Janny van der Molen – Vergeet mij niet

Anne Franks vrienden en vriendinnen

Een tijd van herdenken, de ‘vergeet-mij-nietjes’ bloeien in de tuin en verhalen lezen uit ‘Vergeet mij niet’ over één van de personen die in het leven van Anne Frank een rol speelden. Het is indrukwekkend.

Het boek bestaat uit losse verhalen waarin vele dwarsverbanden zijn te ervaren. Voorafgaand aan ieder verhaal staat op pagina’s met gekleurde ondergrond informatie over de desbetreffende vriend of vriendin van Anne, vaak ook over diens familie.
De verhalen zijn goed te begrijpen door de uitleg voor beginnende Tweede Wereldoorlog-lezers, terwijl de gevorderde duidelijk door de vele erin verwerkte details de angst en onzekerheid erin leest van deze schrijnende harde geschiedenis.

Uit alles blijkt dat vriendschap belangrijk was voor Anne, ze was geliefd. Een verjaardagsfoto van haar 10e verjaardag is een terugkerende herinnering in de twaalf verhalen als ook het samen spelen of naar school gaan. Tevens komt vaak terug dat de familie Frank zo werd toen verteld op een dag naar Zwitserland was vertrokken. Men moest eens weten hoe dichtbij Anne en haar familie in werkelijkheid nog was op dat moment.

Wie dit aan te bevelen boek oppakt mag het voorwoord niet overslaan. De toelichting hierin is van belang bij het goed interpreteren van de verhalen. Daarnaast kan direct het dankwoord worden gelezen hoe vreemd dit mogelijk is, en na de verhalen nog een keer. Dit boek leent zich bij uitstek om uit voor te lezen, thuis of op school. Bijv. om de gebeurtenissen rondom de Kristallnacht of het Kindertransport te duiden of hoe het leven stapsgewijs in een paar maanden tijd veranderde, het verhaal ‘Vergeet mij niet’.

Schrijven in een poesiealbum was toen zondermeer gebruikelijk. Ook hierover lees je regelmatig in de verhalen die zo correct als mogelijk zijn genoteerd. Bijna achterin staat een foto van het versje geschreven door Juultje Ketellapper voor Ietje Swillens. Ook zijn daar een aantal foto’s opgenomen, een plattegrond en een aantal documenten. Zij geven nog meer beeld aan de binnenkomende realistische verhalen. ‘Hoe het verderging’ geeft overzicht van een gedeelte van de hoofdpersonen.

Integer, mooi verstild en bescheiden zijn woorden die vanzelf worden genoteerd als je de illustraties van Martijn van der Linden beziet die door kleur en compositie één zijn verworden met de aangrijpende opgetekende gebeurtenissen.

Het komt duidelijk tot uiting dat er zeer nauwgezet onderzoek is verricht door de auteur in samenwerking met direct betrokkenen en o.m. de Anne Frank Stichting voor een zo waarheidsgetrouw mogelijke weergave van de feiten. Het is bijzonder met hoeveel liefde en zorgvuldigheid is onderzocht, verhaald en geschreven over deze warme vriendschappen rondom één bijzonder meisje: Anne.

Voor wie in de Rivierenbuurt en de Plantagebuurt in Amsterdam monumenten of andere te bezoeken plaatsen gaat bezichtigen, kan het mooi zijn om dit boek mee te nemen. Het boek gaat leven, de namen die worden genoemd zie je terug. Bijv. op het Nationaal Holocaust Namenmonument, want zo sluit Van der Molen terecht af in haar dankwoord: ‘Je bent pas dood als je naam niet meer genoemd wordt.’ Anne wordt ook op dit monument genoemd.

Vluchtelingen zijn van alle tijden, ook al zien ze er wel of niet hetzelfde uit als jij. Vriendschap is onder alle omstandigheden mogelijk. Een boek dat door de actualiteit zo mogelijk nog meer binnen komt. Hartroerend. Lees het.

Janny van der Molen, Vergeet mij niet, illustrator Martijn van der Linden, Ploegsma, 2022, 295 blz., 9789021682471