door Twee kinderen met rugzak onderweg in een ‘bootje’ op het omslag. Vrije vogels i.p.v. vliegtuigen boven hun hoofden. Het is direct duidelijk welk thema dit prentenboek herbergt. Het woord ‘herbergen’ impliceert een plek om te overnachten, in huis opnemen. Een ontdekkingsreiziger heeft zijn ‘huis’ op zijn rug. Deze twee kinderen moeten noodgedwongen ontdekkingsreiziger zijn.
Het boek begint met een huis waarvan de ruiten gebroken zijn, meubels stuk, scheuren in de muur en lijstjes schots en scheef eraan hangend. Op die lijstjes zijn de kinderen te zien en waarschijnlijk ook de ouders die we verder niet tegenkomen in het verhaal. De oudere jongen neemt het initiatief. Hij doorziet de nijpende situatie en legt aan de hand van een boek uit aan zijn jongere zusje wat ze gaan doen. Zijn ontdekkingsreizigershoed krijgt zij op, ze vullen hun schooltassen en gaan op weg als er weer vreemde geluiden klinken. Een kaart zal hen de weg wijzen.
De volgende plaat laat beelden zien van de rennende kinderen voor vuur en soldaten waarna ze aansluiten bij de stroom vluchtelingen. Een plek voor de nacht is in het open veld. Het meisje is bang, de jongen zorgt en probeert gerust te stellen. Kou, honger en angst voeren steeds meer de boventoon. De jongen probeert dapper door te zetten door het verhaal stand te houden over de moedige en volhardende ontdekkingsreiziger. Vooral wanneer ze bij de zee aankomen en in volle bootjes moeten oversteken. Bootjes die omslaan en hen letterlijk laten zwemmen als en tussen de vissen. Ze moeten overleven. Het boek verdwijnt. De reis is teneinde. De moed is ook bijna verloren. Ze zijn moe.
De hoed heeft een symbolische functie. Als ze aan land zijn gehaald, neemt het meisje de rol over van haar broer. Hij krijgt nu de hoed op. Ze moeten de stad van de ontdekkingsreizigers nog bereiken. De stad die na een heel lange wachtrij eerst een tentenkamp omgeven met prikkeldraad is. Toch is er dan ook weer hoop door vriendschap, voedsel en drinken. Er komt wat kleur in de grotendeels zwart witte illustraties. Op de laatste plaat ‘vrije vogels’ hangend boven kinderen in een klaslokaal. Het meisje schrijft nu haar verhaal als dank voor haar broer.
Een verhaal dat uit het Farsi is vertaald door Iris de Jager en op een krachtige maar ook behapbare manier over vluchten uit een oorlogsgebied verhaald. De woorden oorlog, soldaat of vluchten komen niet in de tekst voor.
De duidelijke illustraties van Ghazal Fathollahi spreken voor zich en beelden de emoties treffend uit. Het chronologische vertelde verhaal laat de kracht van fantasie zien en het geloven in een betere toekomst als jouw huis geen thuis meer kan zijn.
Een mooi en nodig prentenboek dat in iedere tijd op een plek aanwezig mag, misschien zelfs moet zijn, waar kinderen komen zodat verwerking en bewustwording mogelijk is. Ook voor volwassenen. Vanaf ong. 4 jaar een aanrader.
Shahrzad Shahrjerdi, Wij zijn ontdekkingsreizigers, illustrator Ghazal Fathollahi, vertaler Iris de Jager, Luitingh-Sijthoff, 2021, 32 blz., 9789024593330
