Willemijn de Weerd – Alleen maar zee

Een verhaal vertellen over een gebeurtenis met een enorme impact als De Ramp is niet eenvoudig. Vooral niet als je iets wilt toevoegen aan bestaande jeugdboeken en voor kinderen van nu. Normen, waarden, taal, gebruiken, emoties, voorwerpen, kortom de maatschappij en veel op sociaal vlak is veranderd in de 70 jaar dat het geleden is dat het immense natuurgeweld heeft plaatsgevonden.
Wie even bladert voorafgaand het lezen ziet een woordenlijst van toegevoegde waarde maar ook gegeven duidelijke achtergrondinformatie met foto’s en een nawoord waarin over de totstandkoming wordt verteld. Veel onderzoek en gesprekken liggen ten grondslag aan dit verhaal waarin de 11-jarige Riet de hoofdpersoon en verteller is.

Riet is onlangs weer thuisgekomen uit een sanatorium en wil dolgraag de dieren   op de boerderij waar haar vader werkt, bij hen thuis, maar ook Ida haar vriendin weer zien. Door de hevige storm moet dat wachten. Er moeten spullen naar boven. Eten, drinken, jassen en meer wat de volgende dag na een spannende nacht  naar de vliering gesjouwd. Het water is binnengebulderd en staat inmiddels tot op de eerste verdieping. De muren houden het maar net, de vliering wordt het dak.

De spanning wordt gedoseerd opgevoerd, als dat al mogelijk is in een tijdsbestek van twee dagen. Schrijnend is hoe ze in een laatste moment waarin de elektriciteit nog werkt naar Ida zwaait en later als het licht wordt het huis niet meer ziet. Spannend is of er redding voor hen komt maar ook later of haar ouders en broertje ook naar het hoger gelegen huis worden gebracht.

Intussen hebben Riet en haar zusje al veel meegemaakt, met eigen ogen gezien. Drijvend vee, een baby die het niet redt, warrige mensen, bijtende kou, een reddingsboot met slachtoffers, water en troep overal waar je kon kijken. Een tijdsbeeld is het ook, waarbij je enkele keren punten van onderzoek terugziet. Zou iedereen flessen water hebben gevuld of vooraf de raad hebben gekregen als de zee komt pak je een stuk hout want dat blijft drijven?

Het zijn voor de lezers vanaf 9 tot 10 jaar wel bespreekpunten: wat te doen in noodsituaties. Eén ding is wel opmerkelijk, welk meisje had in die tijd oorbelletjes? Vooral in de omgeving waarin zich dit afspeelt werd dit toen vast als iets wuftigs gezien. Misschien heeft ook over deze ‘futiliteit’ het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk een antwoord. Van de Weerd noemt dit interessante museum in haar nawoord.

De omgeving lijkt Schouwen-Duiveland te zijn ofschoon dit nergens wordt genoemd. De reden voor deze gedachte is dat de overlevenden geëvacueerd worden naar Dordrecht. Vanuit dit gebied werden evacués met kotters en een veerboot daarheen gebracht. Dit verhaal is ook om dit gedeelte een aanrader om op te pakken. Wat gebeurt er na een ramp, waarheen gaan slachtoffers, hoe werkt het Rode Kruis, wat is wederopbouw en dijkverhoging enz.? Maar ook waar kwam redding vandaan, hoe werd dat georganiseerd, de gele opblaasboten en het belang van communicatie komen terug in de ‘radio op batterijen’. Dit hele gedeelte na de eerste dagen van februari, het gezin van Riet is compleet, maakt het mede een verhaal dat in groep 7 en 8, soms ook 6, bij veel vakken kan worden opgepakt of zelf kan worden gelezen.

Gezien de emoties rondom verlies van mens, dier en huis is voorlezen en begeleiden altijd aan te raden. Een realistisch beschrijvend verhaal voor een breed publiek waarin een kort tijdsbestek waaghalzen helden werden, waarin voorheen belangrijke dingen tot futiliteiten werden, waarin overleven het enige was dat restte.

Willemijn de Weerd, Alleen maar zee, Columbus, 2022, 96 blz., 9789085435075