Arend van Dam – Hoe fel de zon ook scheen

Verhalen over de Tweede Wereldoorlog, zijn die er al niet genoeg? Is deze periode onderhand niet uitgemolken?
Daar kan ik kort over zijn: Nee. Dit boek vol verhalen m.b.t. de Tweede Wereldoorlog raad ik zondermeer aan om in huis te halen en op een school moet het er simpelweg zijn.

De twintig (voorlees)verhalen in Hoe fel de zon ook scheen zijn geschreven voor een jong publiek vanaf 7 jaar met uiteenlopende invalshoek. Goed leesbare en te begrijpen verhalen voor óók jonge kinderen naast dat je er zelf ook van leert. Zo had ik net over Het feest op de Dam gelezen, hoor ik op tv vertellen over Het Snotneusje, ik wist voorheen niet wat dit was.

Arend van Dam laat zien dat de oorlog voor de meeste mensen op een gewone, zonnige dag begon. En in tegenstelling tot onze huidige beeldvorming was de oorlog niet zwart-wit; vandaar de kleurige afbeeldingen van Alex de Wolf.

Op een toon die past bij jonger publiek komen meerdere thema’s aan de oppervlakte, zonder het zwaar te maken. Het verhaal van Guus en Lienke in Nederlands-Indië bijvoorbeeld: Guus gaat als gevechtspiloot naar Australië en wordt gescheiden van zijn vrouw wanneer de Japanners Java bezetten. Genoemd wordt dat de Nederlanders opgesloten zaten, maar geen details. Later hoort een kind de andere verschrikkelijke dingen toch wel.

Of bijv. ‘Jan in Duitsland’: als je dit verhaal leest met kinderen komen de volgende vragen in een paar tellen boven. Wat is grafiet? Waar ligt Wittenberg? Waarom was het moeilijk om thuis te komen? Hoe kon je in die tijd weten hoe het met je familie zou zijn? Waarom kon of moest Jan zomaar schoenen en eten pakken, kon hij het dan niet kopen? Hoe vond je de weg naar huis? Wat is een O in een paspoort?

‘De kinderen Versteeg moeten onder de wol’ is een verhaal uit Weesp of toch weer het blijvend ontroerende verhaal van Settela of over De Februaristaking, de crèche t.o. De Hollandsche Schouwburg en de Dokwerker. Ook kwam ik ergens tegen dat niet alleen Rotterdam maar ook bijv. Middelburg werd gebombardeerd – mijn grootouders vertelden over de (gesneuvelde) kleine Fransen – en dat na Antwerpen Nederland snel bevrijd zou zijn – een verhaal over de Hongerwinter ontbreekt niet. Daarna komt vanzelf een verhaal over De Meelstreep boven door een oudoom die erbij was. Verhalen om door te geven. Over mensen die blijvend herdacht dienen te worden.

Een paar jaar geleden had ik nog aarzelend gekeken naar de combinatie boek en doelgroep. Nu met het veranderde gebruik van media door de jongere generatie is er behoefte aan dit boek. En laat Arend van Dam een goede vertolker zijn van deze uitgebreide diverse geschiedenis! (En alle andere historische onderwerpen.)

Arend van Dam, Hoe fel de zon ook scheen, illustrator Alex de Wolf, Van Holkema & Warendorf, 2020, 96 blz., 9789000371136.