door Er zijn verhalen waarvoor je onbewust meer leestijd neemt. Hoofdstuk voor hoofdstuk, soms eentje meer, lees je iedere dag een gedeelte waardoor het woord voorleesboek al snel bovenkomt.
De reden voor het enigszins trager lezen kan ook in het goede vertaalwerk zitten. Uitdrukkingen, goed gevonden woorden, soms zelfs wat ouder, maar nergens een herhaling van zetten. Je geniet van woorden. Het mooie aansprekende omslag van Martijn van der Linden laat je dit boek vanzelf oppakken.
Het woord klassieker lijkt ook te passen bij Jefferson, een gedachte aan de tijd van de Dickensverhalen of andere wat wolligere series, terwijl er volop hedendaagse elementen en voorwerpen in deze detective zijn verwerkt. Een gedachte aan bijv. Animal Farm van Orwell kan voorbij vliegen. Verhalen met pratende en zelfdenkende dieren zijn er vele, toch is Jefferson ook anders.
Jefferson, een tevreden egel, dacht op een ochtend de kapper een bezoek te brengen. Bijna wordt hij van de sokken gereden door mensen. Aangekomen bij ‘De scherpe schaar’ is er geen kapper te zien. Er klopt iets niet want er zit wel iemand te suffen onder de droogkap. Hij gaat achterom en tot zijn schrik ligt kapper das languit op de grond. Met een schaar in zijn borst. Jefferson schrikt, haalt de schaar eruit, de dame wordt wakker en hij vlucht. Hij wordt als schuldige gezien.
Met zijn vriend Gijsbert het varken maakt hij een plan. Ze moeten de moordenaar zien te vinden. Een reis naar de mensenstad met een groepsreis volgt. De dierenpopulatie is divers als een groep kan zijn met de eigenheid van iedere dierendeelnemer, passend bij leeftijd, kunnen of soort. Als de ‘Tienpondtjes’ eenmaal zijn aangekomen in Stedeburg grijpen Jefferson en Gijsbert de kans om naar de gebruikelijke excursies op onderzoek te gaan. Waarom stuurde de kapper zijn nicht die ansichtkaart en waarom was hij op maandag gesloten? Het speurdersuo ontdekt meer dan alleen wie de dader is van de moord op Edgar de das. Het wordt spannend of ze de bus halen, maar ook hilarisch of ze over de grens komen, terug naar hun wereld.
Het anders ervaren van dit avontuur zit met name in de sociale lagen van de maatschappelijke dierenwereld die in de mensenstad keihard in beeldende taal wordt weergegeven. Een portie nietsverhullend dierenactivisme laat mogelijk de jonge lezer plots andere keuzes maken in voedsel. Het duiden van de sociale lagen geeft ook stof tot kritisch kijken naar hoe jij als lezer tegen maatschappelijke klassen aankijkt of ervaart dat die er wel of niet zijn.
Deze Jefferson is een detective met humor, spanning en een traan in de menselijke dierenwereld met een maatschappijkritische blik.
Voor de grage veellezer en aanrader om als voorleesboek in te zetten door te bespreken onderwerpen.
Jean-Claude Mourlevat, Jefferson, vertaler Lies Lavrijsen en Els Dumez-Blocken, illustrator Martijn van der Linden, Lannoo, 2022, 240 blz., 9789401484961
