Anke Kranendonk – Beer en Faas en de stalen oppas

In het eerste hoofdstuk is het gelijk raak: de fantasie, de humor, het maatschappelijke, het gewone in een gezin en de simpele oplossende kinderlogica, het zit er allemaal in. Je kunt er tientallen gesprekken over houden ofwel lessen mee vullen. Het léést en in een paar zinnen heb je beeld van omgeving en personages.

Terwijl mama voorleest(!) over ridders en draken zijn de tweelingbroers hun eigen ding aan het doen. De ene, Faas, heeft een fascinatie voor tekenen. De andere, Beer, bouwt eindeloze torens van Kapla. Papa tracht door een windvlaag zijn rond dwarrelende bladmuziek bijeen te rapen en daardoor ontstaat een gesprek over de planning voor de komende week. Er komt een oppas omdat papa in het buitenland concerten gaat geven en mama ook moet werken. De tweeling denkt geen oppas nodig te hebben: ‘Ik pas wel op mezelf’ en ze passen op elkaar. Maar ze hebben ook wel eens ruzie, ‘geen ruzie maar grapjes’, op een manier die je moet begrijpen. De ene oppas, ‘een oud meisje’, komt en gaat. Een volgende verschijnt die naar de tweelingacademie zegt te zijn geweest. ‘Staal’ gaat mee in de gedachtegang en fantasie van de jongens, reageert ad rem en krijgt het eigengereide duo waar ze hebben wil bij uitprobeerpogingen, ze zijn op tijd op school, of laat ze nadenken over hun (re)acties.

Het gehele boek is rijk geïllustreerd door Esther Leeuwrik. De heerlijke fantasievolle illustraties geven beeld aan tekst of verduidelijken een situatie aan een jonge lezer. De kleurrijke omslagillustratie geeft herkenbaar momenten uit het verhaal weer. Vele details zijn grappig, mooi of zelfs ontroerend op een prettige manier met de tekst samengevoegd.

In de tien dagen dat Stella ‘Staal’ de tweeling naar en van school brengt/haalt, hen naar een proefles voetbal begeleidt of met de twee naar een strandje gaat, gebeurt er altijd wel iets. Je grinnikt om de verschillende outfits of de uitspraken die het duo erover maken. Want wie bedenkt er dan ook rupsenhaar, heeft er vervolgens vlinderversiering in of een dinokop op het hoofd bij het schoolhek? Ze brengt ‘een vriend’ mee en laat de jongens kennis maken met andere muziekinstrumenten. Een topoppas die net voldoende vertelt over zichzelf en inlevingsvermogen heeft waardoor wederzijds vertrouwen ontstaat. Op sommige momenten lijkt er een rustdag ingelast, een gewone dag tussen hoogtepunten, precies zoals het in een huishouden toegaat.

Op de vraag waarom papa in het buitenland geld gaat verdienen en vervolgens dit aan een oppas uitgeeft, krijgt de lezer een geëmancipeerd antwoord: naast dat werken leuk is, is het ook belangrijk je te blijven ontplooien. Mooi is hoe wordt benoemd dat muziek alle talen bevat. De lezer krijgt een stukje algemene ontwikkeling mee zonder dat dit er dik bovenop ligt, bijv. m.b.t. kleding, oefenen voor en organiseren van een voorstelling, neergegooid afval of door het Kapla-bouwwerk van papa waar zijn optredens plaatsvinden. Soms zijn regels nodig of moet er wat strenger worden gehandeld, mag emotie worden gezien, maar wordt er korte metten gemaakt met ongewenst taalgebruik; de scheldpot heeft effect. Door het gehele verhaal heen kom je allerlei uitdrukkingen tegen, die soms te letterlijk worden opgevat, of moeilijkere woorden die soepel in de tekst worden uitgelegd. Tevens is het als voorlezer genieten van allerlei namen die de heren zich toedichten zoals Walewijn en Godfried van Bouillon.

Een warm eigentijds verhaal met humor over twee broers met ‘eeuwige tweelingliefde’ en een grenzeloze fantasie. Vlot geschreven, rijk aan taal en passende levendige illustraties in een voorlees- of zelfleesboek, voor resp. 6 en 8 jaar. Maar wist je dat je met een tweeling geen verstoppertje kunt spelen? Lees het in deze geweldige echte Kranendonk.

Anke Kranendonk, Beer en Faas en de stalen oppas, illustrator Esther Leeuwrik, Gottmer, 2023, 160 blz., 9789025776633