Susanne Strasser – Toe maar, Das!

De glijbaan is vrij!
Das wil glijden.

Een nieuwe ‘Susanne Strasser’ vraagt om opgepakt te worden. Als je fan bent van haar werk is het concept dat zij hanteert in de kartonboeken bekend. Altijd zijn er dieren, wordt er samengespeeld of -gewerkt en komt hetzelfde kind op het eind een oplossing aandragen.

In dit stapelverhaal is het Das die aangespoord moet worden om door te zetten. De titel zegt het al: Toe maar, Das!
Das ziet dat de glijbaan vrij is. Misschien heeft hij wel lang moeten wachten en grijpt nu zijn kans. Voortvarend vol goede moed gaat hij de trap op, maar als hij bovenop staat komt hij tot de ontdekking dat de glijbaan toch wel erg hoog is. Das durft niet zo goed, hij blijft weifelend bovenaan staan.

Wolf wil ook glijden. ‘Stap, stap, stap, stap’ en staat op de bovenste trede achter Das en spoort hem aan. Wolf moet geduld hebben want Das durft nog steeds niet. Inmiddels zie je dat Das wel van positie is veranderd: van staan naar zitten.
Na Wolf komt Wezel waarna Reiger en Zwijn aansluiten. En Das kijkt hoe langer het duurt hoe benauwder.
Wolf moet wachten.
Wezel moet wachten.
Reiger moet wachten.
Zwijn moet wachten.
En dan komt het kind, moet het ook wachten?

Het kind heeft de eigen oplossing bedacht. Het klautert niet via de trap naar boven, maar via de glijbaan. Hoe herkenbaar voor kinderen die iets meer durven of minder geduld hebben, bijna ‘brutaal’ zijn. Of is zij juist behulpzaam? Kan Das op deze manier met het kind mee naar beneden? Terug via de trap kan Das ook niet, want daar staan al vier dieren op de trap. Of toch niet? De vier dieren die in dit stapelverhaal moet wachten kiezen de route van het kind! Nu hoeft niemand meer te wachten.

De grap zit vanzelf weer aan het eind, want als de vier met het kind beneden zijn blijkt Das nog bovenaan te zitten. Ofschoon een grap? Het is mooi om te zien hoe er wordt samengewerkt, naar elkaar wordt omgekeken en de ander wordt gerustgesteld. Juist daardoor durft Das wel van de glijbaan te glijden!

Onder de glijbaan wordt door tekst het volgende dier aangekondigd, het dier dat ook onderaan de trap is afgebeeld.
Ieder dier wordt met een eigen geluid in de ritmische tekst genoemd waarmee het de trap opgaat. En dat niet alleen, het geluid heeft een functie. Welk dier wordt er bedoeld met: woep / knik knak / tips tips / stap stap en waarom?
Daarna staan de herhalende zinnetjes: ‘Toe maar, Das! roept hij. / Maar Das durft niet.’ Vervolgens komt de opsomming met ‘wachten’. Het geheel vraagt om samenlezen en opzeggen. Hoe toegankelijk en leuk kan een boek zijn.

Aan de mimiek en houding van de wachtende dieren is allerlei af te lezen. Benoemen, tegenstelling groter/klein, tellen, hoe welk dier kan glijden of deze dieren in het echt vrienden van elkaar zijn enz. Er zijn veel mogelijkheden met Toe maar, Das!
Niet alleen de dieren kunnen worden geteld, ook het aantal treden dat een dier kan opstappen. Kijk dan ook even terug hoe vaak een woord is neergezet waarmee het dier op de trap komt. Misschien merkt een peuter wel op dat er eigenlijk helemaal geen plaats meer is op de trap voor het kind. Zonder te weten wat het kind van plan is, wordt het dus ‘brutaal’ genoemd, een voorbeeld hoe je in het klein een vooroordeel kunt benoemen. Of zelfs hoe iemand een situatie kan inschatten door goed te kijken. De fantastische platen laten ook zien dat op je beurt wachten bij samenspelen erbij hoort en dat je zorgt voor elkaar.

Een geweldig leuk, inventief kartonboek met zoveel inhoud. De dieren roepen na één keer glijden: Nog een keer!
Een kind roept vast ook: nog een keer lezen! Maar zou er dan nog een oplettend en behulpzaam diertje mee willen spelen?
Weer een échte Strasser, je wilt Toe maar, Das! gelijk cadeau geven.

Susanne Strasser, Toe maar Das, vertaler Berd Ruttenberg, Hoogland en Van Klaveren, 2025, 26 blz., 9789089674838