door Op het moment dat de revolutie in Syrië begon was Salama Kassab farmaciestudent, waren haar ouders nog in leven en woonde ze met hen en haar broer. De revolutie is inmiddels een jaar bezig en haar ouders en broer zijn niet meer bij haar. In het ziekenhuis van Homs werkt ze als vrijwilliger om de dagelijks binnenkomende gewonden te helpen. De verschrikkingen en het onveilige gevoel wil ze niet meer, dus vluchten is een optie, maar vechten voor een vrij land, het eigen Syrië, kan dat over de grens?
Over Zolang de citroenbomen bloeien kan ik een lang stuk schrijven, maar ik kan het beter kort en krachtig houden zodat je dit boek ook gaat lezen en zelf kan ervaren hoe dit verhaal is (tenzij je het al gelezen hebt).
Het verhaal over Salama en alles wat ze meemaakt/doormaakt is héél goed. Een jonge vrouw in een uitzichtloze en vrij kleurloze onveilige situatie in Syrie. Je naasten missen, beschietingen, lange werkdagen als vrijwilliger in het ziekenhuis waar je onvoldoende geschoold en zonder keuze het diepe in wordt gegooid om zoveel mogelijk levens te redden met daarbij een posttraumatische stressstoornis. Allemaal factoren die het leven niet makkelijk en leuk maken, het is overleven. Daarbij voel je als lezer haar dilemma: vluchten voor fysieke veiligheid of blijven in je thuisland om te vechten voor vrijheid? Vluchten betekent ook je geliefden achterlaten die daar begraven liggen.
Salama wordt door Zoulfa Katouh levensecht neergezet. De gevolgen van o.a. haar trauma’s komen heel sterk naar voren waardoor je de complexiteit van de situatie alleen maar meer voelt. Ze probeert het te winnen van de 24/7 aanwezige kwelgeest Khawf en hoewel het lijkt alsof dat soms lukt, neemt Katouh je mee in hoe het daadwerkelijk gaat met Salama. De waarheid is schrijnend, maar realistisch. Als lezer sta je machteloos, omdat je weet dat dit de realiteit is voor veel mensen.
Het leven van Salama krijgt iets meer kleur als ze Kenan ontmoet. Kenan legt de protesten vast om te kunnen tonen aan de buitenwereld, zijn manier van vechten voor een vrij land. Door de komst van Kenan worden zelfs de zwaarste dagen voor Salama iets draaglijker. Maar.. mag en kan ze nog wel dromen van betere dagen?
Zoulfa Katouh schrijft op een ontzettend realistische manier over Salama, Kenan en hun leven. Het toont de menselijke kant van de oorlog in plaats van alleen de politieke kant en cijfers van de hoeveelheid slachtoffers. Dit gaat over het leven van ontzettend veel mensen. Mensen met bestaansrecht en een toekomst.
Katouh schrijft vlot, maar vertaler Merel Leene mogen we niet vergeten. Complimenten voor deze vertaling!
Elke citroen zal een nakomeling voortbrengen en de citroenen zullen nooit uitsterven.
Hoop is de boodschap. Hoop blijven houden om te (kunnen) blijven leven, om te overleven. Zolang de citroenbomen bloeien is er hoop.
Zolang de citroenbomen bloeien is hét voorbeeld van een boek over hoop ten tijde van verschrikking, onveiligheid, oorlog, zonder geliefden om je heen zonder de realiteit uit het oog te verliezen.
Enorme aanrader voor jongeren en wat mij betreft ook voor volwassenen.
Zoulfah Katouh, Zolang de citroenbomen bloeien, Vertaling Merel Leene, Blossom Books, 2022, 391 blz., 9789463493253
2 gedachten over “Zolang de citroenbomen bloeien – Zoulfa Katouh”