door Voor de nieuwsgierigste
Het is eigenlijk onmogelijk om alle inhoud van Voor de mooiste te vatten in een aanzienlijk minder woorden tellende bespreking. Ted van Lieshout stopt namelijk vele gespreksonderwerpen in een boek dat zich primair richt op geschiedschrijving. Hoe gaan wij om met onze geschiedenis?
Door de diepgang en de verwerking van meerdere wetenschapsgebieden (historiografie, beeldende kunst, sport, sociologie, geneeskunde) is dit een boek voor iedereen vanaf ongeveer tien jaar met een gezonde belangstelling voor de wereld. Het had dan ook ‘Voor de nieuwsgierigste’ kunnen heten.
Om beeld en geluid bij de ondertitel ‘de geschiedenis is van ons’ te geven, neemt Van Lieshout je in een tweegesprek mee op reis. Het verhaal begint met een lievelingssprookje, Doornroosje, en de verschillende manieren om dit bekende verhaal te vertellen. Algauw wordt het geschiedstokje overgedragen aan Eris, de Griekse twistgodin die ervoor zorgde dat anderen met elkaar gingen ruziën. Daar is de link met het boekomslag: Eris gooide een gouden appel met het opschrift voor de mooiste in de groep. Dit is het begin van een lang estafetteverhaal, of een snelwandelestafette zoals de jij en ik in het gesprek het noemen.
Hoe je associërend de historische paden bewandelt en interessante verhalen op het spoor komt, zie je met het voorbeeld van de Amerikaanse zussen Victoria en Tennessee die rond 1870 een krant oprichtten. Dat was an sich al bijzonder genoeg want van vrouwen werden niet geacht hun eigen praktijken uit te oefenen. Het geld voor hun ‘Woodhull & Claflin’s Weekly’ hadden ze bijeen gespaard uit de opbrengsten van spirituele praktijken en hun beleggingskantoor voor vrouwen. In hun krant schreven ze over nieuws dat zij belangrijk vonden, zoals vrouwenrechten, en over affaires van bekende mannen. Bijvoorbeeld ene dominee Beecher, de broer van de beroemde schrijfster Harriet Beecher Stowe. Waren de zussen met hun nieuws en eerdere afzetterij heldinnen of boevegges?
“Het is makkelijk om vanuit het heden te oordelen over iemand die in het verleden heeft geleefd.”
De opmaak van Voor de mooiste is ontzettend verzorgd en er is rust gecreëerd. Er is een doorlopend gesprek te lezen, met op elke pagina een afbeelding of kolom met extra informatie. Bij elke afbeelding wordt vermeld wat er te zien is, en achterin het boek staat de bronvermelding. Sommige begrippen in de lopende tekst verdienen extra uitleg. Deze zijn herkenbaar aan een klein appelsymbool. Onderaan de pagina staan steekwoorden zodat je in een oogopslag ziet wie er besproken worden. Aan de zijkant van elke bladzij is een strook gereserveerd voor een detail uit een foto of schilderij.
Gaat het je duizelen op een gegeven moment? Leg het boek weg en lees in stukjes.
Ted heeft veel onderzoek verricht naar de verhalen die hij nu opschrijft, maar eerder nog niet of deels bekend waren. Veel werk en soms ook moeilijk, zo is te veronderstellen. Toch kun je zelf een begin maken met zo’n estafetteverhaal. Beeld je in dat je een wandeling maakt door de wijken in je woonplaats waar de straten zijn vernoemd naar mensen. Kies er een uit en zoek daarover informatie op. Grote kans dat je een paar versies van dezelfde heldendaad tegenkomt, met een naam of gebeurtenis waarover je ook weer informatie kunt zoeken.
Je doet dan hetzelfde als wat Van Lieshout merkbaar ook heeft gedaan: bronnenonderzoek en een estafetteverhaal. Het begint allemaal met nieuwsgierigheid en om je heen kijken in de wereld.
Laat Voor de mooiste in je zoektocht naar een interpretatie van en omgang met de geschiedenis ofwel een begin ofwel een voortzetting van je nieuwsgierigheid zijn. Met dit boek heb je een schat aan verhalen in handen. Cadeauboek voor een ander of jezelf, chapeau!
Ted van Lieshout, Voor de mooiste, Leopold, 2024, 120 blz., 9789025887124.
