Joyce Pool – Stamppot met kogels

‘Eerlijk gezegd weet ik niet wat ik gedaan zou hebben. Jij?’

Deze zin is onderdeel van de uitleg die de Texelse meester Jan geeft aan de Amsterdamse Hans die kwam aansterken op het eiland. De uitleg was nodig. Hans wantrouwde iedereen die een Duits uniform droeg, ook de Georgiërs. Volgens meester Jan, de oom van zijn beste vriend Herman, hadden deze Russen geen andere keuze: of in een kamp sterven of in het Duitse leger gaan. Niet alles was zwartwit.

Voordat Hans vertrekt naar het op het oog rustige Texel kan hij nog amper op zijn benen staan. Honger, de gang naar de gaarkeuken, het verzwakte zusje, geen school, vriendschap, jaloersheid, het boek van zijn meester dat een houvast is en meer, wordt in het 1e deel bijna vertragend beschreven. Het geeft juist daardoor de sfeer van moedeloosheid, het uitzichtloze leven van toen goed weer. In het 2e deel, Texel, wordt de spanning opgebouwd als in een avonturenverhaal. Helaas was het echt, gebeurtenissen die op feiten zijn gebaseerd. Door de vaart en het goede onderzoek lees je in één keer door. Verschillende woorden en zinnen geven aan dat Hans opmerkzaam, gevoelig en nadenkend is. Zinnen die je noteert, die op oorlog van toen en strijd van nu van toepassing zijn: ‘we mogen dan kinderen zijn, we kunnen alles aan! We moeten wel.’

Niet iedereen weet dat de Waddeneilanden later zijn bevrijd dan de rest van Nederland. De Texelaren konden de vlag pas op 20 mei laten wapperen. Daarvoor was er een opstand van de Georgiërs op 6 april, zij dreigden niet gerehabiliteerd te worden en zouden naar het oosten van Nederland moeten vertrekken. Achterin is een uitgebreid katern opgenomen met fotomateriaal en interessante informatie.

Een realistisch, spannend geschreven verhaal dat een aanrader is voor lezers vanaf 10 jr. en ieder ander geïnteresseerde. Een stuk indrukwekkende geschiedenis over zowel Amsterdam en de Hongerwinter als de opstand op Texel met de schijnbevrijding, de beschietingen en de opvang van Amsterdammertjes.
Lees en bespreek de vele aspecten. Oorlog laat altijd sporen na:
‘Als ik over straat loop, speur ik nog steeds om me heen naar tekenen van gevaar.’

Joyce Pool, Stamppot met kogels, Lemniscaat, 2022, 144 blz., 9789047714156