Kaat Vrancken & Saskia Halfmouw – Alles op zijn kop

Fox en Fien, de twee eigenwijze leuke honden, ontdekken in dit inmiddels derde deel dat er veranderingen plaatsvinden in hun directe leefomgeving.

Als eerste zien ze een schutting staan die hun bewegingsvrijheid beperkt. Fox staat al te graven om eronder door te kunnen als Fien, de teckel, bedenkt dat ze via de vijver de wijde wereld in kunnen. Ook dat lukt niet. Wat is er gaande? Eerst maar iets bietsen uit de keuken. Daar ontdekken ze dat één van de bazen aan het timmeren is. Alle meubels zijn er toch al? En wat moeten ze zonder mand?

Wie de eerste twee deeltjes ‘Een week bij jou, een week bij mij’ en ‘Wat een dag!’ heeft gelezen kan een vermoeden hebben wat de oorzaak van de veranderingen zijn. In beide delen was er sprake van ieder een baasje, nu is er maar eentje thuis. De illustraties van Saskia Halfmouw geven geleidelijk wat hints naar wat er komt. Door de woorden van Kaat Vrancken wordt het verhaal zodanig opgebouwd dat je als jonge lezer nieuwsgierig doorleest om te weten waarom het duo van hun apropo is.

De honden hebben een theorie over de oorzaak van de veranderingen: het ene baasje timmert niet voor niets een schutting en een kooi, hij verveelt zich natuurlijk zonder haar! Ze hopen vooral dat alles binnenkort weer normaal is ‘Net zoals vroeger.’ Maar wie naar de illustraties kijkt kan op de vingers uittellen dat één en één twee is.

De tekst en illustraties sluiten ook in ‘Alles op zijn kop’ geweldig op elkaar aan. Kleurrijk en vrolijk zie je Fox en Fien struinen door de tuin en soort van kattenkwaad uithalen in de keuken waarna ze wat deemoedig en ook nieuwsgierig op de bank naar buiten zitten te kijken. Kijk vooral eens op alle illustraties naar de mimiek van de lichaamshouding van de honden, het tekenplezier spat er vanaf. In zowel in de ‘in schaduw’ als in kleur weergegeven scènes valt allerlei te ontdekken. Kijk bijv. naar de fotolijstjes of het boekentafeltje. Of naar die bladzijde waar het stel lekker vies gespeeld op de drempel staat. Zo ga je toch vanzelf lezen?

Wat woordgebruik betreft is het ook genieten. Dit deeltje uit de Tijgerlezenreeks kan zelfs vrij snel opgepakt worden door de iets gevorderde beginnende lezer terwijl er niet altijd even makkelijke woorden zijn gebruikt. Opensperren, cadeautje, nieuwe, meer medeklinkers achterelkaar of juist klinkers zoals in kooi om een paar voorbeelden te geven. Uit de context van de niet al te lange zinnen en anders wel door de illustraties valt betekenis op te maken. Je kunt je ineens afvragen: wat was er eerder de illustratie of de tekst? Het samenspel van de twee en een prima vormgeving geeft een leesboek waar je vanzelf naar pakt, dit is Tijgerlezen.

Een leuke opdracht kan zijn hoe Fox en Fien al snuffelend en ruikend, voelend, kijkend dus zintuiglijk tot ontdekking komen waarom het ene baasje een tijdje niet thuis was. Een andere: hoe vaak krijgt de lezer aanwijzingen voor de uiteindelijke eindplaat? En iets moeilijker: in de illustratie zie je naast de twee verschillende honden ook twee verschillende vogels als duo, komt dit overeen met andere voorwerpen waarvan je er twee ziet?

Wie de eerste twee delen niet las: zoek ze op! Want echt ze sluiten als één verhaallijn zo goed en vooral leuk op elkaar aan. En daarbij ook nog oplopend in leesniveau, maar wie heeft het daarover bij de aanraders van Tijgerlezen?
Ook nu: én zelf lezen, én voorlezen, maar ook sámenlezen! Op naar de boekhandel.

Kaat Vrancken, Alles op zijn kop, illustrator Saskia Halfmouw, Querido, 2025, 40 blz., 9789045130705

Ander werk van Kaat Vrancken op Lezersgoud:
Kaat Vrancken & Saskia Halfmouw – Wat een dag!
Kaat Vrancken & Saskia Halfmouw – Een week bij jou, een week bij mij
Kaat Vrancken & Noëlle Smit – Beu
Kaat Vrancken & Yvonne Jagtenberg – Drie katten op een rij
Kaat Vrancken – Ga je nu eindelijk dat boek schrijven!