een missie gaande, misschien staat er een missie op afbreken. Tot je uiteindelijk kunt zeggen: het is goed zo.

De Kinderboekenweek is bijna officieel begonnen, mijn drieluik-missie is voltooid zodat woensdag het kinderboekenweekgeschenk Schatpakkers mag worden opgehaald. Natuurlijk bij aanschaf van hoe kan het anders, een boek!

Pieter Koolwijk, Missie afbreken, illustrator Linde Faas, Lemniscaat, 2023, 264 blz., 9789047713869

Andere titels op Lezersgoud van Pieter Koolwijk:
De trollen van Leif
Foutje? Echt niet!
Gozert
Luna
Prutje