door Van spijt raak je je levenslust kwijt, kwijn je weg en word je je eigen vijand. Leef je leven en niet leven voor een ander.
De reacties op Middernachtbibliotheek van Matt Haig liegen er niet om: het is een mooi boek. De ene reactie nog lovender dan de ander. Na een oproep van Uitgeverij Rainbow besloot ik mij ook te wagen aan dit boek. Het verhaal van Nora stelde mij niet teleur.
Nora is depressief en wordt overweldigd door het gevoel dat ze verkeerde keuzes heeft gemaakt in het leven én dat ze iedereen teleurstelt. Een groot spijtgevoel draagt ze bij zich. Het is 00.01u als ze in de Middernachtbibliotheek terechtkomt bij bibliothecaris mevrouw Elm. De Middernachtbibliotheek is de plek tussen leven en dood. Nora krijgt er de kans om te ontdekken hoe haar leven had kunnen lopen als ze, in welke situatie dan ook, andere keuzes had gemaakt. Struinend door haar verschillende levens, denkt ze na over de vraag wat haar leven de moeite waard maakt.
Het handzame formaat, de prettige, filosofische manier van schrijven en vooral het verhaal van Nora maken dat je het boek snel meeneemt en vlot doorleest. De depressieve en minderwaardige gevoelens van Nora komen goed over bij de lezer. Bij mij misschien wel té goed, want na een tiental bladzijden stopte ik steeds na een paar bladzijden. Wat als alles weinig/tot geen zin meer voor je heeft en wat als je niet weet hoe je daar uit moet komen? Wat als je daar niet meer uit wílt komen? Ik wilde Nora helpen, net als dat ik iedereen zou willen helpen en dit soort gevoelens weg zou willen nemen. Dat kan niet, want Nora moet het zelf doen.
Leven is vreemd. Dat we alles in één keer leven. In een rechte lijn. Maar dat is niet het hele plaatje. Want het leven bestaat niet alleen uit de dingen die we doen, maar ook uit de dingen die we niet doen. En elk moment in ons leven is een soort… afslag.
Het mooie vind ik dat Matt Haig in dit magisch realistische verhaal geen onderwerpen half of niet benoemt. Nora neemt een kijkje in verschillende levens, in levens waar ze een bepaalde keuze wel of niet heeft gemaakt. De kracht van familie of juist het gemis ervan, maar ook het wel of niet uitoefenen van een (top)sport. Een paar personages keert in verschillende levens terug. Ieder een eigen verhaal met eigen keuzes en dus andere uitkomsten in andere levens. Om de vaart in het verhaal te behouden, denk ik dat een of twee levens minder beschreven mochten worden.
Onderschat nooit het grote belang van kleine dingen.
Als je dat kunt zien, is er altijd licht aan het einde van de tunnel. Niet onverwachts is dat er voor Nora ook. Het staat er niet letterlijk, maar door de manier van schrijven weet je dat Nora zich beter voelt. Dat voelde ik ook, want ik las weer door. Bijna in een ruk tot het uit was.
Middernachtbibliotheek is een boek over het altijd hebben van een keuze, hoe moeilijk die ook is, over spijt, nadenken of gemaakte keuzes door jezelf of voor een ander, vergeven, kansen krijgen/pakken. Over mogelijkheden en het zien ervan. Over (in)zien wat je allemaal kunt als je jezelf aan het werk zet. Je kunt alles zijn.
Je hoeft het niet te begrijpen, alleen te leven.
Matt Haig, Middernachtbibliotheek, Vertaling Monique ter Berg, Rainbow, 2023, 318 blz., 9789041715203
