5 november 2024

Jenny Erpenbeck – Kairos.

Bijzonder verhaal. Door proloog, intermezzo en epiloog weet je dat een oudere Katharina over haar 19-jarige ik vertelt. Wonend in Oost-Berlijn, 1986, komt ze de ruim 30 jaar oudere Hans tegen en het is gelijk raak tussen hen.

Zijn vrouw en zoon zijn die nacht weg, Katharina gaat met hem mee, een onstuimige affaire begint. Vanaf het begin bepaalt de oudere wijzere radiomaker en schrijver de regels en leert de jonge studente over de mooiste muziek en literatuur.

Tussen de citaten en gesprekken in restaurants door komen enkele regels voorbij over zijn geschiedenis, hoe hij uit een nazifamilie vrijwillig in de DDR is komen wonen. Goed lezen, anders mis je het. Sterker nog: enige kennis over de Duitse geschiedenis is vereist.

Door de manier van vertellen over de liefdesgeschiedenis zou je haast vergeten dat het zich in de DDR afspeelt. Wat doet de locatie er voor de schrijfster dan toe vroeg ik me af? De personages reizen behoorlijk heen en weer, hebben geld voor een paar keer per week een behoorlijk maal in een restaurant, lijken niet erg beperkt. De een heeft natuurlijk voor de ideologie gekozen, de ander groeide erin op dus dat speelt niet echt een rol.

Waar ik ook mijn vraagtekens bij zette was de (opvatting van) de zedelijke moraal in Oost-Berlijn. Hans houdt zijn affaire stil voor zijn vrouw, of probeert dat, waar Katharina er heel open over is tegen haar familie en vrienden. Niemand lijkt zich hoogst te verbazen.

Het leest allemaal best soepel totdat Katharina een “misstap” begaat die haar door Hans heel zwaar aangerekend wordt. Hij stelt zich allesoverheersend op, wordt haast sadistisch. Dat deel was bijna naar om te lezen.

Het laatste stuk maakte Kairos. echt goed. Hierdoor werden enkele keuzes van de verteller/auteur duidelijk. Niet voor niets heeft het de International Booker Prize toegekend gekregen. Extra aandacht voor vertaler Elly Schippers is hier op zijn plaats. Ik had nergens het gevoel een gekunstelde vertaling te lezen.

Kairos. is een boek dat me blijkbaar niet losliet na de laatste bladzijde. Dit stuk is pas na een paar dagen geschreven. Aanrader dus.

Jenny Erpenbeck, Kairos., vert. Elly Schippers, De Geus, 2024, 352 blz., 9789044547412.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *